مدیریت تدارکات کالا به مثابه قلب تپنده سیستم است که با تامین بهنگام اقلام مورد نیاز پروژه‌ها نقش حیاتی در موفقیت سازمان دارد. این مدیریت برای دستیابی به اهداف خود با طیف گسترده‌ای از ذی‌نفعان درون و برون‌سازمانی همچون هیئت مدیره، کمیسیون مناقصات، کمیته فنی - بازرگانی، مجریان، تولیدکنندگان و کارخانه‌های سازنده تجهیزات، وزارت صنعت، معدن و تجارت، بانک مرکزی، بانک‌های عامل و گمرکات اجرایی کشور تعامل دارد که پاسخگویی به این تعداد کنشگران گوناگون با توجه به فوریت‌های اجرای به‌موقع پروژه‌ها، نیازمند دانش لازم و اشراف به قوانین، مقررات و دستورعمل‌های داخلی و مقررات بین‌الملل، تمرکز بالا و نیروی انسانی کیفی است. سیدمحمود قاسمی که با ۳۲ سال سابقه فعالیت در صنعت گاز، اکنون سرپرستی مدیریت تدارکات و خدمات کالا در شرکت مهندسی و توسعه گاز را به‌عهده دارد، معتقد است تهیه اقلام پروژه‌ها باوجود تمام محدودیت‌های فرارو با شتاب خوبی در جریان است و به پیش می‌رود. در ادامه، گفت و گو با وی را می‌خوانیم.
لطفا درباره پروژه‌های سال ۹۷ توضیح دهید؟
سال گذشته تامین کالا برای ۱۴ پروژه را اجرایی کردیم که اقدام‌های لازم برای تهیه اجناس مورد نیاز برای آنها انجام شد و برخی اقلام نیز بر اساس اولویت‌های ابلاغی از سوی مدیریت برنامه‌ریزی در ۶ ماهه نخست سال ۹۸ تولید و تامین خواهند شد. پروژه‌های خط نهم سراسری (دهگلان - میاندوآب)، (بیدبلند - اهواز)، (اهواز - کوهدشت)، اتمام خط ششم سراسری، بیدبلند - گچساران، ایرانشهر - پالیزان، ماهشهر - شادگان، گورزین – لافت - بندرعباس، کمربندی یزد، تعویضی نور - رامسر، زرند - فولاد بوتیای ایرانیان، ادامه زرند و زاهدان - دوراهی دشتک، از جمله پروژه‌های سال ۹۷ به شمار می‌آیند که قسمت عمده لوله‌ها و شیرآلات آنها تامین و تحویل شده است.
با توجه به محدودیت‌های کنونی در تامین مواد اولیه، چگونه توانستید مهم‌ترین اقلام پروژه‌ها همچون شیرآلات و لوله‌ها را تامین کنید؟
یکی از موثرترین رویکردهای سازمان برای غلبه بر محدودیت‌های کالایی، استفاده از موجودی انبار شرکت است. هم اکنون مقادیر قابل ملاحظه‌ای از کالاهای مورد نیاز پروژه‌ها از محل انبار تامین می‌شود. باتوجه به دوراندیشی تصمیم‌گیران شرکت، از سال‌های گذشته خریدهای انبوه (بالک) در زمینه لوله و شیرآلات انجام شده که این اقدام، بخشی از دغدغه مسئولان شرکت را از بابت تامین این اقلام راهبردی برطرف کرد.
ورق‌های فولادی از مهم‌ترین مواد برای ساخت لوله‌های مورد نیاز پروژه‌ها به شمار می‌آید. برای تامین این تجهیز چه برنامه‌ای دارید؟
توانمندسازی ذی‌نفعان از مهم‌ترین تمهیداتی است که برای غلبه بر محدودیت‌ها اندیشیده‌ایم. برای موفقیت پروژه‌ها باید پیمانکاران و تولیدکنندگان را توانمند کنیم که در همین زمینه نیز توانستیم با انعقاد قراردادی سودمند، مقادیر معتنابهی ورق فولادی را در اندازه‌های مختلف تهیه کنیم. اقلامی که در راه‌اندازی پروژه‌های افتتاح شده امسال و سال گذشته نقش بسزایی داشته است و نگرانی شرکت و پیمانکاران اجرایی پروژه‌های مورد نظر را از تامین به‌موقع لوله برطرف کرد. هم اکنون نیز مذاکرات با شرکت‌های معتبر ساخت ورق به نتیجه رسیده و در مرحله عقد قرارداد است. با توجه به عدم تمکن مالی پیمانکاران در افتتاح اعتبارات اسنادی ارزی، این مدیریت به منظور توانمندسازی ذی‌نفعان از بدو تاسیس شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران (۱۳۸۴) تاکنون به جای پیمانکاران اقدام به افتتاح اعتبارات اسنادی ارزی به صورت قابل انتقال (ترانسفر...) با مبالغ قابل ملاحظه کرده است. در مواقعی که امکان ترخیص اقلام پروژه‌های EPC به دلیل محدودیت‌های گمرکی از سوی پیمانکاران میسر نبود، این مدیریت با توجه به تجارب کارشناسان زبده خود، اقدام‌های شایسته‌ای در ترخیص و تحویل کالاها به پیمانکاران کرد که در سرعت پیشرفت اغلب پروژه‌ها تاثیر بسزایی داشته است.
با توجه به حمایت‌های شرکت از بومی‌سازی تجهیزات گازی، هم‌اکنون سازندگان داخلی در چه درجه‌ای از توانمندی قرار دارند؟
خوشبختانه سیاست ما در توانمندسازی ذی‌نفعان به ثمر نشسته، به نحوی که از طریق انتقال فناوری ساخت شیرآلات به شرکت‌های داخلی موفق به ساخت مقادیر قابل توجهی شیر در سایزهای مختلف شده‌ایم. در حال حاضر مقدار زیادی شیر داخلی‌سازی و وارد انبار شده که این برنامه امسال و سال آینده نیز ادامه خواهد یافت. استفاده از قرارداد انتقال فناوری از شرکت‌های اسم و رسم‌دار اروپایی به سازندگان داخلی نویدبخش آینده روشن پروژه‌ها باوجود تحریم‌هاست. در پرتو حمایت‌ها و دوراندیشی مدیران شرکت مهندسی، اکنون شرکت‌های شایسته‌ای در عرصه تولید تجهیزات صنعت گاز سربرآورده‌اند که در سطح خاورمیانه حرف‌های زیادی برای گفتن دارند.
توربوکمپرسورها از اقلام اساسی ایستگاه‌های تقویت فشار گاز به شمار می‌آیند. در این زمینه سازندگان داخلی چه پیشرفت‌هایی داشته‌اند؟
انتقال فناوری در زمینه توربوکمپرسور به نتایج درخشانی رسیده و دو شرکت توانای داخلی به درجه‌ای از پیشرفت رسیده‌اند که قادرند تمام نیازهای ایستگاه‌های تقویت فشار را تامین کنند. به واسطه حمایت‌های هدفمند و مؤثر از سازندگان داخلی، از سال ۸۶ به بعد در صنعت ساخت توربوکمپرسور به خودکفایی کامل رسیده‌ایم و کشور را از واردات این تجهیزات راهبردی بی‌نیاز کرده‌ایم.
درباره راهبردهای اتخاذشده برای خرید تجهیزات با بهترین قیمت و کیفیت توضیح دهید؟
یکی از مهم‌ترین راهبردهای ما تقویت و توسعه مزیت‌های رقابتی بین سازندگان داخلی است. در واقع با شناسایی منابع مختلف تولید از طریق اینترنت، سمینارها، بازدید از شرکت‌ها و مذاکرات رو در رو، زمینه ارتقا و رقابت سالم بین ذی‌نفعان را فراهم می‌کنیم تا از این طریق به بهینه‌ترین قیمت و کیفیت دست یابیم. همچنین با برگزاری مناقصات عمومی به جای مناقصات محدود سعی کردیم اعتماد شرکت‌کنندگان را بابت برگزاری رقابتی سالم و منصفانه جلب کنیم.
برای کوتاه کردن فرآیندهای خرید چه تمهیداتی اندیشیده‌اید؟
کاهش زمان ارزیابی فنی و کیفی، از جمله برنامه‌های تدارکات است که نقش بسزایی در کوتاه شدن دوره خرید دارد. با انجام جلسات ارزیابی حضوری با حضور نماینده فروشنده‌ها، کمیته فنی، بازرگانی و طرح‌ها توانستیم مدت زمان «رفع ابهام فنی» را به ۱۰ تا ۲۰ روز برسانیم، ضمن آنکه همکاران تدارکات با اشرافی که به اصول فنی مذاکرات دارند، سعی می‌کنند ذی‌نفعان را متقاعد کنند که به موازات تولید کالای بهینه‌تر در زمان کوتاه‌تر، امکان معامله برد - برد و جلب منافع حداکثری برای پیمانکار نیز مهیاتر شود. افزون بر این موارد، پیگیری‌های بی‌وقفه ماموران خرید از فروشندگان در حین ساخت و تا زمان دریافت کالای مورد نظر، از دیگر اقدام‌هایی است که سبب تسریع در تامین و تدارک کالا می‌شود.
پایش دائمی محیط صنعت هم از الزام‌های فعالیت‌های کالایی است. تعاملات شرکت با محیط‌های صنعتی چه وضعیتی دارد؟
یکی از اقدام‌های تدارکات برای تامین به‌موقع کالا، بازدیدهایی است که همکاران در حین ساخت از شرکت‌ها به عمل می‌آورند و تلاش می‌کنند اهمیت حیاتی بودن کالا در سرنوشت پروژه‌ها را به سازندگان انتقال دهند. ما ذی‌نفعان را همکاران نزدیک خود می‌دانیم و سعی می‌کنیم احساس مسؤلیت در قبال پروژه‌ها را در آنها نیز تقویت کنیم. پس از انعقاد قراردادهای ساخت، نه تنها ارتباطات را به شکل رسمی و مکاتبه‌ای محدود نمی‌کنیم، بلکه با توسعه مناسبات و بازدیدهای مکرر از خط تولید سعی می‌کنیم سازنده را به تحویل هرچه سریع‌تر تجهیز ترغیب کنیم.
حجم بالای ارتباطات تدارکات با ذی‌نفعان درون و برون‌سازمانی، نیازمند نیروی انسانی کیفی و کافی است. در این زمینه مدیریت تدارکات چه وضعیتی دارد؟
روند بازنشستگی و خروج نیروهای مجرب و زبده رسمی از تدارکات در حالی ادامه دارد که به دلیل محدودیت در جذب نیرو، امکان استخدام کارکنان جایگزین وجود ندارد. این مسئله به‌طور حتم به کاهش بنیه کارشناسی سیستم منجر می‌شود و باید برای رفع آن تدبیری اندیشید.
منبع: هفته‌نامه مشعل
نظر شما