فرهاد احمدی در حاشیه بازدید از ستاد خبری بیست‌وهشتمین نمایشگاه بین‌المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی و تحریریه شبکه اطلاع‌رسانی نفت و انرژی (شانا)، در گفت‌وگو با خبرنگار شانا با بیان اینکه شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران متصدی طراحی، ساخت و اجرای طرح‌های پایین‌دستی صنعت نفت و شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی است، تصریح کرد: این شرکت در سال ۱۴۰۱ حرکت پرشتاب‌تری داشت که یکی از دلایل اصلی آن تأمین منابع مالی پالایشگاه آبادان با استفاده از فاینانس بود، اما در سال ۱۴۰۲ تأمین منابع مالی با وقفه‌های چندماهه روبه‌رو و سبب عقب‌افتادن و کم‌شتاب‌شدن اجرای طرح‌ها و پروژه‌ها شد؛ هرچند وزارت نفت از منابع دیگری، بخشی از منابع مالی موردنیاز شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران را تأمین کرد.

وی ادامه داد: بودجه شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران در بخش ارزی حتی با ۳۵۰ روز تأخیر و در بخش ریالی با ۹۰ روز تأخیر پرداخت روبه‌رو بود، درحالی‌که در بخش ارزی فقط ۱.۵درصد از منابع ارزی شرکت تأمین شد.

بهره‌برداری از پروژه خط لوله تبریز - خوی - ارومیه تا پایان اردیبهشت‌

مدیرعامل شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران با اشاره به اینکه پروژه خط لوله تبریز - خوی - ارومیه تا پایان اردیبهشت امسال‌ به بهره‌برداری می‌رسد، افزود: مابقی پروژه‌های شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران هم‌اکنون به پیشرفت ۶۰ تا ۹۸ درصدی دست ‌یافته‌اند و پروژه دیگر آماده بهره‌برداری، طرح توسعه و تثبیت ظرفیت پالایشگاه آبادان است.

احمدی با بیان اینکه یکی از دلایل تأخیر در راه‌اندازی گام دوم فاز ۲ طرح توسعه و تثبیت ظرفیت پالایشگاه آبادان، مشکلات و محدودیت‌های عملیاتی این پالایشگاه به‌ویژه تأمین بخار برای راه‌اندازی کمپرسورهای واحد بود، ادامه داد: در این پروژه با بهره‌مندی از ویژگی‌های طرح و راه‌اندازی واحد هیدروژنی، توانستیم بخار تولید و کمپرسورهای واحد هیدروکراکری را به‌وسیله این استیم راه‌اندازی کنیم.

وی با بیان اینکه از دیگر عوامل مهم تأخیر در اجرای پروژه‌ها تأمین‌نشدن به‌موقع منابع مالی است، افزود: شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران در صورت تأمین به‌موقع منابع مالی، می‌تواند ۹ پروژه را تا پایان دولت سیزدهم به بهره‌برداری برساند، که خط لوله تبریز - خوی - ارومیه، خط لوله واحدهای تکمیلی فاز یک و ۲ ارومیه، و خط لوله بندرعباس - سیرجان - رفسنجان ازجمله پروژه‌های در حال اجرا  هستند.

مدیرعامل شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران درباره پروژه خط لوله بندرعباس - سیرجان - رفسنجان گفت: بخش زیادی از کالاهای موردنیاز این پروژه به دلیل تأمین‌نشدن منابع مالی، در گمرکات هستند و هزینه گمرکی و انبارداری و تأخیرهای زیادی را به پروژه تحمیل کرده‌اند. پمپ‌های این پروژه حدود هفت ماه است که از سوی سازندگان خارجی ساخته شده، اما به دلیل تأمین‌نشدن منابع مالی، این تجهیزات تأمین نشدند و پیشرفت پروژه با کندی روبه‌رو شده است.

احمدی با بیان اینکه شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران برای نخستین بار توانست به رکورد پیشرفت ۵۰درصدی در اجرای پروژه‌های خط لوله دست‌ یابد، گفت: افزون‌برآن، عملیات لوله‌گذاری ۱۳ کیلومتر خط لوله در یک روز نیز از رکوردهای ثبت‌شده در پروژه خط لوله بندرعباس - سیرجان - رفسنجان است.

وی با بیان اینکه بخش تکمیلی فاز دوم طرح توسعه و تثبیت ظرفیت پالایشگاه آبادان به پیشرفت ۹۸درصدی دست‌ یافته و در آستانه راه‌اندازی است، افزود: بخش نخست این پروژه شامل پالایش ۲۱۰ هزار بشکه‌ نفت خام و اجرای واحدهای تقطیر در اتمسفر و خلأ و ال‌پی‌جی بود که با راه‌اندازی آن، ۶ نوع فرآورده‌ اولیه پالایشگاهی تولید شد.

بهره‌برداری از واحد هیدروکراکر فاز ۲ طرح افزایش ظرفیت و بهبود کیفیت پالایشگاه آبادان

مدیرعامل شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران با بیان اینکه بخش تکمیلی فاز دوم پروژه پالایشگاه آبادان شامل کیفی‌سازی و تبدیل فرآورده‌ها به محصولات یورو ۵ است، ادامه داد: یکی از واحدهای این مجموعه واحد هیدروکراکر با ظرفیت ۴۲ هزار بشکه‌ای‌ است که از بزرگ‌ترین واحدهای هیدروکراکر در خاورمیانه و از پیشرفته‌ترین و سخت‌ترین و پیچیده‌ترین واحدهای فرایندی پالایشگاهی به‌شمار می‌رود. محصولات تولیدی این واحد ال‌پی‌جی، نفتا، نفت سفید و گازوئیل با مشخصات یورو ۵ است که به افزایش کیفیت محصولات پالایشگاه منجر می‌شود و هم‌اکنون در مرحله راه‌اندازی، خشک‌کردن رآکتور و شارژ کاتالیست رآکتورها هستیم. این پروژه حداقل ۲۰۰ میلیون یورو هزینه اضافی خارج از برنامه داشته است و امیدواریم تا پایان تیر در مدار تولید قرار گیرد.

احمدی با بیان اینکه هم‌اکنون یک واحد آمین و واحد آب ترش در سرویس قرار دارد، گفت: پروژه آبادان شامل واحدهای جانبی مانند هیدروژن با ظرفیت ۷۵ میلیون فوت‌مکعب واحد آمین برای تصفیه گازهای ترش، واحد تولید گوگرد و واحد جامدسازی گوگرد به‌منظور جداسازی گوگرد و تبدیل به گوگرد جامد با ظرفیت ۶۰۰ تن در روز است که به‌دلیل بهره‌برداری‌نشدن از واحدهای فاز ۲-۲، این ظرفیت هم‌اکنون روزانه ۶۰ تن تولید دارد.

وی با اشاره به اینکه پروژه خط لوله بندرعباس - سیرجان - رفسنجان با تکمیل و احداث پمپ‌ها و کمپرسورها عملیاتی می‌شود، افزود: پروژه دیگر، خط لوله سبزآب - ری است که از سبزآب تا شازند اجرا خواهد شد، اما متأسفانه پمپ‌های این خط لوله به‌دلیل تحریم وارد نشده است و اکنون درصدد تأمین پمپ‌های این پروژه هستیم و امیدواریم با تدابیری که به‌ کار گرفته‌ایم و ان‌شاءالله با تأمین منابع مالی بتوانیم تا آذر امسال این خط را به بهره‌برداری برسد.

پروژه فراسرزمینی ال‌پالیتو در مرحله پایانی

مدیرعامل شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران با اشاره به پروژه تعمیرات اساسی پالایشگاه ال‌پالیتو ونزوئلا تصریح کرد: تکمیل این پروژه در مراحل پایانی قرار دارد و با توجه به تعامل موجود بین دو کشور، به‌تازگی ساخت و تأمین یکی از پمپ‌های این پالایشگاه را که حدود هشت ‌ماه زمان می‌برد به ما اعلام کرده‌اند و ما از چند ماه پیش منتظر اعلام زمان راه‌اندازی از سوی پالایشگاه ال‌پالیتو هستیم، همچنین در این پروژه ۹۰درصد اقلام تأمین شده که بخش باقی‌مانده آن لوازم یدکی‌ و کاتالیست‌ها هستند که مانع تعمیرات اساسی نیستند.

اسکله ۵ هزار تنی قشم آماده بهره‌برداری است

احمدی با بیان اینکه پروژه ۵۰۰۰ تنی اسکله قشم یکی دیگر از پروژه‌هایی است که سال ۱۴۰۳ به بهره‌برداری می‌رسد، افزود: در این پروژه به‌دلیل مشکل سوخت‌رسانی به جزیره در اسفند ۱۴۰۲، ناچار به احداث یک اسکله ۲۰۰۰ تنی جدید در کنار این اسکله شدیم تا در زمان احداث پروژه ۵۰۰۰ تنی، از طریق این اسکله بتوانیم عملیات سوخت‌رسانی به جزیره قشم را انجام دهیم و ساخت این اسکله ۲۰۰ تنی به توقف و تأخیر در اجرای این پروژه منجر شد و تاکنون ۵۰درصد پیشرفت داشته است.

وی یادآور شد: پروژه انتقال خط لوله به خوی به قطر ۱۰ اینچ و طول ۳۶ کیلومتر انشعابی پروژه خط لوله تبریز - ارومیه در حال تکمیل است که این پروژه نیز امسال به بهره‌برداری خواهد رسید.

مدیرعامل شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران با تأکید بر اینکه پاشنه آشیل انجام موفق و به‌موقع همه این پروژه‌ها تأمین بهنگام منابع مالی است، گفت: افزایش قیمت پروژه‌ها، نبود برنامه‌ریزی دقیق اجرای طرح‌ها، بروز مشکلات قراردادی و ادعاهای پیمانکاران و تغییر شرایط حقوقی و قراردادی، مدیریت و اجرای پروژه را به چالش می‌کشد و ریشه اصلی این مشکلات، تأمین‌نشدن به‌موقع منابع مالی است.

احمدی همچنین همخوان‌نبودن شرایط، نوسانات قیمت ارز و نرخ تورم با مبانی اولیه قرارداد و نیز منعطف‌نبودن قرارداد با تغییرات روز را از چالش‌های عمده اجرا نشدن طرح‌ها و پروژه‌ها دانست و تبدیل مبالغ ارزی به ریالی پروژه‌ها با اختلاف قریب به ۵۰درصدی را معضلی پیش روی همه پیمانکاران اعلام کرد.

وی با بیان اینکه بعضاً یک روز تأخیر در تأمین منابع مالی، چند ماه تأخیر در اجرای پروژه را سبب می‌شود، گفت: این شرایط زیان مالی بسیاری را نیز تحمیل خواهد کرد و در صورت توقف در اجرای پروژه‌ها به‌دلیل نبود منابع مالی، هزینه‌های جانبی پروژه چند برابر افزایش می‌یابد. همچنین، نیروی انسانی نیز به‌دلیل دریافت‌نکردن به‌موقع حقوق و دستمزد دچار بی‌انگیزگی و سستی در کار می‌شود.

مدیرعامل شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران درباره پروژه انشعابی از خط لوله گوره - جاسک توضیح داد: این خط به قطر ۳۲ اینچ و طول ۳۷ کیلومتر است که تنها حدود ۲.۵ کیلومتر آن به دلیل معارضات باقی مانده است که امیدواریم در ماه‌های آینده اجرای آن تکمیل شود و در صورت تأمین به‌موقع منابع مالی، این پروژه نیز در سال ۱۴۰۳ به بهره‌برداری می‌رسد.

احمدی یادآور شد: احداث خط لوله تابش با طول ۹۴۸ کیلومتر نیز ازجمله پروژه‌های تازه شرکت است که قرارداد آن با قرارگاه خاتم و بانک ‌شهر امضا شده است و پس از اخذ مجوزهای تضامین مالی، با سرمایه‌گذاری اولیه ۳۷۳ میلیون یورویی وارد فاز عملیاتی می‌شود.

وی تصریح کرد: خط لوله پارس ازجمله پروژه‌های اجرایی دیگر است که طراحی بنیادی و مجوزهای پروژه مانند مجوز محیط زیستی و پدافند غیرعامل آن پارسال اخذ شد و برای مناقصه به‌صورت ئی‌پی‌سی‌اف روی سایت قرار گرفت که به‌موازات آن، مذاکراتی با شرکت‌های دیگر به‌منظور تأمین منابع مالی در حال انجام است.

مدیرعامل شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران با بیان اینکه پروژه مخازن شهید مهدوی از دیگر پروژه‌های در حال پیگیری این شرکت است، افزود: طبق مصوبه این پروژه باید در قالب قرارداد ساخت، بهره‌برداری و واگذاری (BOT) اجرایی می‌شد، اما متأسفانه با توجه به انجام مناقصه، در قالب این نوع قرارداد امضا نشد، ازاین‌رو با تعریف احداث پتروپالایشگاه شهید سلیمانی، پیشنهاد شد این مخازن در کنار این پتروپالایشگاه احداث شود به همین دلیل اراضی پروژه مخازن شهید مهدوی از روستای جمال احمد به زمین‌های جنب پتروپالایشگاه شهید سلیمانی منتقل شد.

احمدی ادامه داد: سرمایه‌گذاری پروژه مخازن شهید مهدوی حدود ۸۵ میلیون یورو است که با گذشت زمان سرانجام به ۱۰۰ میلیون یورو می‌رسد.

وی با اشاره به اینکه پروژه مهم دیگر، مطالعات طراحی بنیادی پتروپالایشگاه شهید سلیمانی است، یادآور شد: این پروژه دی‌ماه ۱۴۰۲ آغاز شد که فاز نخست آن اسفند پارسال شامل طراحی و تهیه مدارک مخازن و تسطیح و خاکبرداری آماده شد و برای برگزاری مناقصه در اختیار کارفرما قرار گرفت. همچنین، طراحی و لایسنس این ابرپروژه از سوی شرکت ملی مهندسی ساختمان نفت ایران در حال انجام است.

مدیرعامل شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران گفت: با همکاری شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران در زمینه فعال‌سازی پالایشگاه خوزستان نیز اقدام‌هایی انجام داده‌ایم که ان‌شاءالله امسال شاهد آغاز فعالیت‌های طراحی و اجرایی این پالایشگاه ۱۸۰ هزار بشکه‌ای باشیم که نقش مهمی در کاهش ناترازی بنزین خواهد داشت.

احمدی با بیان اینکه شرکت ملی مهندسی ساختمان نفت ایران از مهر ۱۴۰۲ به‌عنوان مشاور منتخب سه وزارتخانه در بحث کیفی‌سازی پروژه‌های پالایشگاهی انتخاب شد، تصریح کرد: نشست‌های متعددی در این زمینه با همه پالایشگاه‌ها و طرح‌های کیفی‌سازی آن‌ها برگزار کرده‌ایم که با توجه به دانش و تجارب اجرایی پروژه‌ها، با بررسی و ارائه برخی راهکارها و پیشنهادهایی، بسیاری از چالش‌های پروژه‌ای این شرکت‌ها رفع شد. همچنین، این نشست‌ها و گزارش‌ها ماهانه به‌صورت منظم انجام می‌شود و هر سه ماه یک‌ بار نیز این گزارش‌ها به وزارت نفت، وزارت اقتصاد و امور دارایی و سازمان برنامه‌وبودجه ارسال می‌شود.

پالایشگاه بندرعباس، پیشرو در اجرای طرح‌های کیفی‌سازی

وی با بیان اینکه پیشرفت پروژه‌های کیفی‌سازی پالایشگاه‌ها با یکدیگر متفاوت است، افزود: پالایشگاه بندرعباس در زمینه اجرای پروژه‌ها پیشرفتی قابل‌ توجه و متناسب با برنامه داشته است و در بحث کیفی‌سازی نیز پالایشگاه اصفهان و شیراز دارای واحدهایی هستند که با سرعت بیشتری در این زمینه به پیش می‌روند.

مدیرعامل شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران با بیان اینکه مجوزهای محیط زیستی در زمینه کیفی‌سازی نفت کوره اخذ شده و پروژه‌های کیفی‌سازی پالایشگاهی در حال پیگیری است، گفت: این پروژه‌ها هر دو هفته یک‌ بار از سوی این شرکت بررسی و پیشنهادهای لازم به‌منظور بهبود و سرعت‌بخشیدن به پروژه داده می‌شود.

احمدی درباره طرح کیفی‌سازی پروژه‌های پالایشگاهی نیز توضیح داد: منابع مالی این طرح از ۴۰درصد سود سالانه خود پالایشگاه‌ها تأمین می‌شود، اما مشکلاتی مانند ترخیص کالا از گمرک، تخصیص ارز از طریق بانک مرکزی و افزایش نرخ تورم در این طرح‌ها نیز مطرح است.

وی با بیان اینکه فناوری هوش مصنوعی در کاهش هزینه‌های پروژه‌ها نقش بسزایی دارد، یادآور شد: هوش مصنوعی فناوری روز دنیاست و ما نباید از این فناوری عقب بمانیم. امیدواریم امسال با برگزاری همایش مهندسی در زمینه هوش مصنوعی با کمک بخش‌های علمی دانشگاهی و شرکت‌های دانش‌بنیان، برای شناسایی نخبگان و پیشگامان این حوزه و حوزه‌های دربرگیری این فناوری در صنایع پایین‌دستی، نتایج اجرایی مطلوبی رقم بخورد.