در چند سال اخیر، سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، تحت تاثیر اختلاف نظرهای برآمده از دیدگاه‌های سیاسی متفاوت، به مجموعه‌ای منفعل تبدیل شده بود که بازگرداندن توان و قدرت اثرگذاری آن بر بازار نفت به منظور حفظ منافع مشترک اعضا – به عنوان مهم‌ترین هدف تاسیس سازمان – نامحتمل به نظر می‌رسید. توافق‌های نشست 171 و سپس نشست شنبه 20 آذرماه میان کشورهای تولیدکننده نفت عضو و غیر عضو اوپک از چنان ارزش و اهمیتی برخوردار است که تحلیلگران و کارشناسان صاحب نظر، از آن به عنوان «بازگشت»، «احیا» و «زنده شدن اوپک» یاد می‌کنند.
کاهش روزانه یک میلیون و 200 هزار بشکه‌ای سقف تولید اوپک، که پس از همراهی کشورهای غیرعضو به توافق بر سر کاهش حدود یک میلیون و 800 هزار بشکه‌ای در روز انجامید، تنها یک عدد در بازار نفت نیست، یک نشانه و نماد است که هر چند شخصیت‌های کشورهای متعددی در دستیابی به آن نقش داشته‌اند، اما نمی‌توان محوریت ایران را در این موفقیت نادیده گرفت.
مهم‌ترین موفقیت دو نشست اخیر کشورهای تولیدکننده نفت، سیاست‌زدایی از تصمیمهای این سازمان اقتصادی بود، موضوعی که مهندس زنگنه، پیش از حضور در وین، ازآن به عنوان مانع اصلی ناکامی اوپک در سال‌های گذشته یاد کرده بود.
بر همین اساس، دیپلماسی نفتی ایران بر پایه حذف نگاه سیاسی به موضوع و پیروی از منطق اقتصادی حاکم بر بازار نفت، با هدف رسیدن به حداکثر منافع مشترک تعریف شده بود که نتیجه نشست را باید به حساب کارآمدی و اثرگذاری آن گذاشت.
در کنار این دستاورد بزرگ، از نگاهی دیگر نیز نتیجه این دو نشست برای وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران یک موفقیت بزرگ به شمار می‌آید. در تعیین سقف 32 میلیون و 500 هزار بشکه‌ای تولید نفت اوپک، در حالی که همه کشورهای عضو مکلف به کاهش 4.5 درصدی تولید خود شده‌اند، تنها ایران جواز افزایش 90 هزار بشکه‌ای تولید دریافت کرد.
به گفته یکی از کارشناسان بین‌المللی، «ایران توانست با موفقیت، تحریم‌های فلج‌کننده نفتی را حذف کند و به عنوان قدرت برتر اوپک، سهم تولید سه میلیون و 900 هزار بشکه‌ای بگیرد.»
همه صاحب‌نظران معترف اند که ایران برنده بزرگ توافق اوپک بود، میدانی که البته بازنده‌ای نداشت.
موضوع غیرقابل درک اما این است که برخی سیاست کاران داخلی، توهمات گروهی خود را در قالب ادعاهای کارشناسانه همچنان به خورد مخاطب می‌دهند و از «شکست ایران در اوپک» سخن می‌گویند!
درس توافق اخیر اوپک برای این دوستان سیاست‌زده آن است که همه چیز را نباید با متر و معیار گرایش‌های سیاسی داوری کرد و بر طبل دلواپسی کوبید.
امروز تنها راه صیانت از منافع و مصالح ملی، تعامل و همکاری همراه با ایستادگی بر اصول مبتنی بر عقلانیت و تدبیر است و صد البته، شدیدترین اختلاف‌نظرها هم مجوز عبور از دایره عدل و انصاف را نخواهد داشت.
نظر شما