نیازی نیست زیاد به گذشته دور برگردیم؛ ۳۱ مارس ۲۰۱۲ و پس از آن که کشورهای عمده تولید کننده نفت به درخواست کشورهای غربی تولید خود را در سه ماه نخست سال افزایش دادند و توافقهایی میان ایالات متحده و دیگر کشورهای بزرگ مصرف کننده برای استفاده از ذخایر استراتژیک نفت صورت گرفت، باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا اعلام کرد که نفت به اندازه کافی در بازار جهانی وجود دارد و می‌توان طرح تحریم خرید نفت از ایران را به اجرا گذاشت. در همین زمینه سناتور رابرت مندز یکی از تهیه‌کنندگان قانون تحریم ایران گفت: " امروز به کشورهایی که از ایران نفت و مشتقات آن را وارد می‌کنند یادآوری کردیم که سه ماه فرصت دارند یا واردات خود را به میزان قابل توجهی کاهش دهند و یا ریسک تحریم موسسات مالی خود را بپذیرند."
میانگین قیمت نفت برنت در آن سال حدود 111 دلار و 60 سنت بود و در این سال بیش از یک میلیون بشکه نفت ایران از بازارهای جهانی حذف شد که به آن معناست که ایران نه تنها حدود 40میلیارد دلار از درآمدهای نفتی اش را در این سال از دست داد بلکه کشورهایی مانند عربستان، عراق و امارات، سهم بازارش را گرفتند و متاسفانه دولت وقت هم تدبیری برای حفظ سهم ایران از خود بروز نداد .
میانگین قیمت نفت برنت دربازارهای جهانی در سال 2013 نیز حدود 108 دلار و 60 سنت بوده است و ایران در این سال نیزهمانند سال 2012 تقریباٌ همین میزان درآمدهای نفتی اش را از دست داد، سال 2014 نیز با رسیدن میانگین قیمت نفت برنت به حدود 99 دلار، درآمدهای نفتی از دست رفته ایران قابل ملاحظه بود.
حالا این که منتقدان چه می گویند باشد با خودشان که دنیای سیاست از این فراز و فرودها زیاد دارد، اما در تمام این سالها که ایران در بازارهای جهانی نفت حضورش کمرنگ شد، بشکه به بشکه به تولید نفت کشورهای همچنان عربستان، عراق، امارات و حتی کویت افزوده شد و این همان قدرتی است که کسانی که باید آن را ببینند نمی بیند، «قدرت در بشکه های نفت است» عربستان با بشکه‌های نفت همانند شمشیر داموکلس بالای سر بازار قرار گرفته است، اگرچه حتی این سیاست شکست خورده باشد؛ یک روز از تحریم نفتکشهای حامل نفت دم می‌زند و روز دیگر اجرای طرح فریز نفتی را منوط به حضور همسایه می داند که سهمش را خورده و یک لیوان آب هم رویش!
چیزی به نشست 17 آوریل دوحه نمانده است، قطعا برگزاری این نشست در صورت بی نتیجه ماندن منجر به تضعیف بیشتر قیمتها می شود و بازارهای جهانی را بی ثبات‌تر می‌کند مگر آن که پیش از برگزاری این نشست توافقی میان کشورهای حاضر در این نشست صورت بگیرد. اگر کشورهای حاضر در این نشست راضی به مستثنا کردن ایران در این طرح نشوند قطعا حضور نمایندگان ایران دراین نشست در پایین‌ترین سطح خواهد بود و وزیر نفت ایران در نشستی که سبب ناآرامی بیشتر بازار نفت شود حضور به هم نخواهد رساند، باید دید آیا عربستان که به قیمت زدن چوب حراج به ثروت ملی مردمش، این روزها یک تنه علاوه بر شکاف در اوپک سبب بی ثباتی در بازار نفت شده است، آیا خواهان بازگشت آرامش به بازار نفت است؟
رویا خالقی
نظر شما