ضریب برداشت از مخازن نفتی ایران، کمی کمتر از ٢٧ درصد است. به عبارت ساده‌تر هر یک درصد افزایش ضریب بازیافت می‌تواند تولید نفت ایران را هفت‌و‌نیم میلیارد بشکه افزایش دهد. قیمت نفت را که ٥٠ دلار در نظر بگیرید، یعنی با این کار سیصد و هفتاد پنج میلیارد دلار بیشتر از پولی که امروز نفت به ما می‌دهد، عایدمان می‌شود. اما یک دلار هم از این ثروت هنگفت با شعار به‌دست نمی‌آید.
١- «یادآوران» و «آزادگان» با ٦٥ میلیارد بشکه ذخیره نفتی، دو میدان بزرگ نفتی ایران هستند. «اخیرا بعضی شرکت‌ها برای توسعه این میادین افزایش ضریب بازیافت معادل ١٥ درصد را پیشنهاد کرده‌اند». این را دیروز معاون مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران در امور توسعه گفت. وقتی قرار بود قرارداد مطالعه میادین سوسنگرد، چشمه‌خوش و پایدار غرب با سازمان گسترش نوسازی امضا شود. مفهوم این حرف این است که حدود ١٠ میلیارد بشکه به نفتی که می‌توانیم از میادین آزادگان و یادآوران برداشت کنیم افزوده می‌شود. عدد و رقم برایتان نوشتم تا ساده بتوانید وضعیت حساس امروز ایران را برای پیشرفت درک کنید. ما منابع بزرگ نفتی داریم، اما سرمایه مالی کافی و تکنولوژی روز را در اختیار نداریم. برای هر توسعه‌ای چهار رکن منابع اولیه، سرمایه (انسانی و مالی)، تکنولوژی و بازار لازم است. به نظر شما ایران در چه شرایطی می‌تواند این چهار رکن را کنار یکدیگر قرار دهد؟
٢- «اگر فضای سیاسی کشور این اجازه را داده بود که مدل جدید توسعه صنعت نفت که در دولت به تصویب رسیده، زودتر اجرائی شود، امروز شاهد ایجاد حجم درخورتوجهی از اشتغال در کشور بودیم». این حرف را کسی می‌زند که زمانی معاون وزیر نفت بوده، با دولت‌های مختلف کار کرده و امروز رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران است. در مدل جدید قراردادهای نفتی ١١ شرکت بزرگ ایرانی تأیید صلاحیت شده‌اند تا شریک شرکت‌های خارجی شوند و پروژه‌های بزرگی در صنعت نفت ایران اجرا کنند. از پتروپارس تا قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا، از سازمان گسترش تا مپنا. اگر قراردادهای جدید نفتی امضا شوند، یعنی کارخانه‌های داخلی زیادی کار می‌گیرند و مهندسان و جوانان روزنه‌ای تازه برای کار پیدا می‌کنند.
٣- زنده‌باد و مرده‌باد در نفت کار نمی‌کند. صنعت نفت ایران با همکاری همه طرف‌های داخلی باید توانمند شود. یادمان نرفته است که در هشت سال، شش سرپرست و وزیر بر مسند نفت نشسته‌اند. واکاوی گذشته، در مجال این نوشته نیست. صنعت نفت توسعه می‌خواهد. به نفع همه است که اجازه دهند صنعت نفت در مسیری معقولانه برای توسعه خود گام بردارد. مسیری که ضمن استفاده از توانمندی‌های داخلی با دنیا تعامل می‌کند؛ وگرنه از دنیا که هیچ، از همسایگانمان هم عقب می‌مانیم. یادتان هست که نفت و هیدروکربورهای مایع ایران حدود ٧٥٠ میلیارد بشکه برآورد شده است و ما حداکثر می‌توانیم ١٥٥میلیارد بشکه برداشت کنیم. تازه اگر... .
رضا زندی/ روزنامه نگار و تحلیلگر
نظر شما