به گزارش گروه تلکس شانا به نقل از روزنامه دنیای اقتصاد، هرچند با نزدیک شدن به ساعات پایانی روز و بسته شدن بازار قیمت‌ها قدری صعود کرد. به گزارش «دنیای اقتصاد»، روز پنج‌شنبه، (13 فروردین 94)، درنهایت نفت برنت 15/ 2 دلار، معادل 77/ 3 درصد سقوط کرد و به 59/ 54 دلار در هر بشکه رسید.

نفت خام آمریکا اما کاهش قیمت کمتری را تجربه کرد و هر بشکه آن با افت 95 سنتی 14/ 49 دلار معامله شد. افزایش قیمت نفت در پایان معاملات روز پنج‌شنبه در پی گمانه‌زنی درخصوص زمان بازگشت نفت ایران به بازار رخ داد. بر اساس برخی تحلیل‌ها افزایش صادرات نفت کشورمان حداقل تا پایان سال میلادی جاری به زمان نیاز دارد. تحلیلگران می‌گویند، ایران احتمالا به فاصله یک سال پس از انعقاد توافق هسته‌ای می‌تواند به حجم صادرات پیش از تحریم‌ها برسد، اما به دلیل مشکلات زیرساختی، بالا رفتن از این حد در کوتاه مدت، دشوارتر خواهد بود.

به گزارش «دنیای اقتصاد»، کشورمان که پیش از تحریم‌ها دومین تولید‌کننده بزرگ اوپک بود و روزانه بیش از 2 میلیون نفت صادر می‌کرد، با تشدید تحریم‌ها از سال 2011 صادرات و تولید نفت آن به شکل قابل توجهی کاهش یافت، به‌طوری‌که در حال حاضر صادرات نفت ایران حدود یک میلیون بشکه در روز و تولید روزانه حدود 7/ 2 میلیون بشکه است. بر اساس متن قرائت شده از این تفاهم، کشورمان و گروه 1+5 از هفته آینده شروع به نوشتن متن توافق‌نامه می‌کنند و تا 11 تیر مصادف با 30 ژوئن مهلت دارند که نوشتن آن را به اتمام برسانند.

قیمت نفت در سال گذشته میلادی بیش از نیمی از ارزش خود را از دست داد. این افت قیمت در پی افزایش تولید نفت آمریکا از میادین نفتی شیل و افزایش تولید لیبی که منجر به مازاد عرضه در بازار شد، رخ داد. در حال حاضر بر‌اساس اظهارات برخی کارشناسان مازاد عرضه تا حدود 3 میلیون بشکه در روز برآورد می‌شود و در چنین شرایطی افزایش عرضه از سوی ایران می‌تواند بازار نفت را آشفته‌تر از پیش کند.

پیش از این وزیر نفت کشورمان، بیژن نامدار زنگنه بارها تاکید کرده بود که با رفع تحریم‌ها در مدت زمان کوتاهی ایران قادر خواهد بود صادرات روزانه نفت خود را یک میلیون بشکه افزایش دهد. وی همچنین در بازدیدی که در ششم فروردین از فازهای مختلف پارس جنوبی داشت، اعلام کرد: افزایش یک میلیون بشکه‌ای تولید از مجموع ظرفیت تولید از مدار خارج شده در میدان‌های نفتی موجود انجام می‌شود و به‌سرعت می‌توان آن را عملیاتی کرد. این در حالی است که بسیاری از کارشناسان بین‌المللی انرژی بر این باورند که افزایش تولید نفت ایران حتی بعد از رفع تحریم‌ها به سادگی ممکن نیست چراکه زیر ساخت‌های نفتی کشور طی چند سال اخیر آسیب دیده و افزایش تولید به سادگی ممکن نیست. پیش از این نیویورک تایمز در گزارشی اعلام کرد که تا پایان سال جاری میلادی تولید نفت ایران حداکثر به 1/ 3 میلیون بشکه در روز خواهد رسید.

دراین بین سید محسن قمصری، مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران در پاسخ به سوال «ایسنا» مبنی بر اینکه آیا برای افزایش یک میلیون بشکه‌ای صادرات نفت ایران پس از لغو تحریم‌ها مذاکراتی با اروپایی‌ها انجام داده است، اظهار کرد: طی دو سال اخیر مذاکراتی با پالایشگاه‌های غربی انجام شده، اما برای انعقاد قرار‌داد مذاکراتی نداشته‌ایم، زیرا تکلیف معلوم نبوده است.

وی همچنین در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر اعلام کرد که مشتریان سنتی نفت کشورمان آماده افزایش خرید خود از ایران با برداشته شدن تحریم‌ها هستند. به گفته وی، هم اکنون خریداران متعددی از کشورهای مختلف جهان برای واردات نفت خام از ایران اعلام آمادگی کرده‌اند و افزایش فروش یا از سرگیری صادرات نفت در گرو لغو کامل تحریم‌های ایران است. در عین حال وی تاکید کرد که طی چند سال اخیر با کاهش صادرات نفت، بخشی از سهم ایران در بازار نفت توسط سایر کشور‌ها گرفته شده است.

قمصری با بیان اینکه در حال حاضر خریداران بالقوه‌ای حتی در بین کشورهای عضو اتحادیه اروپا برای از سر‌گیری واردات نفت خام از ایران وجود دارد، افزود: شرکت ملی نفت ایران هم با استفاده از روش‌های مدرن بازاریابی می‌تواند بخشی از بازار خود را پس بگیرد. در عین حال امیر حسین زمانی‌نیا معاون امور بین‌الملل وزیر نفت، نیز اعلام کرد در صورت لغو تحریم‌ها، وزارت نفت کشورمان در هماهنگی با اوپک، سهم بازار قبلی نفت خود را به‌دست خواهد آورد.

علاوه بر مشکلات بازاریابی بر سر راه افزایش صادرات نفت، کشورمان برای افزایش تولید نیز با مشکلات زیادی مواجه است. برخی کارشناسان نفتی با توجه به اینکه احتمالا 3 ماه زمان لازم است تا توافق اجرایی و تحریم‌ها لغو شود اعلام کردند که ایران تا سال 2016 نمی‌تواند صادرات نفت خود را افزایش دهد.

به گزارش رویترز، هر چند بیانیه مشترکی که پنج‌شنبه شب توسط وزیر خارجه ایران و مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا قرائت شد می‌تواند به تهران اجازه دهد، سهم از دست رفته خود از بازار جهانی نفت را به دست آورد اما این اتفاق تا قبل از سال آینده رخ نمی‌دهد.

چراکه با توجه به اینکه تحریم‌ها تا زمان راضی شدن قدرت‌های غربی از پایبندی ایران به شروط توافق دست‌نخورده باقی خواهند ماند و تعیین مهلت حدودا 3‌ماهه برای تنظیم یک توافق‌نامه جامع، نفت ایران شانس کمی برای افزایش صادرات تا سال 2016 دارد.

از طرفی جیسون بوردوف، تحلیلگر بازار نفت و مشاور سابق باراک اوباما نیز اعلام کرد: برای بازگشت نفت ایران به بازارهای جهانی زمان لازم است و زودترین زمانی که این اتفاق رخ خواهد داد سال 2016 خواهد بود.

در این بین توجه به این نکته قابل توجه است که ایران طی سال‌های اخیر میزان ذخایر نفتی خود را به شکل قابل توجهی افزایش داده است و در صورت لغو تحریم‌ها می‌تواند صادرات نفت خود را به شکل قابل توجهی از این ذخایر افزایش دهد. هرچند آمار دقیقی از حجم ذخیره‌سازی نفت ایران موجود نیست اما برخی منابع حجم ذخایر کشورمان روی آب را 30 میلیون بشکه برآورد کرده‌اند.

افزایش واردات چین و کره جنوبی از ایران
احتمال افزایش صادرات نفت ایران به مشتریان سنتی خود در حالی مطرح می‌شود که رویترز به تازگی از افزایش صادرات نفت ایران به چین و کره جنوبی در ماه فوریه نسبت به ماه پیش از آن خبر داده است. بر اساس این گزارش، آمار منتشر شده توسط اطلاعات گمرک چین نشان می‌دهد این کشور در فوریه امسال نسبت به ماه قبل از آن رشد 5/ 13 درصدی داشته و به 532 هزار و 400 بشکه در روز رسیده است.

این در حالی است که این مقدار نشان از کاهش 7/ 3 درصدی نسبت به فوریه 2014 دارد. پیش‌بینی می‌شود واردات نفت چین از ایران در ماه مارس نیز افزایش یابد و به 650 هزار بشکه در روز رسیده باشد. متوسط واردات نفت چین از ایران در سال 2014 بالغ بر 550 هزار بشکه در روز بوده است که اندکی کمتر از میزان خرید نفت این کشور از ایران پیش از تحریم‌ها یعنی در سال 2011 بوده است. واردات نفت چین از عربستان در ماه فوریه امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد 2 درصدی داشت و به 1.14 میلیون بشکه در روز رسید. واردات از روسیه 5/ 1 درصد کاهش یافت و به 699 هزار و 400 بشکه در روز رسید.

از طرفی شرکت ملی نفت کره جنوبی نیز اعلام کرد واردات نفت این کشور از ایران در دومین ماه سال جاری میلادی نسبت به ماه قبل از آن رشد 102 درصدی داشته است. کره جنوبی در ماه ژانویه 2015 بالغ بر 1.995 میلیون بشکه نفت از ایران وارد کرده بود که این رقم در مدت مشابه سال جاری میلادی به 4.043 میلیون بشکه و معادل 144 هزار و 393 بشکه در روز رسیده است. در عین حال این آمار نشان می‌دهد واردات کره در این ماه نسبت به مدت مشابه سال قبل با افت 3/ 50 درصدی مواجه شده‌است. کره جنوبی در فوریه سال 2014 بالغ بر 8.14 میلیون بشکه نفت از ایران وارد کرده بود. در عین حال ارزش واردات نفت این کشور از ایران در فوریه امسال 176.8 میلیون دلار محاسبه شده است. این رقم برای ماه قبل از آن 125.7 میلیون دلار و برای فوریه 2014 بالغ بر 859.5 میلیون دلار بوده است.

کاهش شاخص دلار و تحولات یمن
اما در دو هفته گذشته اتفاقات گوناگونی در عرصه سیاست و اقتصاد جهانی رخ داد که به تحولاتی در بازار نفت منجر شد. نفت که در آخرین روزهای سال 93 روند کاهشی داشت و به حدود 42 دلار در هر بشکه رسیده بود با اعلام خبر وقوع درگیری‌ها در یمن و کاهش ارزش دلار رشد قابل توجهی یافت.

از طرفی حمله کشورهای عربی به یمن موجب نگرانی فعالان بازار از احتمال اختلال در عرضه نفت شد و همین عامل باعث رشد پنج درصد قیمت‌ها طی یک روز شد. یمن با تولید 150 هزار بشکه در روز سی‌و‌نهمین تولید‌کننده نفت جهان به شمار می‌آید و بر این اساس نقش تعیین‌کننده‌ای در بازار جهانی نفت ایفا نمی‌کند، اما این کشور در جوار تنگه باب‌المندب قرار دارد که حجم قابل توجهی از نفت جهان از آن عبور می‌کند.

وقوع در‌گیری در این کشور این گمانه را در بین معامله‌گران تقویت کرد که عرضه جهانی نفت با اختلال مواجه شود، اما با گذشت زمان مشخص شد که این درگیری‌ها در امنیت این تنگه تاثیری نداشته و نفتکش‌ها بدون مشکلی از این تنگه عبور می‌کنند.

از سوی دیگر منتفی شدن کاهش نرخ بهره از سوی فدرال رزرو تا پایان ژوئن موجب کاهش ارزش دلار شد که این مورد نیز بر افزایش قیمت نفت اثرگذار بود.

در حال حاضر با منتفی شدن تاثیر درگیری‌های یمن بر عرضه نفت مهم‌ترین‌ عاملی که فعالان بازار به دقت درحال رصد آن هستند موضوع هسته‌ای است.