به گزارش شانا، در سال 1391 معادل 100 درصد جمعیت شهری و 99.8 درصد جمعیت روستایی کشور از نعمت برق برخوردار بوده اند. در این سال انرژی برق مورد نیاز کشور توسط نیروگاههای وابسته به وزارت نیرو، صنایع بزرگ و بخش خصوصی متشکل از 25 نیروگاه بخاری، 78 نیروگاه گازی، 15 نیروگاه سیکل ترکیبی، 45 نیروگاه دیزلی، 48 نیروگاه آبی، 180 توربین بادی، 4 واحد فتوولتاییک و 3 نیروگاه بیودیزل تامین شده است.
برابر ترازنامه انرژی کشور، در سال 1391 درکل صنعت برق ایران 40.7 میلیارد متر مکعب گاز طبیعی، 14.4 میلیارد لیتر نفت کوره، 7.8 میلیارد لیتر نفت گاز و 2 میلیارد مترمکعب گاز کوره بلند مورد استفاده قرار گرفته است.
گاز طبیعی با 63.4 درصد عمده ترین سهم را در سوخت مصرفی نیروگاههای کشور به خود اختصاص داده است. پس از گاز طبیعی سوخت نفت کوره، نفت گاز و گاز کوره بلند به ترتیب با 24.4، 11.9 و 0.3 درصد قرار دارند.
راندمان کل نیروگاههای حرارتی برق کشور در سال 1391 با 0.4 درصد افزایش نسبت به سال قبل به 37.2 درصد رسیده است. در این سال راندمان نیروگاههای وزارت نیرو، بخش خصوصی و صنایع بزرگ به ترتیب 38.1، 32.2 و 34.2 درصد بوده است.
در پایان سال 1391 حدود 108 واحد گازی بزرگ در شبکه به شکل سیکل باز بهره برداری می شده است که در صورت تبدیل این واحد ها به سیکل ترکیبی ( با نصب 54 واحد بخار) راندمان کل شبکه افزایش قابل توجهی خواهد داشت.
تبدیل واحدهای گازی به سیکل ترکیبی علاوه بر افزایش راندمان موجب صرفه جویی در مصرف سوخت نیز می شود. هر واحد بخار در نیروگاههای سیکل ترکیبی به طور متوسط موجب صرفه جویی سوخت به میزان 200 میلیون مترمکعب گاز در سال می شود.
در شرایط کمبود گاز طبیعی در ماههای سرد سال نیروگاهها ناگزیر از سوخت جایگزین یعنی گازوئیل برای نیروگاههای گازی و سیکل ترکیبی و نفت کوره برای نیروگاههای بخاری استفاده می کنند. لذا نحوه تامین گاز طبیعی، عملکرد نیروگاهها را متاثر و محدودیتهایی را در بهره برداری از شبکه برق ایجاد می کند.
برنامه ریزی و اقدام لازم برای ساخت مخازن ذخیره سازی در نیروگاهها با هماهنگی وزارت نفت انجام شده است. به نحوی که ظرفیت ذخیره سازی نیروگاهها به طور متوسط برای 45 روز کفایت می کند.
عرضه انرژی الکتریکی در ایران توسط مجموعه ای از تولید برق در نیروگاههای حرارتی، برق حاصل از انرژیهای تجدیدپذیر و واردات برق از کشورهای همسایه تامین می شود.
برابر آمار ترازنامه هیدروکربوری کشور، تولید انرژی الکتریکی مجموع نیروگاههای حرارتی و غیر حرارتی کشور در سال 1391 به 254.3 تراوات ساعت رسیده است که نسبت به سال قبل از آن حدود 5.6 درصد رشد داشته است. سهم نیروگاههای بخاری 36.1 درصد، سیکل ترکیبی 31.7 درصد، گازی 26.5 درصد، آبی 4.9 درصد، تجدید پذیر و اتمی 0.8 درصد و دیزلی 0.03 درصد بوده است.
بررسی سهم عرضه انرژی الکتریکی به وسیله انواع نیروگاههای حرارتی در طی سالهای 1381 تا پایان 1391 نشان می دهد سهم نیروگاههای بخاری در طی این دوره از 63.6 درصد به 38.3 درصد، سهم نیروگاههای سیکل ترکیبی از صفر به 33.6 درصد و سهم نیروگاههای گازی از 36.1 درصد به 28.1 درصد، و سهم نیروگاههای دیزلی از 0.3 درصد به 0.03 درصد رسیده است.
قابل توجه این که نیروگاه سیکل ترکیبی از سال 1385 وارد چرخه تولید و عرضه انرژی الکتریکی کشور شده و در سالهای قبل از 1385 آمار مربوط به تولید این بخش صفر گزارش شده است.
نیروگاههای حرارتی شامل نیروگاههای بخاری، سیکل ترکیبی و دیزل است که از سوختهای فسیلی برای تولید برق استفاده می کنند.
بررسی آمار مربوط به برق تولیدی نیروگاههای حرارتی در دوره زمانی 1381 تا پایان 1391 نشان می دهد عرضه انرژی الکتریکی به وسیله این بخش 1.7 برابر شده و از 133.7 تراوات ساعت به 239.8 تراوات ساعت افزایش پیدا کرده است.
بیشترین افزایش در برق تولیدی نیروگاههای حرارتی در طی سالهای 1381 تا 1391 مربوط به نیروگاههای گازی و سیکل ترکیبی است. تولید نیروگاههای گازی در طی این دوره با رشد 39.2 درصدی از 48.4 تراوات ساعت به 67.4 تراوات ساعت افزایش یافته است.
تولید نیروگاههای سیکل ترکیبی هم که از آغاز سال 1385 به شبکه تولید برق کشور وارد شده اند در طی سالهای 1385 تا پایان 1391 دو برابر شده و از 40.3 تراوات ساعت به 80.5 تراوات ساعت افزایش پیدا کرده است.
نیروگاههای بخاری و نیروگاههای دیزلی از دیگر تامین کنندگان انرژی الکتریکی در کشور هستند که از سوختهای فسیلی برای تولید برق استفاده می کنند.
عرضه انرژی الکتریکی به وسیله نیروگاههای بخار در طی سالهای 1381 تا پایان 1391 از 85 تراوات ساعت به 91.8 تراوات ساعت افزایش پیدا کرده است. در طی دوره مورد بررسی، عرضه برق توسط نیروگاههای دیزلی به دلیل توسعه نیروگاههای بخاری، گازی و سیکل ترکیبی با کاهش قابل ملاحظه 290 گیگاواتی روبرو بوده و از 356 گیگاوات ساعت به 66 گیگاوات ساعت رسیده است.
آمار منتشره مربوط به عرضه کل انرژی الکتریکی طی سالهای 1381 تا پایان 1391 نشان می دهد سهم نیروگاههای حرارتی از 93.6 درصد به 92.9 و سهم انرژیهای تجدید پذیر از 5.7 درصد به 5.6 درصد کاهش یافته و سهم واردات از 0.7 درصد به 1.5 درصد افزایش نشان می دهد.
البته افزایش سهم واردات انرژی الکتریکی در کل عرضه انرژی الکتریکی در حالی است که تفاضل صادرات از واردات انرژی الکتریکی ایران از سال 1384 به بعد همواره مثبت بوده و افزایش سهم واردات در کل عرضه انرژی الکتریک در کشور را نمی توان به عنوان نکته منفی در نظر گرفت.
در حال حاضر ایران با هفت کشور عراق، ترکیه، آذربایجان، ارمنستان، پاکستان و افغانستان ارتباط الکتریکی دارد. به این ترتیب در فصولی که کشور به برق بیشتر نیاز دارد از کشورهای ترکمنستان و ارمنستان و به مقدار کمتر از آذربایجان و نخجوان برق وارد می کند.
واردات برق ایران در طی سالهای 1381 تا پایان 1391 چهار برابر شده و از 977 گیگاوات ساعت در سال به 3.9 تراوات ساعت در سال افزایش یافته است.
در طرف مقابل، برق مازاد تولیدی کشور در برخی ایام سال که کشور با اوج مصرف در برق روبرو نیست به کشورهای همسایه صادر می شود.
صادرات برق ایران به کشورهای همسایه در طی سالهای 1381 تا پایان 1391 حدود 14 برابر شده و از 799 گیگاوات ساعت در سال به 11.3 تراوات ساعت در سال افزایش یافته است.
تفاضل میان واردات و صادرات انرژی الکتریکی نشان می دهد در طی سالهای 1381 تا پایان 1383 ایران وارد کننده برق ( واردات بیشتر از صادرات) بوده و پس از آن به صادر کننده برق ( صادرات بیشتر از واردات) بدل شده است.
مجموع خالص واردات برق (تفاضل واردات از صادرات) به ایران در طی سالهای 1381 تاپایان 1383 بالغ بر 1.1 تراوات ساعت و مجموع خالص صادرات برق ( تفاضل صادرات از واردات) در طی سالهای 1384 تا پایان 1391 حدود 23.7 تراوات ساعت گزارش شده است.
به منظورتحقق بند ١٣سیاستهای اقتصاد مقاومتی، تنوع بخشی به روشهای صادرات گاز و افزایش صادرات برق، وزارت نفت در زمینه تامین گاز مورد نیاز برای تولید و صادرات برق اعلام آمادگی کرده است.
بر اساس این اطلاعیه،وزارت نفت (از طریق شرکت ملی نفت ایران و شرکت ملی گاز ایران حسب مورد) مسئولیت تامین گاز مورد نیاز را برای تولید برق با هدف صادرات به مقدار و در نقطه مورد توافق بر عهده خواهد گرفت و گاز مورد نیاز را به عنوان آورده شرکت ملی نفت ایران و شرکت ملی گاز ایران به عنوان سرمایهگذار تحویل خواهد داد.
براساس این اطلاعیه، سهم سرمایه گذار از قیمت فروش صادراتی برق،متناسب با قیمت فروش برق در هر بازار هدف،عبارت از هزینه تبدیل انرژی(Energy conversion Fee) و هزینه های انتقال و بازاریابی به علاوه سود متعارف بوده و مابه التفاوت این مبلغ با قیمت فروش صادراتی برق در هر مورد،سهم طرف دیگر مشارکت یعنی شرکت ملی نفت ایران و شرکت ملی گاز ایران خواهد بود.
نظر شما