**بیست‌وپنجمین نمایشگاه نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی برخلاف روالِ معمولِ هرساله که اردیبهشت‌ماه برگزار می‌شد، پس از دو بار تغییر زمان برگزاری به دلیل شیوع کرونا، سرانجام با بهبود نسبی شرایط، سوم تا ششم بهمن‌ماه امسال در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران برگزار شد. مجید بوجارزاده، مدیر نمایشگاه در آیین گشایش این رویداد اعلام کرد که حدود ۵۰۰ مجموعه فعال صنعت نفت کشور اعم از شرکت‌های صاحب‌صلاحیت در زمینه اکتشاف و تولید، پیمانکاران، دانشگاه‌ها و مراکز علمی، انجمن‌ها، شتاب‌دهنده‌ها و استارت‌آپ‌های صنایع نفت و گاز و سازندگان فعال در بخش‌های مختلف مانند ماشین‌های دوار، تجهیزات فرآیندی، مواد شیمیایی، الکترونیک و ابزار دقیق و ... در این رویداد حضور دارند.

**نمایشگاه امسال اگرچه زیر سایه کرونا حال‌وهوای نمایشگاه‌های گذشته را نداشت، اما اگر با سازندگان ایرانی یا نمایندگان شرکت‌های دانش‌بنیان و دانشگاه‌های مستقر در سالن‌ها هم‌صحبت شده باشید، به‌طور حتم متوجه شده‌اید که با اعتماد و باور بیشتری نسبت به دوره‌های پیش، از عملکرد خود می‌گفتند و بیشتر آنها از حجم فعالیت‌ها و پروژه‌هایشان در صنعت نفت نسبت به گذشته رضایت بیشتری داشتند. دانشگاه‌های طرف قرارداد با نفت از روند کار در طرح‌های مطالعات ازدیاد برداشت میادین صحبت می‌کردند؛ شرکت‌های دانش‌بنیان به برنامه استقرارشان در پارک ری اشاره می‌کردند و سازندگان هم از اینکه نسبت به سال‌های پیش سفارش کار بیشتری گرفته‌اند و با ظرفیت بیشتری کار می‌کنند خرسند بودند. به نظر می‌رسد آنچه امسال در نمایشگاه نفت دیده می‌شد، با شعار نمایشگاه یعنی «نفت ملی، کالا و خدمات ایرانی» همخوانی داشت.

**به‌دلیل شیوع کرونا در کشور، در حد امکان تلاش شده بود نمایشگاه نفت امسال با رعایت پروتکل‌های بهداشتی برگزار شود. به این منظور بازدید عمومی امکان‌پذیر نبود، در ورودی هر سالن دمای بدن افراد کنترل می‌شد و تعداد برنامه‌ها و نشست‌های خبری نسبت به دوره‌های پیش کاهش محسوسی داشت. با این همه، در جریان حضور مقام‌ها، گاه تراکم جمعیت اجتناب‌ناپذیر می‌شد که در این میان، برخی رویدادها مانند بستن در سالن‌های ۸ و ۹ از چندساعت پیش از آمدن رئیس مجلس شورای اسلامی به نمایشگاه و به دنبالش تجمع غرفه‌داران و بازدیدکنندگان در بیرون از سالن، در فضای مجازی با حاشیه‌هایی هم همراه شد.

**صحبت از بازدید رئیس مجلس شد. محمدباقر قالیباف هم‌زمان با دومین روز برگزاری به نمایشگاه آمد و پس از آنکه با همراهی وزیر نفت از غرفه‌ها بازدید کرد، گفت «باید در زمینه سرمایه‌گذاری‌ها در بخش نفت تحرک بیشتری داشته باشیم و همکاری نفت با شرکت‌های دانش‌بنیان و دانشگاه‌ها بیش از پیش تقویت شود». آخرین بار سه سال پیش و در جریان نمایشگاه بیست‌ودوم بود که رئیس خانه ملت (علی لاریجانی) مهمان نمایشگاه نفت شده بود.

**اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهوری هم در سومین روز برگزاری به نمایشگاه آمد و در پایان بازدید در جمع خبرنگاران گفت: «در شرایطی که با بمباران مسائل منفی روبه‌رو هستیم و در داخل نیز متأسفانه برخی به‌دلیل بدسلیقگی تلاش دارند ابعاد منفی را بیشتر بازتاب دهند، بازدید عموم از این نمایشگاه می‌توانست مفید باشد». وی از کاهش ۱۰۰ میلیارد دلاری درآمدهای کشور پس از تحریم گفت و از وزارت نفت به دلیل ایستادگی در برابر تحریم‌ها و افزایش چهار برابری صادرات فرآورده‌های نفتی در این شرایط قدردانی کرد. جمله پایانی جهانگیری در نشست خبری نمایشگاه بازتاب زیادی داشت «زمستان می‌رود و روسیاهی آن برای کسانی می‌ماند که همراهی نکردند و چوب لای چرخ دولت گذاشتند».

**وزیر پیشین نفت هم به نمایشگاه آمده بود و با همراهی احمد قلعه‌بانی و جواد اوجی، مدیران‌عامل پیشین شرکت‌های ملی نفت و گاز ایران از برخی سالن‌ها بازدید کرد. در حاشیه این بازدید، نشست خبری نیز برای رستم قاسمی برگزار شد و او در این نشست با اشاره به پیشرفت‌های شرکت‌های ایرانی گفت «امروز صنعت نفت را به معنای واقعی ملی می‌بینیم». قاسمی هم همانند بسیاری از مدیران و متخصصان صنعت نفت به نزدیک شدن پایان عصر نفت اشاره داشت و با تأکید بر ضرورت تولید حداکثری نفت، گفت: «کاهش وابستگی بودجه به نفت به معنای کاهش صادرات نفت نیست». وی در پاسخ به پرسش‌های خبرنگاران، درباره احتمال بازگشت به وزارت نفت عنوان کرد «خیلی علاقه‌ ندارم به جایی که پیش‌تر خدمت کردم برگردم» و درباره احتمال کاندیدا شدن در ریاست جمهوری هم گفت «هنوز زود است؛ به‌ویژه که تعداد افراد در صف کم هم نیستند».

**نمایشگاه امسال شاید نخستین نمایشگاهی بود که با بازدیدهای هرروزه وزیر نفت همراه شد. بیژن زنگنه هر چهار روز برگزاری در نمایشگاه حاضر بود و از سالن‌های مختلف و غرفه‌های متعددی بازدید کرد. او با نمایندگان سازندگان، شرکت‌های دانش‌بنیان و دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی از نزدیک گفت‌وگو می‌کرد و در آخرین روز برگزاری نمایشگاه در نشستی مشترک با سازندگان به آنان اطمینان داد که روند حمایتی و تعاملی وزارت نفت با شرکت‌های داخلی ادامه دارد. زنگنه در نمایشگاه از ثبت بالاترین رکورد صادرات فرآورده‌های نفتی در اوج تحریم خبر داد و گفت: «در صورت رفع تحریم، ایران در کوتاه‌ترین زمان ممکن و قدرتمندتر از گذشته به بازار (نفت) برمی‌گردد».

**بیست‌وپنجمین نمایشگاه نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی پس از چهار روز فعالیت، عصر روز ششم بهمن‌ماه به کار خود پایان داد. اردیبهشت‌ماه پارسال در نمایشگاه نفت، اغلب این پرسش در ذهنمان مطرح بود که «آیا ترامپ در به صفر رساندن صادرات نفت کشور موفق می‌شود»؛ آن زمان شاید حدس نمی‌زدیم سال بعد وزیر نفت در همین نمایشگاه از افزایش صادرات نفت و ثبت رکورد صادرات فرآورده‌های نفتی خبر دهد؛ همان‌طور که نمی‌توان حدس زد تا برگزاری نمایشگاه بیست‌وششم، چه روزهایی در انتظار صنعت نفت است.

هانیه موحد