این روز همچنین فرصت و موقعیتی مناسب برای بازشناخت مجدد مسئولیت‌ها و رسالتهای روابط عمومی با هدف ایفای نقش موثرتر در شرایط نوین است.
در خصوص تعریف روابط عمومی صاحب‌نظران و دانشمندان بسیاری مانند «جان مارتسن، ادوارد برنیز، رکس هارلو، اسکات. ام. کاتلیت و لانگ و هازلتون» که از جمله پیشگامان و بنیانگذاران روابط عمومی و ارتباطات در جهانند، به فراوان سخن گفته‌اند، که جمع‌بندی دیدگاه‌هایشان در تعریف «انجمن بین‌المللی روابط عمومی» چنین آمده است:
«روابط عمومی بخشی از وظایف مدیریت سازمان و عملی ممتد، مداوم و طرح‌ریزی شده است که از طریق آن، افراد و سازمانها می‌کوشند تا تفاهم و پشتیبانی کسانی را که با آن سر و کار دارند، به دست آورند.»
همچنین کنگره جهانی روابط عمومی، کارکرد این مسئولیت را «هنر و دانش اجتماعی تجزیه و تحلیل گرایشها، پیش‌بینی آثار آنها، مشورت با مدیران و تهیه برنامه‌های عملی همسو با منافع سازمان و مردم» می‌داند.
اندیشمندان این رشته، روابط عمومی را هم هنر می‌دانند و هم تجربه و علم و تلاشگران این عرصه از این سه عنصر برای تحکیم ارتباط میان مجموعه سازمانی و مخاطبان مردمی خود بهره می‌برند.
واژه و اصطلاح روابط عمومی ازسال 1897 در ادبیات سازمانی و اداری غرب رایج و برای نخستین بار در سالنامه یک موسسه راه‌آهن در آمریکا یاد شد.
در سال 1964 نشریه فاینانشنال تایمز از روابط عمومی به عنوان صنعتی بزرگ نام برد. پس از انقلاب صنعتی و گسترش واحدهای تولیدی، واحد روابط عمومی به طور تدریجی اما به طور جدی به عنوان یک رکن اساسی در ساختار اداری مطرح شد.
لیوی لی، خبرنگار اقتصاد مطبوعات آمریکا نخستین کسی بود که دفتر روابط عمومی را به روش نوین در نیویورک به سال 1906 تاسیس کرد و به عنوان پدر روابط عمومی در جهان معروف شد. با توسعه این مسئله در دهه‌های 50-1920 میلادی و با هدف انسجام بین‌المللی میان علاقمندان این رشته انجمن جهانی روابط عمومی در سال 1955 تاسیس شد.
به همین جهت کنگره جهانی روابط عمومی هر سه سال یک بار در یکی از کشورهای جهان از سوی این انجمن تشکیل می‌شود.
سابقه تشکیل روابط عمومی در ایران به سالهای پس از نهضت مشروطیت و تشکیل پارلمان و توسعه دولت مدرن بازمی‌گردد. تشکیل «دفتر انتشارات و اطلاعات» درسازمانهای دولتی نخستین گام در این جهت بود. در سال 1322 با تصویب هیئت وزیران اداره‌ای به نام «اداره کل انتشارات و تبلیغات» در وزارت‌خانه‌های تشکیل شد. با وجود این سابقه، تشکیل روابط عمومیهای نوین با پیشگامی صنعت نفت از ابتدای دهه 1330 و در پی پیروزی نهضت ملی شدن نفت ایران آغاز شد و سپس سایر ادارات و ارگان‌های دولتی و خصوصی در دهه‌های 40 و 50 شمسی از این ابتکار تبعیت کردند.
در این راستا روابط عمومی شرکت ملی نفت ایران در سال 1332 تشکیل شد. حمید نطقی، استاد علوم ارتباطات و شاعرو نویسنده معاصر استاد ابوالقاسم حالت از جمله تلاشگران اولیه این مجموعه بودند. از سال 1354 پذیرش دانشجو برای تحصیل در این رشته آغاز شد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی و از سال 1368 به بعد با تلاش استادانی همچون کاظم معتمدنژاد، هویت این رشته در دانشگاه علامه طباطبایی و در همه مقاطع دانشگاهی تثبیت شد.
به هر حال خانواده بزرگ صنعت افتخار می‌کند که پیشگام تشکیل روابط عمومی نوین در ایران است و در همه مقاطع و تحولات پس از انقلاب اسلامی حضور داشته و دارد. به گفته مهندس بیژن زنگنه در هفتمین جشنواره روابط عمومیهای برتر صنعت نفت: «روابطعمومیهای صنعت نفت باید خود را برای دوران جدید تحولات اقتصادی – اجتماعی ایران پس از برجام آماده کنند.»
به گفته وزیر نفت، آگاهی‌بخشی همراه با امید به آینده بهتر، مهم‌ترین راهبرد روابطعمومیهای صنعت نفت است و باید شناخت، شناساندن و حفظ منافع ملی برایشان اصل و محور باشد و از این مسیر، تعامل صنعت نفت با مردم را به بهترین نحو هدایت و راهبری کنند. به گفته زنگنه، ترویج فرهنگ استفاده متعادل و بهینه انرژی و جلوگیری از اسراف در این خصوص، مقابله با فساد و دروغگویی ودروغ‌پردازی، تلاش برای توسعه همه جانبه ایران از طریق خدمت‌رسانی هر چه بیشتر و بهتر به مردم و اهمیت دادن به عنصر فکرسازی و برنامه‌ریزی، از جمله رسالتهای روابطعمومیهای صنعت نفت است که باید با دقت و ظرافت پیگیری شود.
این عرصه بویژه همکاران روابطعمومیهای صنعت نفت که پیشگام ثابت قدم این عرصه در ایران عزیز هستند، تبریک می‌گوییم و برایشان آرزوی موفقیت داریم.
سیدهاشم هوشی سادات
نظر شما