مدیرعامل شرکت مدیریت شبکه برق ایران در گفت و گو با خبرنگار شانا با برآورد این که کل مصرف سوخت در بخش نیروگاهی کشور سالانه حدود ۵۰ میلیارد متر مکعب گاز معادل لیتر گازوییل یا مازوت است، در زمینه کاهش مصرف سوخت نیروگاه‌ها در سال جاری ابراز امیدواری کرد.
مسعود حجت افزود: سال گذشته ۳۵ میلیارد و ۲۰۰ میلیون متر مکعب گاز و ۴ میلیارد و ۷۰۰ میلیون لیتر گازوییل و ۷ میلیارد و ۶۰۰ میلیون لیتر مازوت در بخش نیروگاهی به مصرف رسیده است.
حجت با اشاره به این که برای تولید هر مگاوات ساعت برق در نیروگاه‌های حرارتی به طور متوسط ۲۳۵ لیتر گازوییل یا مازوت معادل متر مکعب گاز مصرف می‌شود، تصریح کرد: مصرف سوخت نیروگاه‌های سراسر کشور به طور متوسط روزانه ۱۲۵ تا ۱۳۰ میلیون متر مکعب گاز معادل لیتر گازوییل یا مازوت است که این سوخت در طول سال به نیروگاه‌ها تحویل و سوخت مایع در مخازن آنها ذخیره‌سازی می‌شود.
نیروگاه ها بزرگ ترین مصرف کنندگان سوخت کشور
حجت با اشاره به این که بخش نیروگاهی کشور بزرگ ترین مصرف کننده سوخت است، یادآور شد: با توجه به ورود نیروگاه‌های جدید به شبکه برق کشور و احداث مخازن سوخت جدید برای آنها، با ظرفیت سنجی میزان سوخت مورد نیاز در نیروگاه‌ها، توافق‌هایی با وزارت نفت برای تأمین سوخت انجام می‌شود.
مدیرعامل شرکت مدیریت شبکه برق کشور با بیان این که یکی از پیش‌شرط‌های اولیه و اصلی احداث نیروگاه‌های جدید دریافت مجوز و موافقت از وزارت نفت به منظور تأمین سوخت مایع و گاز آن است، ادامه داد: مسئولان وزارت نفت در جریان حجم مخازن و نیاز نیروگاه‌ها قرار گرفته اند و بر این اساس توافق هایی با وزارت نیرو درباره تأمین سوخت انجام و قراردادهایی بسته می‌شود.
وی با اشاره به فرا رسیدن فصل سرما و در نتیجه کاهش میزان گاز تحویلی به نیروگاه‌ها اظهار داشت: با افزایش مصرف گاز در بخش خانگی نیروگاه‌ها از سوخت مایع استفاده می کنند و تحویل سوخت مایع نیز گاهی اوقات با بارش برف و بسته شدن جاده‌ها با مشکل رو‌به‌رو می‌شود.
حجت افزود: به همین منظور برای انجام این هماهنگی‌ها و انطباق توانایی‌ها، هم اکنون جلسه‌های هفتگی میان شرکت‌های پخش فرآورده‌های نفتی، گاز، مدیریت شبکه برق و توانیر در سطوح مختلف معاونان، مدیران و کارشناسان و گاهی در سطح وزیران برگزار می شود.
وی با اشاره به این که برنامه‌های تحویل سوخت به نیروگاه‌ها در فصل زمستان از طریق کمیته هماهنگی سوخت تنظیم می‌شود، گفت: به منظور هماهنگی در تحویل سوخت به نیروگاه‌های سراسر کشور، کارگروه‌های مشترکی از شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی، شرکت ملی گاز، شرکت مدیریت شبکه برق ایران و توانیر تشکیل شده است.
مدیرعامل شرکت مدیریت شبکه برق ادامه داد: این کارگروه‌ها در قالب کمیته هماهنگی سوخت در زمینه تأمین سوخت، ذخیره‌سازی و نحوه مدیریت مخزن‌های سوخت، همچنین برطرف کردن مشکلات پیش‌بینی‌نشده در سوخت‌رسانی به نیروگاه‌ها از پیش برنامهریزیهایی داشته و سال‌هاست که فعالند و در سال گذشته انسجام، کارآمدی و هماهنگی چشمگیری داشته‌اند.
وی با بیان این که کمیته هماهنگی سوخت به طور معمول هفته‌ای یک بار تشکیل جلسه می‌دهد، توضیح داد: این کمیته در باره میزان نیاز سوخت مایع و گاز نیروگاه در فصول مختلف سال، میزان برداشت با توجه به ظرفیت مخازن مایع نیروگاه، توانایی شرکت پخش فرآورده‌های نفتی در تحویل حجم سوخت مایع در نقاط مختلفی که نیروگاه در آن احداث شده‌اند، بررسی‌ها و برآوردهایی انجام می‌دهد.
سوخت مایع نیروگاه‌ها در مخازن ذخیره‌سازی شده است
حجت افزود: بر حسب موارد یاد شده، کمیته هماهنگی سوخت در جلسه‌هایی با بازنگری برنامه‌ها و سیاست‌های خود در تأمین سوخت نیروگاه‌ها، عملکردهای هفته بعد را بهینه می‌کند، همچنین طبق برنامهریزیهایی که در طول فصل تابستان با یک مدیریت مشخص از سوی این کمیته، سوخت مایع نیروگاه‌ها در مخازن ذخیره‌سازی شده تا در فصول بعد مصرف نیروگاه‌ها تأمین شود.
وی با بیان این که امکانات وزارت نفت در تحویل گاز و سوخت مایع به نیروگاه‌ها پیوسته در حال تغییر است، ادامه داد: وقتی چند نقطه مصرف در کشور وجود دارد، با توجه به این که تحویل سوخت به نیروگاه‌ها از طریق خطوط لوله، امکانات ریلی و حمل و نقل جاده‌ای انجام می‌شود، با بروز مشکل در هر یک از موارد یادشده، طبیعی است که سوخت تحویلی به آنها باید تغییر کند.
حجت همچنین اضافه کرد: برداشت سوخت از مخازن بعضی نیروگاه‌ها به دلیل بروز شرایط خاص ممکن است در طول یک هفته بیشتر از میزان تعیین شده باشد، همچنین توانایی شرکت ملی نفت در تحویل سوخت در یک نقطه به دلیل بروز مشکلاتی مثل تغییر و تعمیر در پالایشگاه نوسان پیدا کند؛ از این رو لازم است هماهنگی‌هایی برای برطرف کردن این مسائل صورت گیرد.
وی با اشاره به ساخت مخازن جدید برای سوخت نیروگاه‌ها گفت: با ساخت نیروگاه‌های جدید و توسعه ظرفیت آنها، ظرفیت سوخت مصرفی آنها نیز پیش بینی می شود، اما با توجه به روند رو به رشد مصرف گاز در بخش‌های غیر تولید برق، این نیاز حس شود که ظرفیت ذخیره‌سازی مخازن نیروگاه‌های وزارت‌نیرو حداقل دو برابر شود.
مخازن ذخیره‌سازی سوخت نیروگاهی تا سال ۱۳۸۹ دو برابر می شود
حجت افزود: بر اساس این نیاز و برآوردهای انجام شده از دو سال پیش قرار شد در یک برنامه مشخص و چشم انداز پنج ساله ظرفیت‌های موجود وزارت نیرو برای ساخت مخازن ذخیره‌سازی سوخت تا سال ۱۳۸۹ دو برابر شود که این مسئله در این مدت طبق برنامه پیش‌بینی شده جلو رفته و برخی ظرفیت‌های ذخیره‌سازی نیز وارد مدار شده‌اند.
وی در باره مکان‌های ذخیره‌سازی سوخت و امکان بهره‌برداری از آنها در نیروگاه در شرایط مورد نیاز گفت: مکان‌های ذخیره‌سازی سوخت در کشور محرمانه است.
مدیرعامل شرکت مدیریت شبکه برق درباره هزینه‌های انتقال سوخت به نیروگاه‌ها با اشاره به این که هزینه‌های تحویل سوخت در نقاط مختلف متغیر است، یادآوری کرد: بر اساس قانون و ضوابط موجود وزارت نیرو موظف است برق را به مشترک در محل مصرف تحویل دهد؛ به همین ترتیب وزارت نفت هم وظیفه دارد سوخت موردنیاز نیروگاه‌ها را به محل مصرف آنها برساند.
وی با بیان این که یک ضابطه مشخص میان وزارتخانه‌های نفت و نیرو برای تحویل سوخت در محل مصرف تعیین شده است، ادامه داد: هم اکنون سوخت در نیروگاه‌ها به قیمت مصوب ۴۵۰ تومان به ازای هر مترمکعب گازوییل و ۲۸۸ تومان برای هر مترمکعب مازوت و ۶۹ تومان به ازای هر مترمکعب گاز تحویل گرفته می شود.
وی با ارزیابی مثبت از تعیین قیمت واقعی نرخ برق و سوخت در قانون بودجه سال گذشته اظهار داشت: دغدغه اصلی وزارت نیرو با توجه به این که سوخت با قیمت واقعی جابه‌جا می شود این است که سوخت به صورت بهینه و با حداکثر راندمان ممکن استفاده شود.
حجت راندمان نیروگاه‌های توربین گازی، توربین بخاری و سیکل ترکیبی را به ترتیب حدود ۳۵، ۴۰ و بیش از ۵۰ درصد برشمرد و گفت: در دو ماه نخست فصل سرما در سال جاری نسبت به سال گذشته، حدود ۱۰ تا ۱۳ درصد راندمان بخش توربین گاز سیکل ترکیبی ارتقا یافته است.
وی ادامه داد: یکی از رویکردهای امسال وزارت نیرو، تغیر سیاست بهره‌برداری به ویژه در بخش نیروگاه‌های سیکل‌ترکیبی، همچنین کاهش یا پرهیز استفاده از نیروگاه‌های توربین گاز سیکل باز با راندمان پایین بوده است.
حجت همچنین اضافه کرد: در سال‌های گذشته برای کاهش مصرف سوخت مایع، بخش بخار سیکل ترکیبی مورد استفاده قرار نمی‌گرفت، ولی امسال برای ارتقای راندمان نیروگاه‌های سیکل ترکیبی بخش بخار هم راه اندازی شد، اگر چه سوخت بیشتری مصرف می شود ولی انرژی بیشتری نیز تولید می شود.
مدیرعامل شرکت مدیریت شبکه برق با بیان این که نقطه بهینه مصرف سوخت بر حسب قیمت فاکتورهای اولیه تولید برق تعیین می شود، اظهار داشت: وقتی قیمت سوخت ارزان است، استفاده از تجهیزات نیروگاهی به گونه‌ای که نیاز کمتری به تعمیرات پیدا کنند، بر استفاده بهینه از سوخت اولویت دارد.
وی همچنین اضافه کرد: اما زمانی که قیمت سوخت گران و در نتیجه تولید برق گران می شود، مصرف بهینه سوخت در نیروگاه نقش اساسی پیدا می کند و در چنین شرایطی می‌توان هزینه بالای تعمیرات را تحمل کرد.
افزایش قیمت سوخت و تاکید وزارت نیرو بر توسعه نیروگاه های برق آبی
حجت با اشاره به بالارفتن قیمت سوخت، سیاست کلان وزارت نیرو را توسعه نیروگاه‌های برق‌آبی خواند و اظهار داشت: هر یکهزار مگاوات انرژی برق‌آبی معادل تولید برق از یک میلیون لیتر گازوییل است؛ بنابراین بر اساس برنامه‌ریزی‌ها، قرار است امسال حدود۲۰ درصد بیشتر از سال گذشته از انرژی برق‌آبی به عنوان جایگزینی مناسب برای نیروگاه‌های حرارتی بهره‌گیری شود.
وی با اشاره به رشد مصرف خانگی گاز در فصل جاری، افزود: در سال جاری ذخیره آب پشت سدها طوری تنظیم شده که تا ۳۰ هزار مگاوات پتانسیل برق آبی اقتصادی در کشور وجود دارد؛ از این رو این گروه از نیروگاه‌ها می‌توانند در زمستان با جبران کمبودها در بخش تولید برق از نیروگاه‌های حرارتی، اتکا به سوخت مایع را نیز کاهش دهند.
حجت با بیان این که به منظور ذخیره‌سازی آب در پشت سدها در تابستان و اوایل پاییز از نیروگاه‌های برق آبی استفاده نشد، یادآور شد: استفاده از پتانسیل‌های برق‌آبی با شرایط جوی و بارندگی‌ها ارتباط مستقیم دارد؛ بر اساس آمارهای مسئولان آب و هواشناسی هم اکنون کشور وارد یک دوره پر آبی ۱۵ساله شده و از این رو سیاست استفاده از برق آبی به راحتی قابل اجرا است.
وی با اشاره به این که نیروگاه‌ها پس از بخش حمل و نقل بیشترین میزان آلودگی در محیط زیست را تولید می‌کنند، اظهار داشت: این آلایندگی‌ها هزینه‌های سنگینی را به دنبال دارد که سیستم‌هایی برای کاهش آن در بعضی نیروگاه‌های کشور مثل اصفهان و تبریز راه‌اندازی شده و با این حال استانداردهای کنونی نیروگاه‌های کشور از استانداردهای سازمان محیط زیست بالاتر است.
مدیرعامل شرکت مدیریت شبکه برق در باره معیارهای مؤثر در ساخت یک نیروگاه حرارتی گفت: پراکندگی و تمرکز منابع سوختی، قیمت سوخت مصرفی و قابلیت حمل و نقل آسان آن، میزان بازدهی سوخت در تولید انرژی الکتریکی و برآورد هزینه‌های تعمیر و نگهداری از تأسیسات نیروگاهی در صورت استفاده از یک نوع سوخت خاص از جمله معیارهای ارزیابی در ساخت و انتخاب نوع سوخت برای یک نیروگاه است.
صادرات برق خام فروشی نیست
مهندس حجت با اشاره به صادرات برق و مقایسه آن با صادرات مستقیم سوختی که برای تولید آن مصرف می شود، توضیح داد: با توجه به قیمت صادرات برق و سوخت به نظر می رسد، صادرات برق ارزش افزوده بیشتری از صادرات مستقیم سوختی که برای تولید آن مصرف می‌شود، به همراه دارد.
وی با اشاره به این که صادرات برق خام فروشی نیست، افزود: به هر میزان که سوخت‌های فسیلی به مواد مصرفی مانند برق تبدیل، سپس صادر شوند، اثرهای اقتصادی بهتری خواهند داشت؛ البته این به این معنا نیست که جایگزین صادرات انرژی خام شود، زیرا اقتصاد کلان مملکت بر صادرات هر دو تأکید دارد.
حجت با اشاره به موقعیت جغرافیایی کم نظیر ایران و واقع شدن کشور در شاهراه تجارت انرژی بیان داشت: با توجه به این فرصت طلایی می‌توان ظرفیت‌های بلاتکلیف برقی کشور را در فصولی که به آن نیاز ندارد، در کنار صادرات انرژی‌های فسیلی ظرفیت‌سازی کرد که در زمینه اشتغال‌زایی نیز به نفع جامعه خواهد بود.
وی یادآوری کرد: می‌توان نیروگاه‌ها را در نقاطی احداث کرد که امکان تبادل انرژی با کشورهای همسایه و نزدیک متقاضی وجود داشته باشد و برای مثال هند هم‌اکنون هم به گاز نیاز دارد و هم به برق، پس امکان صادرات این دو نوع انرژی بر هم همپوشانی دارند.
حجت با اشاره به سردسیر بودن کشورهای شمال ایران، همچنین برق مازاد بر مصرف کشور در فصل‌های پاییز و بهار، امکان تبادل برق و انرژی با آنها را میسر خواند و ادامه داد: تبادل برق، مسئله پذیرفته شده جهانی است و چنانچه تکنولوژی جدیدی که همه چیز را تغییر دهد، به وجود نیاید شبکه برق تمام دنیا به طور یکپارچه به هم وصل می شوند؛ بنابراین اختلاف ساعت کشورها می‌تواند بازار مکاره‌ای در عرصه برق به وجود آورد.
مدیرعامل شرکت مدیریت شبکه برق کشور در پایان خبر داد: انتظار می‌رود نیروگاه‌های جهرم، عسلویه، توس، سبلان، قائن، چابهار و خرمشهر در سال آینده وارد مدار تولید شوند.
در جلسه گفت و گو با مهندس مسعود حجت، دکتر شهرام چهلگری سامانی، معاون راهبری و عضو هیئت مدیره شرکت مدیریت شبکه برق ایران، دکتر ناصر وفادار، رئیس گروه برنامه‌ریزی تولید معاونت راهبری و مهران عرفانی مهارتی، مدیر روابط عمومی شرکت مدیریت شبکه برق ایران نیز حضور داشتند.
نظر شما