به گزارش خبرنگار شانا، جواد اوجی صبح امروز (سه‌شنبه، ۱۹ اردیبهشت‌ماه) در نشست سراسری هم‌اندیشی مدیران ارشد و رؤسای اچ‌اس‌ئی صنعت نفت با اشاره به اینکه صنعت نفت کشور امروز بیش از هر زمانی دیگر نیازمند انضباط عملیاتی است، گفت: انتقال تجارب و دانش فنی در این حوزه بسیار اثرگذار است و مقوله اچ‌اس‌ئی از مسائل مهم و شاخص‌های کلیدی هر مجموعه و سازمانی است.

وی افرود: اهمیت دادن به اچ‌اس‌ئی در همه حوزه‌های کاری (طراحی، ساخت، نصب، پیش‌راه‌اندازی و بهره‌برداری) ضرورت دارد و مدیران صنعت نفت هم به این موضوع به‌عنوان یک اهمیت نگاه می‌کنند و در این حوزه هم رو به رشد هستیم.

وزیر نفت تصریح کرد: با این حال جا دارد در حوزه مدیریت با ارتقای دانش و استفاده از تجارب به سطح جهانی برسیم، البته پیشتاز اچ‌اس‌ئی در ایران صنعت نفت بوده است و همچنان باید در همه بخش‌های طرح‌ها و پروژه‌ها به‌طور جد پیگیری شود.

اوجی با بیان اینکه در ۱۵ سال گذشته، شاهد کاهش ۳۵ درصدی حوادث صنعت نفت بوده‌ایم، اظهار کرد: امیدواریم روزی برسد که در هیچ‌یک از بخش‌ها حادثه‌ای نباشد، اما حوادث بیشتر در بخش پیمانکاری است که لازم است این موضوع توسط پیمانکاران هم به جد دنبال شود.

وی با بیان اینکه امروز در کشور تولیدی ارزش واقعی دارد که بدون حادثه باشد، گفت: در سال‌های اخیر شاهد حوادثی در صنعت نفت سراسر جهان بوده‌ایم. کار در این صنعت به لحاظ پیچیدگی و سروکار داشتن با میدان‌های نفتی و گازی پرفشار یکی از سخت‌ترین فعالیت‌ها در دنیا به‌شمار می‌آید. برای نمونه در مخازن گروه خامی بیش از ۱۵ هزار پی‌اس‌آی فشار وجود دارد. زمانی مردم متوجه این مقدار فشار می‌شوند که بدانند فشار گاز داخل لوله‌های منازل تنها یک‌چهارم پی‌اس‌آی است.

وزیر نفت با تأکید بر اینکه از نظر ایمنی حوزه گاز به مراتب خطرناک‌تر از حوزه نفت است، تصریح کرد: وجود نشتی در تأسیسات گازی به‌دلیل احتمال انتشار در هوا و انفجار با خطرات بیشتری همراه است. پیش‌تر در مناطق نفت‌خیز جنوب رفع نشتی در تأسیسات نفتی با اولویت‌بندی رفع می‌شد، اما تصمیم‌گیری برای رفع نشتی در تأسیسات گازی در کسری از ثانیه گرفته و کار آغاز می‌شد.

اوجی اظهار کرد: صنعت نفت و گاز در دولت مردمی سیزدهم به همت کارکنان این صنعت و فعالان حوزه اچ‌اس‌ئی در بحث نگهداشت از تأسیسات که شاید قدمت بعضی از آنها به ۵۰ تا ۶۰ سال می‌رسد به‌خوبی انجام شده تا این تأسیسات بتوانند با حداکثر ظرفیت در مدار تولید باقی بمانند.

وی با تأکید بر اینکه امروز با توجه به شرایط تحریمی کشور بیش از ۷۵ درصد تأسیسات مورد نیاز این صنعت از داخل کشور تأمین می‌شود، اظهار کرد: صیانت از تأسیسات این صنعت اهمیت بالایی دارد. همکاران من با مدیریت، نظارت و تعمیرات به‌موقع خود توانستند در سرمای بی‌سابقه زمستان پارسال از این تأسیسات با وجود قدمتی که دارند، حداکثر تولید را بدون یک ساعت توقف انجام دهند. این موضوع یکی از رموز تأمین امنیت انرژی کشور در سال ۱۴۰۱ بود.

تشریح سیاست‌های جمع‌آوری گازهای همراه نفت

وزیر نفت با اشاره به اینکه هیچ پروژه‌ای در صنعت نفت بدون پیوست‌های زیست محیطی آغاز نخواهد شد، افزود: وزارت نفت با تسریع در اجرای پروژه‌های جمع‌آوری گازهای مشعل در میدان‌های نفتی جنوب کشور گام‌های مؤثری برای حفظ محیط زیست برداشته است. این گازها سرمایه ملی کشور هستند و می‌توانند به‌عنوان خوراک پتروشیمی‌ها تبدیل به ارزش افزوده بالایی شوند. با توجه به تعیین‌تکلیف همه پروژه‌ها در این حوزه تا پایان این دولت هیچ گازی در مشعل‌های تأسیسات جنوب کشور سوزانده نخواهد شد.

اوجی به راه‌اندازی پروژه ۱.۴ میلیارد دلاری پالایشگاه گازی هویزه اشاره و اظهار کرد: همه گازهای همراه نفت منطقه غرب کارون (میدان‌های آزادگان، یاران، یادآوران، جفیر و...) در فاز نخست ۲۵۰ میلیون فوت‌مکعب و با تکمیل فاز دوم این پالایشگاه مقدار فرآورش به ۵۰۰ میلیون فوت معکب خواهد رسید، همچنین گازهای همراه شرق کارون نیز در حال جمع‌آوری برای پالایش در پالایشگاه بیدبلند خلیج فارس هستند، این پالایشگاه هم‌اکنون زیر ظرفیت اسمی خود مشغول به‌کار است.

وی با بیان اینکه طرح ان‌جی‌ال ۳۱۰۰ در منطقه دهلران نیز تا پایان سال به بهره‌برداری خواهد رسید، افزود: جمع‌آوری گازهای همراه نفت همواره یکی از دغدغه‌های مقام معظم رهبری و دولت بوده است.

وزیر نفت با تأکید بر اینکه مقوله ایجاد فضای سبز در پروژه‌های در حال اجرا باید در نظر گرفته شود، ادامه داد: در بحث حریم خطوط لوله نفت و گاز در کشور با توجه به خطرهای بالقوه این خطوط، از مدیران اچ‌اس‌ئی و توسعه‌ای کشور به جد درخواست دارم قوانین و مقررات در این حوزه به‌صورت ۱۰۰ درصد رعایت شود.

پروژه‌های در حال اجرای کیفی‌سازی فرآورده‌های نفتی

اوجی بر کیفی‌سازی فرآورده‌های نفتی مصرفی در کشور تأکید کرد و افزود: نخستین پروژه در این حوزه در دولت سیزدهم در پالایشگاه اصفهان هم‌اکنون آماده بهره‌برداری رسمی است. با بهره‌برداری از این طرح ۱۵ میلیون لیتر گازوئیل یورو ۵ به تولید کشور افزوده خواهد شد.

وی اظهار کرد: طرح‌های کیفی‌سازی سوخت به ارزش ۷۰۰ میلیون دلار تا یک میلیارد دلار در حال سرمایه‌گذاری است، ظرف دو تا سه سال آینده امیدواریم همه پالایشگاه‌های نفتی کشور تولید سوخت با بالاترین استانداردهای بین المللی (یورو ۵) داشته باشند، البته هم‌اکنون همه سوختی که در کشور توزیع می‌شود از استانداردهای یورو برخوردار است. در حوزه محیط زیست بیش از ۱۳ دستگاه دولتی درگیرند که وزارت نفت تلاش می‌کند با تولید سوخت پاک سهم بیشتری در این میان برای رسیدن به هوای پاک داشته باشد.

وزیر نفت با یادآوری اینکه ۴۰ تا ۴۵ درصد محصولات پالایشگاه‌های نفت آبادان نفت کوره است، افزود: در دو سال اخیر در حوزه تکمیل زنجیره ارزش نفت کوره (با دانش فنی پژوهشگاه صنعت نفت) وارد شده‌ایم، تلاش می‌کنیم مقدار تولید این محصول را کاهش دهیم و درصد گوگرد آن را به زیر یک درصد برسانیم. از نفت کوره در پالایشگاه‌های کشور در تولید کک سوزنی و اسفنجی استفاده می‌شود که هم‌اکنون صنایع فولاد آن را وارد می‌کنند.

اوجی به تبادل اطلاعات و تجارب مدیران در زمان برگزاری نشست‌های هم‌اندیشی این‌چنینی اشاره کرد و گفت: رعایت دستورعمل‌های اچ‌اس‌ئی در پروژه‌ها و طرح‌های صنعت نفت الزامی است.

وی در پایان با اشاره به استفاده از توان دانش‌بنیان‌ها در حوزه اچ‌اس‌ئی اظهار کرد: نگاه ما به مقوله اچ‌اس‌ئی باید نگاهی همه‌جانبه باشد، بدان معنا که افزون بر توجه به همه کارکنان در همه سطوح به تجهیزات و دیگر مؤلفه‌ها توجه شود.

گام‌های موثر در حوزه استانداردسازی اچ‌اس‌ئی

وزیر نفت با بیان این که در حوزه روزآمد کردن استانداردها نیز اقدام‌های خوب انجام شده است، گفت: طبق برنامه‌های راهبردی وزارت نفت شناسایی و احصای فهرست کلی استانداردهای مورد نیاز و ارائه آنها به صورت استانداردهای ملی بر اساس تازه‌ترین ویرایش استانداردهای بین المللی مرتبط و نیز روزآمد کردن استانداردهای آی‌پی‌اس موجود در حوزه اچ‌اس‌ئی در حال انجام و در مراحل پایانی قراردارد؛ این کار از این جنبه مهم است که جایگاه الزام‌آور بودن استانداردهای اچ‌اس‌ئی صنعت نفت در بخش خصوصی محکم‌تر می‌شود و ضمن اینکه دانش استانداردی صنعت نفت در بخش اچ‌اس‌ئی به بیرون از صنعت هم تسری می‌یابد.

اقدام‌های ضربتی در حوزه بهداشت و درمان

اوجی اقدام‌های جهادی در زمینه مقابله با شیوع ویروس همه‌گیر کرونا در بخش بهداشت و درمان و سلامت را از مهمرین دستاورهای وزارت نفت در این حوزه دانست و اظهار کرد: با روی کار آمدن دولت سیزدهم و اقدام‌های ضربتی همچون افزایش پوشش واکسیناسیون کارکنان صنعت نفت، بازگشایی اماکن ورزشی، رفاهی، آموزشی، تفریحی و زیارتی و توسعه زیرساخت‌های بهداشتی و درمانی صنعت نفت انجام شده است.

وی با بیان این که مهمترین راهکارهای وزارت نفت برای مدیریت زیست محیطی صنعت نفت وضع و اصلاح ظوابط، مقررات و قوانین محیط زیستی از طریق فرآیند صحیح تصمیم گیری (مشورتی، شفاف، پاسخگو، مسئولانه و با رویکرد توسعه پایدار) مانند اصلاح فرآیند ارزیابی محیط زیستی طرح‌های توسعه‌ای کشور است، ادامه داد: تعهد و نظارت بر حسن اجرای الزام‌های توسعه پایدار در طرح‌های صنعت نفت از سوی کارفرمایان و مجریان طرح‌ها مانند توجه و تعهد به مسئولیت‌ اجتماعی و رضایت جوامع ذینفع و اجرای مقررات محیط زیستی موجود با برنامه‌ریزی صحیح و تامین منابع لازم (مانند مصوبه هیئت وزیران و کاهش آلودگی محیط زیستی مناطق ویژه) از دیگر راهکارهای وزارت نفت برای مدیریت محیط زیستی صنعت نفت بوده است.

وزیر نفت افزود: سرمایه‌گذاری صنعت نفت برای کاهش گازهای ارسالی به مشعل در میدان‌های نفتی و تأسیسات متمرکز پالایشی، طرح‌های جمع‌آوری و بازیافت گازهای همراه نفت در مناطق نفت‌خیز و توسعه و نگهداشت فضای سبز مطابق با قوانین مصوب در محدوده فضای داخل و اطراف تأسیسات نفتی از دیگر راهکارهای وزارت نفت برای مدیریت محیط زیستی صنعت نفت بوده است.

اهم دستاوردهای وزارت نفت در حوزه اچ‌اس‌ئی

اوجی همچنین گفت: صنعت نفت در حوزه اچ‌اس‌ئی در کشور پیشتاز است و موضوعات بهداشت، ایمنی و محیط زیست از دیرباز به شکل متفاوتی نسبت به ساختار منسجم امروزی در این صنعت وجود داشته است؛ گزارشی که آقای انصاری به بنده دادند نشان‌دهنده روند نزولی بلندمدت تعداد موارد منجر به فوت و بهبود عملکرد شرکت‌ها و تاسیسات تابع در کنترل و کاهش حوادث است.

وی با بیان اینکه شاخص تعداد موارد منجر به فوت در دوره بلندمدت پانزده ساله ۳۵ درصد کاهش یافته است که نشان دهنده روند رو به بلوغ نظام مدیریت اچ‌اس‌ئی در صنعت نفت است، ادامه داد: البته این کاهش با بهترین عملکردهای جهانی و بین‌المللی فاصله زیادی دارد و انتظار می‌رود با حمایت ویژه مدیران، شاهد بهبود مظاعف و ثابل توجه در این حوزه باشیم.

وزیر نفت بیان کرد: حتی از دست دادن ی نفر از همکاران و ذینفعان در اثر فعالیت‌های صنعت نفت دردناک است و باید به فوریت بررسی و چاره‌اندیشی شود که از وقوع مجدد چنین حوادثی جلوگیری کنیم بنابراین هدف ما باید در حوزه ایمنی، به صفر رساندن حوادث و حداقل شدن آسیب‌ها باشد.

اوجی با اشاره به استانداردهای اچ‌اس‌ئی، اظهار کرد: در حوزه روزآمد کردن استانداردها نیز اقدام‌های خوبی انجام شده است، طبق برنامه‌های راهبردی وزارت نفت، شناسایی و احصاء فهرست کلی استانداردهای مورد نیاز و تدوین و ارائه آنها به صورت استاندارد ملی براساس تازه‌ترین ویرایش استانداردهای بین‌المللی مرتبط و روزآمد استانداردهای IPS موجود در حوزه اچ‌اس‌ئی در حال انجام است و طبق گزارش‌های دریافتی در مراحل پایانی است؛ این کار از این جنبه مهم است که جایگاه الزام‌آور بودن استانداردهای اچ‌اس‌ئی صنعت نفت در بخش خصوصی محکم‌تر می‌‍شود و ضمن اینکه دانش استانداردی صنعت نفت در بخش اچ‌اس‌ئی به بیرون از صنعت هم تسری می‌یابد.

وی با بیان اینکه در بخش بهداشت و سلامت نیز اقدام‌های خوبی تاکنون انجام شده است، تاکید کرد: مهمترین این موارد مربوط به همه‌گیری کووید ۱۹ است که با روی کار آمدن دولت سیزدهم و اقدام‌های ضربتی مانند افزایش پوشش واکسیناسیون کارکنان صنعت نفت، بازگشایی اماکن ورزشی شرکتی، اماکن ورزشی، رفاهی، آموزشی، تفریحی و زیارتی همچنین توسعه زیرساخت‌های بهداشتی و درمانی صنعت نفت در اولویت پیگیری است.

وزیر نفت افزود: در دهه‌های گذشته، پروژه‌های صنعت نفت در مسیر توسعه همه جانبه کشور نقش حیاتی ایفا کرده است و نگاه اولویت‌دار به احداث و بهره‌برداری از طرح‌های نفت، گاز و پتروشیمی در آینده نیز مهمترین بخش‌های اسناد بالادستی و برنامه‌های توسعه کشور را تشکیل می‌دهد. از طرفی، کنترل و مدیریت اثرات مهم محیط زیستی این طرح‌ها نیز همسو با دستیابی به توسعه پایدار، الزامیست. 

اوجی گفت: تجربه‌های گذشته نشان داده است که تقابل ضرورت اجرای طرح‌های صنعت نفت و اثرات مهم محیط زیستی، چالش جدی بوده که با افزایش آگاهی‌های محیط زیستی بین تصمیم‌گیران و ذینفعان، اهمیت بیشتری خواهد یافت لذا ضرورت مدیریت محیط زیستی طرح‌های صنعت نفت که بدون استفاده حداکثری از توان کارشناسی و تعهد مدیریتی امکانپذیر نیست، تلاش مجموعه ذینفعان از قبیل سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت نفت، جوامع محلی، نهادهای دانشی و بخش خصوصی را می‌طلبد تا با هم‌اندیشی و تعامل مستمر بتوانند بر این چالش فائق آیند.

وی اظهار کرد: در این باره نشست‌های خوبی با سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شده و در تلاشیم با تعامل مثبت مشکلات محیط زیستی را به حداقل ممکن برسانیم، اکنون هر طرحی که در صنعت نفت اجرا می‌شود پیوست مطالعات محیط ریستی دارد و همه مسائل و جنبه‌های محیط زیستی در اجرای طرح دیده می‌شود.

به گفته وزیر نفت، مهمترین راهکارها در این باره شامل وضع و اصلاح ضوابط، مقررات و قوانین محیط زیستی از طریق فرآیند صحیح تصمیمگیری (مشورتی و مشارکتی، شفاف، پاسخگو، مسئولانه و با رویکرد توسعه پایدار) مانند اصلاح فرآیند ارزیابی محیط زیستی طرح‌های توسعه‌ای کشور، تعهد و نظارت بر حسن اجرای الزام‌های توسعه پایدار در طرح‌های صنعت نفت توسط کارفرمایان و مجریان طرح‌ها (مانند توجه و تعهد به مسئولیت‌های اجتماعی و رضایت جوامع ذینفع)، اجرای مقررات محیط زیستی موجود با برنامه‌ریزی صحیح و تامین منابع لازم (مانند مصوبه هیئت وزیران برای کاهش آلودگی محیط زیستی مناطق ویژه)، سرمایه‌گذاری صنعت نفت همسو با کاهش گازهای ارسالی به مشعل در میدان‌های نفتی و تاسیسات متمرکز پالایشی، طرح‌های جمع‌آوری و بازیافت گازهای همراه نفت در مناطق نفتخیز و توسعه و نگهداشت فضای سبز مطابق با قوانین مصوب در محدوده و فضای داخل و اطراف تاسیسات نفتی می‌شود.

برنامه‌های محیط زیستی عسلویه

اوجی همچنین تصریح کرد: پیرو تصویب‌نامه هیئت وزیران با عنوان کاهش آلودگی‌های محیط زیستی ناشی از صنایع مستقر در منطقه ویژه انرژی پارس با محوریت کاهش انتشار دی‌اکسید گوگرد، حذف مشعل‌سوزی، احداث تصفیه‌خانه پساب، مدیریت پسماندهای ویژه و صنعتی، برنامه عملیاتی به ارزش یک میلیارد دلار در دستور کار وزارت نفت قرار گرفته و مراحل اجرایی آن در حال انجام است.

وی در پایان با اشاره به اثرات منتج از اجرای کامل این مصوبه‌ها، یادآور شد: جلوگیری از انتشار سالانه حدود ۵۰۲ تن ترکیبات گوگردی در هوا، رعایت استاندارد آلاینده بنزن تا ۹ میکروگرم در مترمکعب در محدوده صنعتی و رعایت استاندارد محیطی بنزن به مقدار ۵ میکروگرم در متر مکعب، خارج از مرز تاسیسات از سوی همه شرکت‌های مستقر در منطقه، جلوگیری از انتشار گازهای مشعل سالانه حدود ۲۳۴۴ میلیون مترمکعب، ارتقای واحدهای پیش‌تصفیه کنونی پالایشگاه‌های گاز و احداث تصفیه‌خانه متمرکز فازهای مجتمع گاز پارس جنوبی، احداث تصفیه‌خانه متمرکز دماوند در محدوده پارس ۲ با ظرفیت با ظرفیت ۹۰۰ مترمکعب در ساعت و ارتقای وضع مدیریت پسماند در منطقه ویژه پارس جنوبی با احداث مجتمع مدیریت پسماند به ظرفیت ۱۰۰ هزار تن در سال از اثرات این مصوبه‌ها است.