با تبدیل بنزین ٤٠٠ تومانی به ٧٠٠ تومان از یکم بهمن ماه امسال، عرضه بنزین ٤٠٠ تومانی متوقف خواهد شد که این امر ممکن است همانند هر اقدام آنی دیگر با حواشی همراه باشد.

اصل ماجرا به تصمیم بلندمدت دولت مبنی بر تک نرخی کردن قیمت سوخت در کشور برمی گردد که در سالهای اخیر به کرات درباره آن تحقیق و بررسی شده است.

طبق قانون هدفمندی یارانه ها دولت باید در 3 مرحله، ظرف مدت 5 سال و به تدریج قیمت حاملهای انرژی را در کشور آزاد کند؛ مرحله نخست این برنامه از 28 آذرماه سال 89 کلیدخورد.

از ابتدای سهمیه بندی تا پایان اردیبهشت ماه سال 91 بنزین 100 تومانی در کارتهای سوخت برقرار بود، این در حالی بود که قیمت بنزین از ابتدای سال 91 به لیتری 400 تومان نیمه یارانه ای و 700 تومان آزاد بدل شده بود.

از اوایل سال 91 بود که دولت دهم و وزارت نفت تصمیم جدیدی مبنی بر تبدیل هر لیتر بنزین 100 تومانی به دو لیتر 400 تومانی را اتخاذ و از خردادماه همان سال این تصمیم را عملی کرد.

همان موقع مدیرعامل وقت شرکت ملی پالایش و پخش اعلام کرد: در صورتی که این افراد نتوانند بنزین 100 تومانی خود را مصرف کنند، هر لیتر بنزین 100 تومانی به دو لیتر بنزین با نرخ 400 تومانی بدل می‌شود.

علیرضا ضیغمی گفته بود: با توجه به این که نرخ بنزین آزاد 700 تومان است، به هر لیتر بنزین 100 تومانی، 600 تومان یارانه تعلق می‌گیرد که در صورت تبدیل به دو لیتر بنزین با نرخ 400 تومان، بازهم فرد از همین مقدار یارانه بهره‌مند می‌شود. (فرمولی که هم اکنون نیز برای بنزین 700 و 1000 تومانی مصداق دارد)

او با بیان این که هدف از اجرای این کار مشخص شدن خودروهایی است که از بنزین 100 تومانی در این مدت استفاده نکرده‌اند، تصریح کرد: با مهلت مشخص شده برای مصرف بنزین 100 تومانی این افراد مجبور به مصرف سهمیه خود می‌شوند.

هم اکنون نیز نیم میلیارد لیتر بنزین 400 تومانی در کارتهای سوخت دارندگان وسیله نقلیه موتوری وجود دارد که از اول بهمن ماه به یک میلیارد لیتر بنزین 700 تومانی بدل می شود.

با این که تک نرخی کردن بنزین سالهاست که جزو مباحث مهم دولت و مجلس قرار گرفته و عملی کردن آن تاکنون به صلاح مردم و کشور تشخیص داده نشده است، اما سه نرخی بودن آن برای مدت طولانی نیز عاقلانه نیست.

بیژن زنگنه وزیر نفت اواخر سال گذشته با بیان این که در سال 1392 مابه التفاوت قیمت فروش نفت، گاز و فرآورده‌های نفتی با قیمت واقعی در منطقه 80 میلیارد دلار بود که حدود 30 میلیارد دلار از این مبلغ به دلیل اسراف، کیفیت بد سوخت خودروها و رعایت نکردن استانداردهای مصرف، به هدر رفته و تلف شده است، گفته بود: موفقیت صنعت نفت به معنای موفقیت اقتصاد ملی است؛ موفقیت صنعت نفت نیازمند بسیج همه امکانات داخلی و استفاده از ظرفیتهای جهانی و دیپلماسی انرژی است.

حال با اجرای این سناریو که جدید هم نیست و در گذشته تجربه شده است، می توان گفت که دولت گام دیگری را برای جلوگیری از تعدد نرخ قیمت بنزین برداشته است.

در این گام، دولت همچنین با توجه به وضع اقشار مختلف کشور تلاش کرده است ضمن توجه دادن به مدیریت بیش از پیش مصرف و کاهش اتلاف انرژی در کشور، فاصله قیمتی بنزین یارانه ای و نیمه یارانه ای را به نحوی در نظر گیرد که آحاد جامعه با درک بهتر و بیشتری این فرآورده استراتژیک را مصرف کنند.

راحله صفیری