دریای خزر به سه حوزه رسوبی شمالی، جنوبی و میانی تقسیم می شود که پس از اجرای 30 هزار کیلومتر لرزه نگاری دوبعدی در بخش میانی آن و بر اساس مطالعات ژئوشیمیایی، ٤٦ ساختار در این بخش مشخص شد و در ادامه پس از بلوک بندی این ٤٦ ساختار، هشت بلوک جزو اولویتهای شرکت ملی نفت ایران و شرکت نفت خزر قرار گرفت. میدان سردارجنگل در بلوک ٦ و با فاصله 250 کیلومتری از پایگاه پشتیبانی نکا واقع شده است. این میدان در سال 1391 کشف شد و حفاری چاه نخست آن تا عمق حدود ٢ هزار و ٥٠٠ متری پیش رفت. چاه دوم میدان سردارجنگل نیز در ١٤٢٣ متری غرب چاه نخست این میدان و تا عمق حدود سه هزار و ٥٠٠ متری با هدف فعالیت اکتشافی/توصیفی حفاری و در ابتدای سال ٢٠١٥ آزمایش و بهره برداری شد. محاسبات حجمی شرکت نفت خزر نشان می دهد نفت درجای سردارجنگل حدود ٢ میلیارد بشکه است و به نظر می رسد در اعماق بیشتر خزر، پتانسیلهای قابل توجه تری نیز وجود داشته باشد. این میدان، از جمله میدانهای نفتی کشور است که در کنفرانس تهران و برای توسعه در قالب مدل جدید قراردادهای نفتی معرفی شد و در حاشیه بیست و یکمین نمایشگاه بین المللی صنعت نفت خبر رسید نروژیها برای توسعه سردارجنگل، پای میز مذاکره آمده اند.

کشف یک میدان هیدروکربوری در آبهای خزر، مذاکره با خارجیها برای سرمایه گذاری و توسعه این میدان و چگونگی اجرای فعالیتهای توسعه ای با توجه به حساسیتهای زیست محیطی که به خصوص در شمال کشور وجود دارد و البته کاملا بجاست، ما را بر آن داشت برای اطلاع از آخرین تصمیمات برای توسعه این میدان، به گفتگو با سرپرست شرکت نفت خزر و استاندار گیلان بنشینیم. ماحصل گفتگوی شانا با فرهنگ خطیبی و محمدعلی نجفی را در ادامه می خوانید:

آقای خطیبی؛ با توجه به این که توسعه سردارجنگل نیازمند سرمایه گذاریهای کلان و در نتیجه مشارکت سرمایه گذاران خارجی است، فضای پساتحریم تاثیری در بهبود مذاکرات شرکت نفت خزر با طرفهای خارجی داشته است؟

خطیبی: همانطور که اشاره کردید، فعالیتهای توسعه ای در میدان سردارجنگل با توجه به فراساحلی بودن و نیاز به فناوریهای نوین، سرمایه گذاریهای کلانی می طلبد. خب، خوشبختانه فضای پساتحریم زمینه مناسبی را برای تعامل با شرکتهای خارجی فراهم کرده است و در چند ماه اخیر، شرکتهای بین المللی متعددی در این حوزه با نفت خزر مذاکره داشته اند. باید توجه داشت نیاز به سرمایه گذاری زیاد، آن هم با قیمت کنونی نفت، تصمیم گیری برای سرمایه گذاریهای کلان را برای شرکتهای بین المللی نیز مشکل کرده است. هم اکنون برای توسعه این میدان، با نروژیها در حال مذاکره هستیم و فکر می کنم نهایی شدن مدل جدید قراردادهای نفتی ایران می تواند به تسریع در روند مذاکرات کمک کند.  

ایجاد سایت رودسر هم همسو با اهداف توسعه ای سردارجنگل در دستور کار قرار گرفته است؟

خطیبی: بله. ایجاد سایت رودسر برای پشتیبانی از فعالیتهای توسعه ای میدان سردارجنگل مدنظر قرار دارد. ایجاد سایت و توسعه میدان، همه در یک پکیج کاربردی تعریف شده است و شرکتی که برای سرمایه گذاری و توسعه این میدان اقدام می کند، متولی ایجاد و راه اندازی سایت نیز خواهد بود. در عین حال شرکتهای متقاضی برای فعالیت در پروژه های معرفی شده خزر می توانند از امکانات و زیرساختهای موجود در شمال کشور استفاده کنند؛ به طوری که در این زمینه، پایانه نفتی شمال، شرکت صدرا، شرکت حفاری شمال و شرکت نفت خزر توانمندیهای خوبی دارند.

گویا عملیات دیوارکشی بتونی در رودسر متوقف شده است.

خطیبی: قرارداد دیوارکشی بتونی اراضی 28 هکتاری در منطقه رودسر، بخش کوچکی از پروژه ایجاد سایت رودسر است که ابتدا بنا داشتیم این دیوارکشی انجام شود؛ اما بعد تصمیم گرفتیم با در نظر گرفتن اهداف زیست محیطی، دیوارکشی بتونی را تا زمان انتخاب قطعی شرکت خارجی سرمایه گذار به تعویق بیندازیم.

توقف دیوارکشی، مسیر پروژه سایت رودسر را با مانعی مواجه نمی کند؟

خطیبی: به هیچ عنوان.

نجفی: توافق شده است برای این که دید اهالی بومی منطقه به دریا مسدود نشود، به جای دیوار کشی از فنس استفاده شود و شکل کار تغییر کند.   

به هر حال آنچه مسلم است باید توافقهای لازم در خصوص شکل اجرای کار به نحوی حاصل شود که شرکت سرمایه گذار برای آغاز فعالیتهای توسعه ای، با روند کاری مشخصی مواجه باشد. شرکت نفت خزر و استانداری گیلان در این زمینه توافق کرده اند؟

نجفی: استانداری گیلان با تمام توان از پروژه بزرگ توسعه میدان سردارجنگل که پروژه ای ملی است، حمایت می کند و ما موظفیم تمام امکانات را در بخشهای اجتماعی، سیاسی و امنیتی استان برای حضور و فعالیت سرمایه گذار فراهم کنیم. سرمایه گذار می خواهد میلیونها دلار در منطقه گیلان سرمایه گذاری کند و بدیهی است که تامین امنیت و رفاه سرمایه گذار به طور جدی در دستور کار قرار دارد. این اطمینان وجود دارد که برای توسعه میدان سردارجنگل، هیچ مشکلی در سطح منطقه ای و محلی ایجاد نخواهد شد و استانداری گیلان، تمام قد از این پروژه حمایت می کند. در عین حال امیدواریم در سرمایه گذاریهایی که انجام می شود، مباحث زیست محیطی و اجتماعی نیز مدنظر قرار گیرد.

قاعدتا اینطور خواهد بود. مسئولیت اجتماعی سرمایه گذار در قراردادهای جدید نفتی لحاظ شده است و مورد تاکید قرار دارد.

نجفی: دقیقا. به عبارت دیگر، همانطور که ما موظف به تامین امکانات برای سرمایه گذار هستیم، سرمایه گذار نیز باید زمینه های اجتماعی حضور خود را فراهم کند.

خطیبی: لازم است این توضیح را اضافه کنم: علاوه بر آنکه مسئولیت اجتماعی، همانطور که اشاره کردید در قراردادهای نفتی مورد تاکید است، شرکت نفت خزر نیز متعهد می شود کار در این منطقه و زمینه سازیهای اجتماعی به نحوی پیش رود که اهالی از این پروژه استقبال کنند. پیش از آغاز فعالیتهای توسعه ای، مطالعات زیست محیطی و مطالعات زیست اجتماعی در این منطقه انجام خواهد شد و به دغدغه های مردم محلی پاسخ می دهیم. مردم گیلان مطمئن باشند، مصالح عمومی، فدای منافع اقتصادی نخواهد شد.  

آقای مهندس؛ چه برآوردی از مدت زمانی که فعالیتهای توسعه ای سردارجنگل به طول می انجامد، دارید؟

خطیبی: سرمایه گذار خارجی به جهت اهمیت بازگشت سرمایه اش، راغب به طولانی کردن پروژه نیست. برآورد ما برای این پروژه، سه تا پنج سال است.تاکنون دوحلقه چاه در میدان سردارجنگل حفاری و تست شده که نتایج مطلوبی به همراه داشته است. احتمالا شرکت خارجی که در مناقصه توسعه این میدان برنده شود، یک چاه تحدیدی حفاری و فعالیتهای توسعه ای خود را آغاز می کند.

شما در استان گلستان نیز فعالیت می کنید؛ از جمله حفاری در منطقه صوفیکم. همکاری استانداری گلستان با نفت خزر چگونه است؟

خطیبی: استانداری گلستان نیز همکاری بسیار خوبی با شرکت نفت خزر دارد و ما طی مدت فعالیت در این استان، با هیچ مشکلی مواجه نشده ایم و از این جهت از استانداری گلستان قدردانی می کنیم. باید توجه داشت که همه باید برای منافع و مصالح ملی بکوشیم و جذب سرمایه های خارجی و توسعه میدانها و استحصال نفت و گاز، از مصادیق بارز این منافع ملی است.

نتایج حفاری صوفیکم چه زمانی مشخص می شود؟

خطیبی: حفاری در یک حلقه چاه اکتشافی منطقه صوفیکم توسط دکل 56 فتح شرکت ملی حفاری ایران تقریبا نهایی شده است و پس از انجام تست و احتمالا تا حدود یک ماه آینده، نتایج کار مشخص می شود. حفاری اکتشافی، ارزیابیهای ژئوفیزیکی را تکمیل می کند و ما در انتظار نتایج تستهای نهایی هستیم.