به گزارش شانا به نقل از فارس، سیدمحسن قمصری با اشاره به ظرفیت ایران برای تجارت نفت و سوخت همسایگان شمالی کشور اعلام کرد: ایران موقعیت جغرافیایی ممتازی دارد و می‌تواند به‌عنوان مسیر ترانزیتی نفت و دیگر منابع هیدروکربوری کشورهای آسیای میانه به خلیج فارس و آب‌های آزاد ایفای نقش کند و با استفاده از این ظرفیت به قطب انرژی منطقه تبدیل شود.

وی گفت: در گذشته نیز ایده سوآپ نفت قزاقستان از مسیر ایران اجرا شده بود، اما با تغییرات مدیریتی و عدم هماهنگی بین دستگاه‌های دولتی متوقف شد. در آن زمان کشورهای آسیای میانه اتکای زیادی به ایران داشتند، اما پس از توقف طرح، به‌دنبال راهکارهای جایگزین رفتند.

مدیر پیشین امور بین‌الملل شرکت ملی نفت افزود: سهل‌انگاری ایران سبب شد طرح‌های انتقال نفت و ساخت خطوط لوله از دیگر کشورها توسط شرکت‌های اروپایی در دستور کار قرار گیرد و مشکل دسترسی کشورهای آسیای میانه به آب‌های آزاد مدیترانه و جنوب شرقی آسیا حل شود.

سوآپ نفت مزایای سیاسی و اقتصادی فراوانی برای کشور دارد

قمصری گفت: منابع نفت و گاز ایران بیشتر در جنوب کشور متمرکز است و با توجه به گستردگی کشور، هزینه گزافی را برای انتقال منابع هیدروکربوری به شمال کشور صرف می‌کنیم. در نتیجه می‌توان با سوآپ نفت و گاز از همسایگان شمالی، این هزینه انتقال و ترانزیت را کاهش داد.

وی تأکید کرد: سوآپ نفت افزون بر مزایای اقتصادی، مزایای سیاسی زیادی را نیز در ایجاد وابستگی کشورها به ایران به همراه دارد. البته اجرای چنین طرح‌هایی نیاز به مدیریت واحد دارد تا مانند گذشته دچار آسیب نشود.

اجرای ایده سوآپ نفت با کشورهای غیرتحریمی دشوار است

مدیر پیشین امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ادامه داد: البته به نظرم در شرایط تحریم، ایده سوآپ نفت با کشورهای غیرتحریمی چندان عملیاتی نیست زیرا ما نفت آن کشور را از شمال دریافت می‌کنیم و از جنوب نفت خودمان را که تحریم است به کشور طرف معامله می‌دهیم که صادرات آن به این راحتی‌ها نیست.

قمصری گفت: البته یک راهکار این است که ما به قدری در این سوآپ برای کشورهای همسایه مزیت قائل شویم که آنها در لایه سیاسی با چانه‌زنی بتوانند مجوز معافیت تحریمی دریافت کنند، البته این موضوع بازارهای نفتی ایران را تهدید هم می‌کند.

سوآپ فرآورده نفتی همسایگان شمالی سودآوری بیشتری دارد

وی اعلام کرد: در شرایط کنونی ما باید به سمت سوآپ یا تجارت فرآورده‌های نفتی همسایگان شمالی حرکت کنیم زیرا دیگر مشکلات تحریمی در این حوزه گریبانگیر ما نیست و سودآوری بیشتری نیز دارد.

مدیر پیشین امور بین‌الملل شرکت ملی نفت گفت: این طرح برای منافع ملی است و شاید برای شرکت ملی نفت سودآور نباشد، اما برای کل کشور مزایای فراوانی دارد. جدای از وابستگی سیاسی کشورها به ایران، این طرح می‌تواند از حمل‌ونقل جاده‌ای هزاران نفتکش از جنوب به شمال کشور جلوگیری کند و به این ترتیب، هزینه انتقال را به‌طور محسوسی کاهش دهد.

قمصری گفت: همچنین اجرای این طرح در ادامه فرصت چانه‌زنی را برای ایران ایجاد می‌کند که با قیمت کمتری فرآورده نفتی را از شمال بخریم و از جنوب فرآورده خود را با قیمت بالاتر صادر کنیم.

وی تأکید کرد: زیرساخت لازم برای انجام دریافت فرآورده نفتی از شمال کشور وجود دارد، پایانه‌های امیرآباد، نوشهر، انزلی و نکا ظرفیت خوبی برای دریافت فرآورده دارند و البته می‌توان زیرساخت‌های آن را نیز توسعه داد.