تا به حال به این فکر کردید اگر پارس جنوبی نبود چه اتفاقی برای کشور رخ می‌داد؟ اگر برداشت گاز از مخزن مشترک پارس جنوبی از ۲۸۰ میلیون مترمکعب در سال ۹۲ به ۷۰۰ میلیون مترمکعب کنونی نمی‌رسید چه چالش‌هایی پیش روی کشور قرار می‌گرفت؟ به این فکر کردید اگر پارس جنوبی نبود صنایع پتروشیمی اکنون در چه موقعیتی قرار داشتند و چند شهر و روستا از نعمت گاز بی‌بهره مانده بودند. به این فکر کردید...
۱- اگر روند شتابان افزایش تولید پارس جنوبی در سال‌های ۹۲ تا ۹۹ نبود افزون بر اینکه تأمین گاز کشور با چالش جدی روبه‌رو می‌شد و ایران باید قیمت سرسام‌آوری برای واردات گاز از همسایگان پرداخت می‌کرد، ۱۷ هزار روستا، ۱۴۳ شهر، صنایع مختلف همانند سوخت پتروشیمی‌ها، پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌ها همچنان در حال مصرف سوخت مایع بودند. خوب است بدانید مصرف گاز در صنایعی مانند سوخت پتروشیمی‌ها و پالایشگاه‌ها در طول هفت سال اخیر بیش از ۱۰ میلیارد مترمکعب افزایش یافته و از ۴۶ میلیارد مترمکعب در سال ۱۳۹۱ به بیش از ۵۶ میلیارد مترمکعب در سال ۱۳۹۷ رسیده است. سهم سوخت مایع در نیروگاه‌ها نیز به‌صورت سالانه و جایگزینی با گاز طبیعی تا حدود ۹۵ درصد در سال ۱۳۹۷ کاهش و تأمین گاز نیروگاه‌ها با رشد ۶۱ درصدی از حدود ۴۱ میلیارد مترمکعب در سال ۱۳۹۱ به بیش از ۶۶ میلیارد مترمکعب در سال ۱۳۹۷ افزایش یافت.
۲- اگر برداشت گاز از مخزن مشترک پارس جنوبی به ۷۰۰ میلیون مترمکعب کنونی نمی‌رسید و خوراک صنعت پتروشیمی (اتان، پروپان و بوتان) تأمین نمی‌شد صنعت پتروشیمی کشور در طول هفت سال گذشته تخت‌گاز جلو نمی‌رفت. هم‌اکنون سالانه ۱۱۹۱۵ هزار تن اتان، ۶۸۸۸ هزار تن پروپان و ۴۳۱۲ هزار تن بوتان در پارس جنوبی تولید می‌شود. با هم مرور می‌کنیم. ۱۶ طرح پتروشیمی از سال ۹۲ تا پایان سال ۹۸ در مدار تولید قرار گرفت و افتتاح ۱۷ طرح در سال ۹۹ برنامه‌ریزی شده که تاکنون ۱۰ طرح به بهره‌برداری رسمی رسیده است. ارزش تولید محصولات پتروشیمی کشور با تکمیل طرح‌های جهش دوم در سال ۱۴۰۰ به ۲۵ میلیارد دلار می‌رسد. باور کردنش سخت است. صنعت پتروشیمی در سال ۹۷ یعنی سالی که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا از برجام خارج شد با تأمین ۱۷ میلیارد دلار درآمد توانست ۲۰ درصد نیازهای ارزی کشور و بیش از ۵۰ درصد ارز سامانه نیما را تأمین کند.
۳- اگر برداشت گاز از مخزن مشترک پارس جنوبی به همان مقدار ۲۸۰ میلیون مترمکعب در سال ۹۲ می‌ماند ایران اکنون جایگاهی بهتر از چهارمی در میان تولیدکنندگان گاز دنیا نداشت و صادرات گاز نیز در خوشبینانه‌ترین حالت همانند سال ۹۲ بود. با افزایش تولید گاز از مخزن مشترک پارس جنوبی ایران در جمع سه تولیدکننده بزرگ گاز جهان قرار گرفت. ایران هم‌اکنون و با سهم ۶.۱ درصدی پس از آمریکا و روسیه در جمع بزرگ‌ترین کشورهای تولیدکننده گاز قرار گرفته است، همچنین میانگین صادرات گاز ایران نیز به لطف توسعه پارس جنوبی با رشد ۹۲ درصدی نسبت به سال ۹۲ از ۴۷ میلیون مترمکعب در روز گذشت. این صادرات حدود ۴.۸ میلیارد دلار برای کشور درآمد ارزی به همراه داشته است.
۴- اگر طرح‌های پارس جنوبی اولویت‌بندی نمی‌شدند و با سرعت توسعه نمی‌یافتند ایران نمی‌توانست در تولید بنزین به خودکفایی برسد. پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج‌فارس با پشتوانه دریافت خوراک مطمئن از پارس جنوبی و با تولید روزانه ۴۰ میلیون لیتر بنزین، ۱۵ میلیون لیتر گازوئیل، ۴ میلیون لیتر گاز مایع و ۳.۳ میلیون لیتر سوخت جت، ناجی ایران در شرایط تحریم شده است. این پالایشگاه همچنین نقش اصلی را در افزایش ۱۱۱ درصدی تولید بنزین نسبت به سال ۹۲ داشته است. تولید بنزین کشور از روزانه ۵۲ میلیون لیتر در سال ۱۳۹۱ به بیش از روزانه ۱۱۰ میلیون لیتر در سال ۱۳۹۸ رسیده که سبب خودکفایی در تولید بنزین با کیفیت استاندارد و بی‌نیازی به واردات آن شده است. پارس جنوبی دست پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس را هم گرفت.
۵- اگر برداشت گاز از مخزن مشترک پارس جنوبی از ۲۸۰ میلیون مترمکعب در سال ۹۲ به بیش از ۷۰۰ میلیون مترمکعب کنونی نمی‌رسید شمار بیکاران کشور به طرز باورنکردنی افزایش می‌یافت. توسعه پارس جنوبی با خود اشتغال‌زایی به همراه آورده است. به این آمار دقت کنید. میانگین اشتغال مستقیم و غیرمستقیم روزانه در هر یک از طرح‌های سیزده‌گانه پارس جنوبی (پالایشگاه) در دوران ساخت (نزدیک پنج سال) حدود ۱۰ هزار نفر در روز بوده است. اکنون نزدیک ۲۰ هزار نفر در سکوها و پالایشگاه‌های در دست بهره‌برداری پارس جنوبی کار می‌کنند که اشتغال پایدار محسوب می‌شود. این آمار پس از تکمیل تمام طرح‌ها به حدود ۲۵ هزار نفر خواهد رسید. آمار اشتغال در بخش پتروشیمی هم چشمگیر است، هم‌اینک ۱۰۸ هزار نفر در مجموعه طرح‌ها و مجتمع‌های پتروشیمی فعال هستند که در بخش پایین‌دستی پتروشیمی این آمار به‌شدت افزایشی است. بیش از ۱۵۰ شرکت داخلی در حوزه‌های مختلف در توسعه میدان گازی پارس جنوبی نقش داشته‌اند.
رویا خالقی
نظر شما