اگرچه پس از رفع تحریمها پرداخت مطالبات نفتی ایران از سوی شرکتهای خارجی آغاز شده است؛ اما بزرگترین بدهکار نفتی در جریان محاکمه‌های خود در دادگاه با نشانه گرفتن انگشت اتهام به سوی وزارت نفت مبنی بر این‌که وزارت نفت بدهی پنج میلیارد دلاری خود را وصول کند، هر از چندگاهی به دنبال ایجاد بحثهای حاشیه‌ای است، اصغر هندی، مسئول دریافت مطالبات وزارت نفت ضمن پرداختن به جزئیات دریافت مطالبات نفتی ایران پس از تحریمها، آخرین جزئیات بدهی بابک زنجانی را تشریح کرده است و درباره وجود بابک زنجانی دوم تصریح می‌کند: «بابک زنجانی یکی است و تحت هیچ عنوانی در آینده هم به وجود نخواهد آمد. پدیده‌ای بود که در یک برهه زمانی خاص و با حمایتهایی ایجاد شد که نه آن زمان ایجاد خواهد شد و نه چنان بی تدبیری وجود خواهد داشت که بخواهد موضوعی مثل موضوع زنجانی بوجود بیاید.»

در ادامه متن گفتگوی شانا با اصغر هندی، مسئول دریافت مطالبات وزارت نفت را می خوانید:

با توجه به رفع تحریمها چه اقدامهایی برای وصول مطالبات شرکت ملی نفت صورت گرفته است؟

با توجه به هماهنگیهای صورت گرفته پیش از تحریمها، برخی شرکتهای معتبر نفتی بلافاصله با رفع تحریم، برای پرداخت بدهی خود اعلام آمادگی کردند که با تدابیر اتخاذ شده و پس از افتتاح حساب، اقدامهای لازم برای وصول مطالبات صورت گرفته و بدهکاران اروپایی آغاز به پرداخت بدهی خود کرده‌اند. البته با توجه به آماده نبودن و به منظور کنترل و اقدام صحیح و جلوگیری از هرگونه خللی در وصول مطالبات، تلاش شد دریافت وصول مطالبات از ارقام کمتر آغاز شود و پس از رفع موانع و مشکلات احتمالی، مبالغ بیشتری به حسابهای معرفی شده از سوی شرکت نفت واریز شود که این کار از هفته گذشته آغاز شده است و امیدواریم طی مدت کوتاهی بیشتر بدهکاران دیون خود را پرداخت کنند؛ برخی بدهکاران نیز درخواست تمهیداتی برای پرداخت بدهی خود داشته‌اند که در حال بررسی و مذاکره آن هستیم. 

در واقع شرکت انگلیسی-هلندی شل و دیگر شرکتهای اروپایی آغاز به پرداخت بدهی خود کرده‌اند؟‌

بله این کار آغاز شده است، با هماهنگی خوبی که وجود دارد امیدواریم در مدت کوتاهی اکثر مطالبات اروپایی وصول شود.

شرکت اماراتی اینوک چطور؟

هماهنگیهای لازم برای این کار صورت گرفته است، شرکت اینوک باید بدهی خود را به بانک مرکزی پرداخت کند، تا جایی که اطلاع دارم این کار نیز در حال اقدام است.

از دیگر مطالبات نفتی، بدهی آقای زنجانی به نفت است، آیا اموال آقای زنجانی به تملک شرکت نفت درآمده است؟

اموالی که بابک زنجانی در ایران داشته و بابت بخشی از بدهیهای خود معرفی کرده است با هماهنگی دادستان تهران و مسئولان ذیربط و براساس تصمیم مسئولان نظام از سوی کارشناسان رسمی دادگستری که بالغ بر 180 نفر شامل نمایندگان آقای زنجانی، شرکت ملی نفت ایران و دادستان تهران بوده به کارشناسی آن پرداختند که طی وکالتنامه رسمی به نماینده وزارت نفت تحویل داده شده است. با توجه به کارشناسیهای صورت گرفته که قیمت نهائی آنها مورد قبول متهم نیز قرار گرفته است این اموال تکافوی بدهی او را نمی‌کند و کمتر از یک چهارم بدهی آقای زنجانی ارزش دارد.

البته آقای زنجانی اموالی نیز در خارج از ایران دارند.

بله. در دبی 4 واحد آپارتمان، یک ویلای مسکونی و یک انبار دارند که ویلای مسکونی را گفته‌اند خودشان می‌خواهند و فروخته نشود، اما ارزش باقی اموال ایشان حداکثر 15 میلیون دلار می‌شود. در ترکیه هم شرکت هواپیمایی و چند شرکت دیگر دارند که اقدامات خاصی برای تملک آن صورت گرفته و پیگیر آن هستیم اما هنوز چیزی به تملک شرکت نفت در نیامده است.

در تاجیکستان نیز شرکت حمل و نقل، یک ترمینال و بانک دارد که همگی در اختیار عوامل آقای زنجانی است، البته گفته می‌شود در مالزی نیز اموالی دارند منتها موردی در اختیار شرکت ملی نفت قرار نگرفته است. به طور کلی آنچه تا به حال از اموال خارج از کشور آقای زنجانی به نمایندگان شرکت ملی نفت تحویل داده شده که بفروش برسد، چهار واحد آپارتمان در دبی است. 

شرکت نفت قصد دارد اموال آقای زنجانی را نگه دارد و یا این که بنا دارد آنها را به فروش برساند؟ 

این اموال نه تنها برای شرکت نفت مفید نیست بلکه در صورت اقدام نکردن به موقع در جهت فروش، ضررهایی هم در بر خواهد داشت. ما ترجیح می‌دادیم آقای زنجانی بدهی خود را به صورت نقدی پرداخت کند و این اموال به خودشان تحویل شود؛ اما با همه فرصتهایی که به ایشان داده شد، وعده‌های وی با وجود حسن نیت قاضی رسیدگی به پرونده تحقق نیافت، البته ما هنوز امیدواریم که ایشان نسبت به بدهی خود اقدام کند. به هر حال ما مقدمات فروش اموال را انجام داده ایم و از هفته آینده نسبت به فروش اموال اقدام خواهیم کرد.

البته آقای زنجانی گفته‌ که شما بسیاری از اموال ایشان را در دوبی به نام خود کرده‌اید؟ 

خیر این طور نیست. آقای زنجانی در همه مراحل دادگاه تلاش کرد به جای دفاع مستند و محکمه پسند به نحوی تشویش اذهان عمومی کند که گاه با نشر اکاذیب هم همراه بوده است. همه اموال دوبی ایشان چهار آپارتمان است. حالا گفته‌اند بسیاری از اموال، که نمی‌دانیم منظورشان چیست. در هر حال من هم باتوجه به قولی که به قاضی داده‌ام از شکایت به عنوان تشویش اذهان خودداری کردم؛ اما این حق را محفوظ می‌دارم که در موقع مناسب و در صورت لزوم اقدام کنم. آنچه برای ما مهم است وصول طلب دولت است، و گرنه کارنامه آقای زنجانی پر از این مسائل است.

جریان بابک زنجانی دوم چیست؟ آیا بدهی فردی موسوم به بابک زنجانی دوم در دولت یازدهم به وزارت نفت صحت دارد؟‌ 

مطرح شدن عنوان بابک زنجانی دوم و سوم یک موضوع ساختگی و با دو منظور انجام شد. نخست این که بحث پرونده آقای زنجانی تحت تأثیر قرار گیرد و دوم این‌که می‌خواستند راههای دور زدن تحریم شناسایی و سوخته شود؛ و گرنه بابک زنجانی یکی است و تحت هیچ عنوانی در آینده هم به وجود نخواهد آمد. پدیده‌ای بود که در یک برهه زمانی خاص و با حمایتهایی ایجاد شد که نه آن زمان ایجاد خواهد شد و نه چنان بی‌تدبیری که بخواهد موضوعی مثل موضوع زنجانی بوجود بیاید.

آقای هندی با این حال آقای زنجانی بارها گفته‌اند که فردی بیش از 5 میلیارد دلار بدهی بابت پول نفت دارد، آن را وصول کنید نظر شما درباره این سخنان آقای زنجانی چیست؟ 

نخست این که صحبتهای آقای زنجانی فرار به جلوست. دوم این که هیچ فرد حقیقی یا حقوقی خصوصی چنین بدهی به شرکت نفت نداشته و ندارد. مبالغ عنوان شده مربوط به شرکت دولتی یکی از کشورهای همسایه است که پس از رفع تحریمها آغاز به پرداخت کرده و به میزانی که بانک مرکزی توان تحویل پول داشته باشد، پرداخت می‌شود. این بدهی مثل بدهی شرکتهای بزرگ نفتی به لحاظ نبود امکان پرداخت در اثر تحریم بلوکه شده بود، نه به جهت تمایل نداشتن پرداخت از سوی خریدار نفت. ضمن این‌که ما ظرف دو سال گذشته فروشهای خود را به صورت پیش پرداخت انجام می‌دادیم، بنابراین نه مطالباتی افزایش یافت و نه پولی سوخت شده است. در هر حال اقدامات صورت گرفته در دوسال ونیم گذشته نشان داد که در اوج تحریم و محدودیتهای صورت گرفته می‌توان با تدبیر و درایت نفت فروخت و یک دلار هم سوخت نشود.

فکر می کنید آقای زنجانی بدهی خود را پرداخت خواهد کرد؟

اجازه دهید پاسخ این پرسش را به بعد موکول کنیم. ایشان چند بار به دادگاه قول داده و راهکارهای مختلفی را معرفی کرد که به نتیجه نرسید، اما آخرین راهکاری که ارائه داده تحت نظر دادگاه است که ما امیدواریم به واقعیت بدل شود. در واقع هر نوع مدرک، نامه، شماره حساب و درخواستی که آقای زنجانی داشتند اگرچه نیاز هم نبود، اما برای رفع بهانه آماده و با نظارت دادگاه در اختیار وی گذاشتیم و امیدواریم که ایشان هم به حسن نیت دادگاه که همه مساعدتها و امکانات لازم را در اختیارشان گذاشته تا به وعده خود عمل کند، احترام گذاشته و بدهی خود را پرداخت کند.

اگر آقای زنجانی بدهی خود را پرداخت کند اموال ایشان را بر می‌گردانند؟

بله. اموال ایشان غیر از گرفتاری و زحمت چیزی برای شرکت نفت ندارد. البته ممکن است این اموال برای اشخاص اهل فن و بخش خصوصی مفید باشد، اما شرکت نفت وظیفه و مسئولیت دیگری دارد این اموال برای آن مفید نیست. البته باید دید چه مقدار وجه نقد پرداخت خواهد کرد. 

این اموال را به چه صورت می فروشید و آیا تا به حال چیزی فروخته شده است؟

تا به حال از سوی شرکت ملی نفت چیزی فروخته نشده است. البته شرکتها برای اداره امور جاری خود ممکن است اقداماتی داشته‌ و در چارچوب اساسنامه و یا برای نقدینگی اموالی را فروخته و یا تبدیل کرده باشند، اما تا به حال از سوی شرکت ملی نفت اقدامی صورت نگرفته است. با این حال فروش برابر ضوابط و مقررات جاری به خصوص آئین نامه معاملات صورت می گیرد و همه نقل و انتقالات تحت نظر قوه قضائیه است.