به گزارش شانا به نقل از پژوهشگاه صنعت نفت، مژگان شیرخانی، مدیر گروه پژوهش روغن پردیس پایین‌دستی و مسئول پروژه تولید روانکارهای شیرهای سرچاهی در این باره گفت: انتقال سیال‌های گاز و مایع در مجتمع‌های نفت و گاز از مهم‌ترین وظایف شیرهای سرچاهی به شمار می‌آید و در مواقع اضطراری با باز و بسته کردن شیرها، می‌توان جریان سیال را برقرار یا قطع کرد و یکی از مواردی که در تعمیر و نگهداری شیرها باید به آن توجه داشت، روانکاری آنهاست.

وی با بیان اینکه بهبود عملکرد شیرها و جلوگیری از خوردگی آنها از مهم‌ترین اهداف روانکاری آنها به شمار می‌رود، تصریح کرد: شیرهای سرچاهی در اثر روانکاری نکردن، کارآیی خود را از دست می‌دهند و تنها به‌عنوان یک لوله رابط عمل می‌کنند که این وضع بسیار خطرناک است و می‌تواند سبب حوادث ناگواری در صنعت نفت شود، از این ‌رو همواره باید برنامه بازدیدهای ایمنی دوره‌ای برای روانکاری شیرها در نظر گرفته شود تا از عملکرد مناسب آنها اطمینان حاصل شود.

مدیر گروه پژوهش روغن پردیس پایین‌دستی پژوهشگاه صنعت نفت به ویژگی‌ روانکارهای شیرهای سرچاهی اشاره کرد و افزود: این روانکارها دارای فرمولاسیونی پیچیده و ویژه از مواد بازدارنده خوردگی، مواد سفت‌کننده غیرآلی و مواد پرکننده در یک روغن پایه سنتزی هستند و از سوی دیگر باید قابلیت چسبیدن به سطوح فلزی، آب‌بندی و روانکاری شیرهای دروازه‌ای در فشارهای بالا را داشته باشند و در مقابل انواع هیدروکربن‌ها، گازهای سولفید هیدروژن، آب دریا، بخارآب، اسیدهای کلریدریک و سولفوریک، شن و گل حفاری نیز مقاوم باشند.

شیرخانی با تأکید بر اینکه نقش روغن سنتزی از میان دیگر اجزای سازنده این روانکار اهمیت ویژه‌ای دارد، تصریح کرد: ویژگی‌های بسیار بارز این روغن، عدم حلالیت در سیال عبورکننده از شیر است و در غیر این صورت، روانکار به‌تدریج به‌وسیلة سیال شسته شده و این امر سبب آسیب‌دیدگی شیر می‌شود.

وی با بیان اینکه در گذشته تنها تولید و عرضه این روانکارها در انحصار چند شرکت بزرگ آمریکایی و اروپایی بوده است، گفت: در سال‌های گذشته شرکت نفت و گاز پارس از روانکارهای تولیدی شرکت‌های خارجی در شیرهای سرچاهی خود استفاده می‌کرد، اما با شدت یافتن تحریم‌ها در اواخر سال ۸۹ خرید این ماده با مشکلات و هزینه‌های بسیاری روبه‌رو شده است. از این رو با توجه به مذاکرات انجام‌شده با پژوهشگاه صنعت نفت، گروه پژوهش روغن توانست با تکیه بر دانش و تخصص محققان خود در زمینه گریس و روغن‌های سنتزی پاسخ مثبت به درخواست تولید این روانکار بدهد و قرارداد پژوهشی تولید نیمه‌صنعتی ماده روانکار و آب‌بند شیرهای سرچاهی در نیمه دوم سال ۹۱ اجرایی شد.

مدیر گروه پژوهش روغن پردیس پایین‌دستی پژوهشگاه صنعت نفت در همین زمینه اعلام کرد: برای انجام این پروژه ابتدا مقرر شد از روش مهندسی معکوس استفاده شود که متأسفانه نتایج مثبتی حاصل نشد، از این رو تلاش شد براساس دانش و توانمندی موجود در این مجموعه روانکار موردنظر طراحی و سنتز شود که سرانجام توانستیم با تلاش محققان خود، موفق به تولید نمونه آزمایشگاهی شویم و پس از تأیید این ماده در مقیاس آزمایشگاهی به مرحله آزمون کاربردی وارد شدیم و سرانجام در مردادماه سال ۹۳ روانکار تولیدی پژوهشگاه به همراه محصول خارجی مصرفی پیشین در سکوی SPD۱۰ شرکت نفت و گاز پارس به‌صورت مقایسه‌ای مورد آزمون کاربردی قرار گرفت و پس از ۶ ماه نتایج به‌دست‌آمده بسیار رضایت‌بخش بود.

شیرخانی بیان کرد: در زمینه واگذاری و تجاری‌سازی این محصول کارگروهی متشکل از پژوهشگاه صنعت نفت و شرکت نفت و گاز پارس تشکیل شد و پس از اعلام فراخوان و ارزیابی فنی پیشنهاددهندگان و سپس برگزاری مزایده، شرکت سیل صنعت رگا به‌عنوان تولیدکننده این روانکار انتخاب و پس از عقد قرارداد با این شرکت، خوشبختانه در نیمه دوم سال ۹۹ تولید صنعتی روانکار و آب‌بند شیرهای سرچاهی محقق شد.

وی به همکاری پژوهشگاه و شرکت نفت و گاز پارس در این زمینه اشاره کرد و گفت: براساس قرارداد دوجانبه پس از تولید محصول در شرکت سیل صنعت رگا باید محصول تولیدی از سوی پژوهشگاه کنترل کیفیت و در صورت تأیید به شرکت نفت و گاز پارس برای بهره‌برداری ارسال شود.

مدیر گروه پژوهش روغن پردیس پایین‌دستی پژوهشگاه صنعت نفت تصریح کرد: محصول موردنظر محصولی با تکنولوژی بالا شناخته می‌شود و هر کیلو از این ماده در انگلیس حدود ۶۰ دلار است و روانکاری که از سوی شرکت سیل صنعت رگا تولید می‌شود قیمت فروش آن حدود ۳۵ دلار است و صرفه‌جویی اقتصادی قابل قبولی به همراه دارد.