گازهای خروجی اگزوز خودروهای بنزینی ، مخلوطی از گازهای آلاینده (Co) و هیدروکربن های نسوخته (Hc) ، آلدئیدها و مخلوط اکسیدهای ازت است که به همراه ترکیبات سرب در بنزین پس از احتراق در موتور ، در فضا منتشر می شود. در خودروهای گازوئیلی نیز ، گازهای اگزوز شامل انواع ماده شیمیایی است که به حالت بخار یا به صورت جذب شده روی ذرات ریز و قابل استشمام کربن در هوا منتشر می شود. علاوه بر ذرات معلق و ترکیبات گوگرد نظیر So2 ، گازهای اگزوز شامل Hc و Co نیز می باشد. به منظور کاهش مقدار گازهای آلاینده منتشره از اگزوز خودروها ، راه حل های گوناگونی از جمله استفاده از سوخت هایی با آلایندگی کمتر پیشنهاد شده است ، لذا از مدتها قبل کارشناسان ، بررسی زیادی روی این موضوع انجام داده اند که نتیجه آن بوجود آمدن تکنولوژی استفاده از سوخت های جایگزین دیگری نظیر گاز طبیعی ، پروپان ، متانول ، الکتریسیته و هیدروژن می باشد. استفاده از گاز طبیعی به صورت سوختی با آلودگی کم ، نسبت به بنزین ، گازوئیل و پروپان به صورت روز افزون در سطح دنیا در حال افزایش است. دلایل اصلی استفاده از این سوخت در بعضی کشورها کاهش هزینه ، کاهش آلودگی و افزایش ایمنی به همراه اطمینان از دائمی بودن مصرف و تامین آنهاست. خودروها و سوخت های جایگزین تکنولوژی استفاده از سوخت های جایگزین در حال حاضر برای سوخت های عمده وجود دارد و عقیده بر این است که در آینده نزدیک استفاده از آنها فراتر از تصور خواهد شد. خودروهایی با سوخت گاز طبیعی ، گاز مایع ، پروپان و الکل بعنوان سه سوختی که تکنولوژی بکارگیری آن به مقدار کافی در دنیا رشد کرده است در دهه 90 به بازار آماده و سهم عمده ای از بازار جهانی فروش خودرو را به خود اختصاص داده است . البته میزان رشد این وسایط نقلیه در آینده بستگی به عواملی نظیر هزینه ، راحتی و برنامه ریزی خواهد داشت. خودروهایی با سوخت الکتریسیته نیز اخیرا وارد بازار شده اند ولی هزینه باتری و میزان عمر آن زمینه فروش این نوع خودروها را محدود کرده است. پیش بینی می شود که مساله تا سال 2010 میلادی حل شود و خودروهای جدید سهم عمده ای از بازار فروش جهانی را به خود اختصاص دهند. تکنولوژی خودروهایی با سوخت خورشیدی و هم چنین سوخت هیدروژن در حال حاضر در مراحل مختلف توسعه قرار دارد ولی به احتمال قوی نقش مهمی در صنعت حمل و نقل تا قبل از سال 2015 میلادی نخواهند داشت. در حال حاضر انواع وسایط نقلیه با سوخت های متنوع مستقیما توسط کارخانه های سازنده تولید می شوند ، ولی برای هر سوخت ، محدوده خاصی از وسایط نقلیه وجود دارد. تبدیل وسایل نقلیه به خودروهایی با سوخت CNG(Compress Natural Gas) ، چه به صورت تک سوختی و چه دوسوختی ، می تواند هم توسط سازنده خودرو هم توسط مالک خودرو انجام گیرد. هم اکنون سوخت CNG به طور وسیع بکار گرفته می شود. به طور مثال طبق برنامه ریزی انجام شده، تا سال 2010 نزدیک به 30 درصد وسایط نقلیه در امریکا ، قرار است که با سوخت گاز طبیعی کار کنند. سابقه مصرف گاز طبیعی در خودرو گاز طبیعی به عنوان سوخت خودرو مدت زمان زیادی است که در کشورهای اروپایی ، کانادا ، نیوزلند ، استرالیا و دیگر کشورها بکار گرفته شده است. در ایتالیا از سال 1920 ، گاز طبیعی به عنوان سوخت خودرو به کار گرفته شده و در حال حاضر بیش از 300 هزار خودروی گازسوز طبیعی در این کشور تردد می کنند که از نظر تعداد این کشور را در صدر کشورهای دنیا قرار می دهد و در این کشور 280 ایستگاه سوخت گیری گاز طبیعی وجود دارد که تامین مصرف گاز این وسائل را به عهده دارند.بعد از ایتالیا روسیه دارای 75 هزار خودروی گاز طبیعی سوز در اروپا بوده و تعداد ایستگاههای سوخت گیری گاز طبیعی در این کشور حدود 250 ایستگاه است. به جز این ، در حال حاضر حدود 7 هزار خودروی گازسوز در اروپا وجود دارد که با افزایش تدریجی ایستگاه های سوخت گیری تعداد آنها در حال رشد است. کشور آرژانتین در امریکای جنوبی دارای 400 هزار خودروی گازسوز طبیعی است . در این کشور در هر ماه سوخت بیش از 3 هزار خودرو تبدیل به گاز طبیعی می شود. تعداد ایستگاههای سوخت گیری در این کشور به حدود 500 واحد می رسد. هم چنین ونزوئلا برنامه ملی گازسوز کردن خودروها را برنامه ریزی کرده و ساخت 60 ایستگاه سوخت گیری گاز طبیعی را به اجرا درآورده است. کشور کانادا در امریکای شمالی دارای 36 هزار خودروی گازسوز طبیعی است و دولت کانادا با اعطای وام و کمک مالی به صاحبان خودروها آنها را به گازسوز کردن وسیله نقلیه شان ترغیب می کند. مدیران شهری امیدوارند با این کار بتوانند حداقل 10 درصد وسایل نقلیه موتوری را به سوخت CNG تجهیز کنند. درامریکا نزدیک به 68 هزار خودروی گاز طبیعی سوز وجود دارد . در این کشور مصرف گاز طبیعی از دهه 1960 آغاز شده است ، ولی هزینه ها و قیمت های بنزین و گازوئیل ، استفاده از آن را در سال های اخیر اقتصادی کرده است. در این کشور حدود 1200 ایستگاه سوخت گیری خصوصی و عمومی وجود دارد. گاز طبیعی ،‌سوختی مناسب برای ایران پیش بینی می شود با توجه به افزایش نرخ مصرف در دنیا ، حداقل بتوان تا 170 سال دیگر از گاز طبیعی با قیمتی مناسب بهره جست. بنابراین نگرانی از بابت پایان یافتن این منبع سرشار در حال حاضر وجود ندارد. از این گذشته بعضی کشورها نظیر فرانسه و سوئد اقدام به تولید گاز طبیعی از ضایعات شهری نموده و در این راه موفقیت هایی نیز کسب کرده اند. معمولا هرکشوری با توجه به ملاحظات اقتصادی و برنامه ریزی نسبت به مصرف این گاز اقدام می کند طبیعی است کشورهای دارای ذخائر گاز ، به سهولت می توانند استفاده از آن را بعنوان سوخت در اولویت قرار دهند. گاز طبیعی در مقایسه با سایر سوخت ها ، سوخت جایگزین و مناسبی برای ایران ، به عنوان دومین کشور دارای ذخایر گاز طبیعی در دنیا به حساب می آید. گاز طبیعی فشرده یا CNG به دلیل بالا بودن عدد اکتان آن که حدود 130 است سوخت مناسبی برای موتور و افزایش راندمان است. گاز طبیعی عموما ترکیبی از متان ، اتان ، دی اکسید کربن و نیتروژن می باشد. با توجه به مقدار بالای درصد متان که بین 85 تا 99 درصد کل حجم گاز را (نسبت به فصل و ناحیه تغییر می کند) تشکیل می دهد ، می توان خصوصیت فیزیکی گاز طبیعی را همان خصوصیت متان در نظر گرفت . مصرف گاز طبیعی اخیرا در دنیا متداول شده و کشورهایی نظیر کانادا و ایتالیا با اقدام های تشویقی یا تنبیهی حرکت به این سمت را ادامه می دهند. در کشور ایتالیا 79 درصد درآمد ناخالص پمپ بنزین ها را مالیات تشکیل می دهد که خود عاملی در جهت کاهش رونق مصرف بنزین می باشد . هم چنین بعضی کشورها نظیر نیوزلند ، با اعمال معافیت های مالیاتی موفق به حرکت به سمت مصرف CNG شده اند . این کشور با این اقدام علاوه بر ایجاد شغل و توسعه صنعت جدید ، موفق به کاهش واردات مواد نفتی و در نتیجه صرفه جویی ارزی قابل توجهی شده است. گاز طبیعی در کشورهای صنعتی در حال توسعه به وفور یافت می شود. متاسفانه همانگونه که می دانیم علی رغم وجود منابع وسیع گاز طبیعی ، بعضی ممالک توسعه نیافته هم چنان وارد کننده فرآورده های نفتی هستند ، در چنین مواردی در صورتی که بتوان گاز طبیعی را به عنوان سوخت جایگزین مطرح نمود ، می توان قسمتی از مشکل کمبود منابع ارزی را جبران کرد. در اغلب کشورها کمبود ارز اثر شدیدی بر رشد اقتصادی آن کشور دارد و با توجه به اینکه بخش حمل و نقل ، مصرف کننده ارز می باشد ، در چنین کشورهایی ، استفاده از گاز طبیعی به عنوان جایگزین حائز اهمیت خواهد بود. به علت نو بودن تکنولوژی استفاده از گاز طبیعی به عنوان سوخت وسایط نقلیه ، بعضی از کشورها هنوز اطلاع کافی از آن ندارند و یا رغبتی نسبت به آن از خود نشان نمی دهند. منبع : ماهنامه نفت پارس شماره 6