به گزارش خبرنگار شانا،سفره بزرگی از پروژه های نفتی در وزارت نفت پهن است و همه طرحهایی که کلنگ احداثشان به زمین زده شده در انتظار تامین اعتبار برای اجرا هستند، برخی طرحها شروع شده اند و برخی هم هنوز اجرا نشده و به دلیل کمبود اعتبار متوقف شده اند.

عبدالرضا اسدی،معاون نظارت بربهینه سازی مصرف انرژی وارزشیابی طرحها از مدیریت برنامه ریزی تلفیقی شرکت ملی نفت ایران به شانا می گوید:" در شرکت ملی نفت ایران حدود 3 هزار پروژه با مجموع اعتباری بالغ بر 137 میلیارد دلار وجود دارد که برخی از آنها شروع نشده اند و مابقی نیز در حال اجرا بوده و یا مراحل پایانی خود را می گذرانند."

پیش از این هم یکی از مدیران نفتی گفته بود:"دروزارت نفت با وضع خاصی مواجهیم،از یک طرف برای اجرای پروژه های در دست اجرای شرکت ملی نفت به بیش از 260 میلیارد دلار اعتبار نیاز داریم برای این که قرارداد آنها بسته شده است و از سوی دیگر به دلیل شرایط خاص کشور برای تامین مالی و اعتباری این همه پروژه، با کمبود اعتبار مواجهیم."

غربالگری 3 هزار پروژه نفتی وگازی

ایجاد پروژه های تولیدی، پشتیبانی وخدماتی متعدد در شرکت ملی نفت ایران در سالهای اخیر و نیاز آنها به منابع مالی قابل توجه، برای شروع فعالیتهای اجرایی و یا ادامه کار و از طرفی تامین نشدن منابع مالی پیش بینی شده و همچنین سررسید تسهیلات دریافتی، موجب شد تا هیئت مدیره شرکت ملی نفت ایران به منظور کاهش اثرات نامطلوب کمبود منابع مالی، موضوع سهمیه بندی سرمایه ای(غربالگری) طرحها و پروژه ها را با هدف تخصیص بودجه به پروژه های اولویت دار و کسب بیشترین ارزش افزوده در سال 91 در دستور کار مدیریت برنامه ریزی قرار دهد.

به همین دلیل، کارگروهی در آذرماه 1391 در این مدیریت تشکیل شد و طی جلسات و بررسیهای کارشناسی موفق به مدیریت بهینه تخصیص بودجه در سال 92 با کمترین تبعات ممکن شد.

شرکت ملی نفت در حالی برای اجرای پروژه های خود با کمبود منابع مالی روبرو بود که بیژن زنگنه وزیر نفت از همان روزهای نخستین آغاز فعالیت دولت یازدهم، رسیدن تولید نفت به بیش از  5 میلیون بشکه در روز را در دستور کار خود قرار داده بود، تحقق این امر هم مستلزم تزریق منابع مالی به پروژه های نفتی و گازی بود، به همین دلیل، این وزارتخانه همان ایام اعلام کرد که برای اختصاص بهینه منابع محدود مالی و تسریع در بهره برداری از پروژه های عمرانی، اقدام به اولویت بندی پروژه های نفتی و گازی کرده، به نحوی که تکمیل پروژه هایی که بیش از 80 درصد پیشرفت دارند در اولویت کاری سال 1393 قرار گرفته است.

اسدی سهمیه بندی پروژه ها را برای تخصیص بودجه براساس "چهار معیار مشترک/ غیرمشترک بودن میادین، ماهیت تولیدی/غیرتولیدی، میزان پیشرفت فیزیکی/مالی و زنجیره ارزش" اعلام می کند.

او تاکید می کند:" البته همه اینها به مشترک وغیرمشترک بودن میدانها وماهیت طرحها و پروژه ها بستگی دارد."

تایید 751 پروژه برای اختصاص اعتبار

با این حال، محدودیت منابع مالی باعث شد  کارگروه اولویت بندی و غربالگری طرحها و پروژه های سرمایه ای شرکت ملی نفت ایران از میان 3000 پروژه،77 طرح و 751 پروژه را برای تخصیص اعتبار تایید کند.

اسدی می گوید:"در شرکت ملی نفت ایران پروژه های نیمه تمام رها نمی شوند، ولی به دلیل مشکلاتی نظیر محدودیت منابع مالی ممکن است کار به کندی پیش رود."

براساس سخنان اسدی، اولویت اعتبار برای اجرای طرحها و پروژه های در دست اجرای شرکت ملی نفت به پروژه های 5 تا 80 درصد  نفت اختصاص می یابد.

دلیل فراگیری پروژه ها بین 5 تا 80 درصد هم آن است که برخی پروژه ها در میدانهای مشترک در حال اجرا هستند، از سوی دیگر به دلیل ماهیت فعالیت شرکت ملی نفت ایران هیچ پروژه تولیدی متوقف نمی شود، منتها بسته به اهمیت طرح، امکان دارد در اولویت تخصیص اعتبار قرار نگیرد.

اولویت بندی طرحها و پروژه‌های سرمایه‌ای شرکت ملی نفت ایران هم با هدف استفاده بهینه از منابع سرمایه گذاری موجود و جلوگیری از تصویب و اجرای طرحها و پروژه‌ها، بدون توجیه فنی و اقتصادی یا بدون اولویت اجرایی و عملیاتی صورت گرفته است.با اولویت بندی طرحها، با صرف کمترین زمان و منابع انتظار می رود  هزینه ناشی از تاخیر تکمیل پروژه ها کاهش ‌یابد.

معاون برنامه ریزی تلفیقی شرکت ملی نفت تصریح می کند:"پیشرفت فیزیکی پروژه های درحال اجرا و نیمه تمام در شرکت ملی نفت ایران به طور متوسط بین 5 تا 99 درصد و شامل انواع پروژه های تولیدی، پشتیبانی و خدماتی است."

اعتبار میدانهای مشترک قطع نمی شود

اما کدام طرحها برای شرکت ملی نفت حیاتی هستند و امکان ندارد بودجه آنها قطع شود، یا کاهش یابد؟

معاون برنامه ریزی تلفیقی شرکت ملی نفت ایران می گوید:"میدان گازی پارس جنوبی و میدانهای غرب کارون از اولویتهای مد نظر وزیرنفت به دلیل مشترک بودن آنهاست."

به این ترتیب، تامین اعتبار برای میدانهای مشترک در سال 93 نه تنها قطع نمی شود بلکه در صورت نیاز، پروژه های افزایش تولید از میدانهای مشترک اجرا می شود.

با این که امسال سهمیه بندی پروژه ها از سوی شرکت ملی نفت اجرا شد و وزیر نفت هم بر تخصیص بهینه اعتبارات تاکیدی ویژه دارد، اما نکته حائز اهمیت در اجرای پروژه زمان پایان آنهاست. درحال حاضر متوسط زمان اجرای پروژه در شرکت ملی نفت ایران، با توجه به شرایط عمومی کشور از زمان انعقاد قرارداد اجرا بیش از 5 سال است، مساله ای که باعث شده است توجیه فنی و اقتصادی بسیاری از پروژه ها از بین رفته و بار سنگین مالی برای کشور به همراه داشته باشد.

اسدی می گوید:" زمان اتمام پروژه ها و کسب بیشترین ارزش افزوده در کمترین زمان در قالب پیشرفت فیزیکی به عنوان مهم ترین معیار برای سهمیه بندی مطرح بوده و بر اتمام پروژه ها طبق برنامه زمان بندی تاکید شده است."

با توجه به تاکید زنگنه بر الزام پیمانکاران در اجرای پروژه ها براساس زمان بندی اعلام شده، به نظر می رسد از امسال تاخیرهایی که در پروژه های نفتی به یک امر عادی در صنعت نفت بدل شده بود کابوسی برای پیمانکاران شود که مورد بازخواست وزیر نفت قرار می گیرند،زیرا تاخیر در اجرای هر طرح به معنای یک گام به عقب وزارت نفت برای رسیدن به هدف تولید 5 میلیون بشکه ای نفت در روز خواهد بود.

سهم 97 درصدی پروژه های تولیدی از اعتبارات

با توجه به معیارهای اعلام شده برای اولویت بندی، سهم اعتبار کل پروژه های تولیدی در مجموعه طرحهای سرمایه ای شرکت ملی نفت ایران 87 درصد بوده و براین اساس حدود 97 درصد از بودجه سال 92 به آنها تخصیص داده شده است.

منابع مهم تامین مالی برای پروژه های سرمایه ای شرکت ملی نفت ایران هم شامل منابع سرمایه ای داخلی، تسهیلات بانکی، صندوق توسعه و اوراق مشارکت اعلام شده است.

از گفته های اسدی پیداست که امسال شرکت ملی نفت ایران هیچ طرح و یا پروژه جدیدی را شروع نمی کند مگر پروژه های اولویت دار مانند توسعه میدان گازی پارس جنوبی و میدانهای غرب کارون.

به گزارش شانا، به این ترتیب به دلیل کمبود منابع مالی، طرحهای قبلی شرکت ملی نفت ایران تامین اعتبار می شود تا به بهره برداری برسد، اما این به معنای توقف هیچ طرحی در شرکت ملی نفت و یا توقف اجرای پروژه در میدان گازی پارس جنوبی یا میدانهای مشترک نیست،زیرا بهره برداری از این میدانها از اولویتهای وزارت نفت است.

گزارش : نگار صادقی