مقایسه پتانسیل مخزنی سازندهای سورمه و دالان در خلیج فارس

توالیهای رسوبی پرموتریاس و ژوراسیک خلیج فارس و مناطق پیرامون آن بخش مهمی از منابع شناخته شده هیدروکربن جهان را در خود جای داده اند.

در این میان مخزنهای کربناته سورمه و دالان از جایگاه ویژه ای برخوردارند چرا که این دو سازند به ترتیب سنگ مخزن بزرگترین میدانهای نفت و گاز منطقه خلیج فارس هستند. 

مجموعه سازندهای یاده شده، سنگ مخزن بزرگترین میدان گازی دنیا یعنی میدان پارس جنوبی را تشکیل می دهند که حدود 18 درصد از کل ذخیره گاز جهان را در بر دارد.

از طرفی بخش بالایی سازند سورمه، سنگ مخزن بسیاری از میدانهای هیدروکربنی خاورمیانه از جمله بزرگترین میدان نفتی جهان یعنی قوار در عربستان است.

از این رو بدیهی است که بهره برداری بهینه از منابع هیدروکربنی مستلزم ارزیابی درست پتانسیل مخزنهای آنهاست.

دستیابی به این هدف نیز به نوبه خود نیازمند مطالعه تاریخچه رسوبگذاری و «دیاژنز» و سنجش دقیق پارامترهای پتروفیزیکی سنگهای میزبان بخصوص تخلخل، تراوایی و درجه اشباع است.

نتایج مقایسه داده های پتروفیزیکی پتانسیل مخزنی سازندهای سورمه و دالان در خلیج فارس نشان می دهد که میانگین تخلخل در مخزن سورمه 17.15 درصد (درجه خیلی خوب) و در مخزن دالان 8.5  درصد (درجه متوسط) است. همچنین میانگین تراوایی در مخزن سورمه 308 (خیلی خوب) و در مخزن دالان 30 (متوسط) میلی دارسی تعیین شد.

از عوامل اصلی تفاوت آشکار بین خواص مخزنی دو سازند مورد مطالعه باید به شرائط و محیط رسوب گذاری، بافت و کانی شناسی اولیه و تاریخچه دیاژنتیکی متفاوت آنها اشاره کرد. 

کاهش محسوس خصوصیات مخزنی سازند دالان با افزایش عمق بیانگر تاثیر زیاد دفن عمیق همراه با افزایش تراکم و تشکیل سیمان در این سازند است. 

در مقابل، پتانسیل بالای مخزن سورمه ناشی از حفظ تخلخل بین دانه‌ای در اثر سیمانی شدن ناقص پیش از تدفین و گسترش تخلخل بین بلوری حاصل از دولومیتی شدن آن است. 

نبود ارتباط کافی با سنگ منشا مناسب سبب شده است که سازند سورمه باوجود کیفیت مخزنی بهتر و ضخامت بیشتر در شمال خلیج فارس از درجه اشباع هیدروکربن و توان تولید کمتری برخوردار باشد.

 

کد خبر 261716

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
0 + 0 =