به گزارش خبرگزاری شانا به‌نقل از دبیرخانه اوپک، در این یادداشت آمده است که آژانس بین‌المللی انرژی در جریان رونمایی از چشم‌انداز انرژی جهان در سال ۲۰۲۴ با اشاره به اوج تقاضای زغال‌سنگ، نفت و گاز تا پایان دهه جاری، اعلام کرد که «آینده نظام انرژی جهان برقی است».
فاتح بیرول، رئیس آژانس بین‌المللی انرژی گفت: در تاریخ انرژی، شاهد عصر زغال‌سنگ و عصر نفت بوده‌ایم – و اکنون با سرعت در حال حرکت به سمت عصر برق هستیم که نظام انرژی جهان را تعریف می‌کند.
این نظر که نظام انرژی را می‌توان با یک منبع انرژی تعریف کرد، با تحلیل آژانس بین‌المللی انرژی یا در حقیقت با واقعیت انرژی امروز که در آن زغال‌سنگ، نفت و گاز روی‌هم‌رفته حدود ۸۰ درصد از ترکیب انرژی جهان را به خود اختصاص می‌دهند، همخوانی ندارد.
افزون بر این، تنزل دادن تاریخچه انرژی به مجموعه‌ای از رویدادهای پیاپی و درگیری مداوم منابع انرژی در نبرد با رقابت و جایگزینی، این واقعیت را نادیده می‌گیرد که منابع انرژی در یک رابطه وابسته متقابل قرار دارند. این تعریف گذشته و حال را تحریف می‌کند و برخی از فرضیه‌های اساسی را که زیربنای چشم‌انداز آژانس بین‌المللی انرژی از آینده انرژی ما است، زیر سوال می‌برد.
با توجه به اینکه «عصر زغال‌سنگ» به پایان آمده است، آژانس بین‌المللی انرژی در گزارش خود با عنوان «گزارش نیم‌سال درباره زغال‌سنگ - ژوئیه ۲۰۲۴» اعلام کرد: تقاضای جهانی زغال‌سنگ در سال ۲۰۲۳ با رشد ۲.۶درصدی به رقم بی‌سابقه ۸ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تن رسید که رشد بی‌سابقه آن قابل‌توجه است.
علاوه بر این، بنا بر گزارش آژانس بین‌المللی انرژی با عنوان «تحلیل و پیش‌بینی زغال‌سنگ از سال ۲۰۲۳ تا سال ۲۰۲۶» که در دسامبر ۲۰۲۳ منتشر شد، زغال‌سنگ همچنان بزرگترین منبع انرژی در تولید برق، فولادسازی و تولید سیمان به‌شمار می‌رود.
آژانس بین‌المللی انرژی همچنین اشاره کرده است که «عصر نفت» مربوط به گذشته است. با این حال، بر اساس گزارش این آژانس درباره «چشم‌انداز اقتصادی جهان در سال ۲۰۲۴»، تقاضای [نفت] در سال ۲۰۲۳ از بالاترین سطح آن در سال ۲۰۱۹ پیشی گرفت. در حقیقت، آژانس بین المللی انرژی در گزارش خود درباره «چشم‌انداز اقتصادی جهان در سال ۲۰۲۴» پیش‌بینی‌های خود را در سناریوی سیاست‌های انرژی تعهدشده کشورها برای سهم تجمعی زغال‌سنگ، نفت و گاز در ترکیب انرژی در سال ۲۰۳۰ از ۷۳درصد پیش‌بینی‌شده در چشم‌انداز اقتصادی جهان در سال ۲۰۲۳ به ۷۵درصد افزایش داد که با ارزیابی اوپک مطابقت بیشتری دارد.
اوپک همچنین توجه را به گزارش‌های تازه آژانس بین‌المللی انرژی درباره سهم زغال‌سنگ، نفت و گاز در ترکیب انرژی جلب می‌کند. آژانس بین‌المللی انرژی هفته گذشته در روز نهم اکتبر ۲۰۲۴ (چهارشنبه، ۱۸ مهر) با انتشار گزارشی باعنوان «انرژی‌های تجدیدپذیر در سال ۲۰۲۴» اعلام کرد: حدود ۸۰ درصد از تقاضای انرژی جهان در سال ۲۰۳۰ همچنان از طریق سوخت‌های فسیلی تأمین خواهد شد.
این نهاد انرژی در گزارش «چشم‌انداز اقتصادی جهان در سال ۲۰۲۴» اعلام کرد که این مقدار سهم در سناریوی سیاست‌های انرژی تعهدشده کشورها ۷۵ درصد خواهد بود. حتی با در نظر گرفتن اینکه تنظیم سیاست در این دو مورد ممکن است تا حدودی متفاوت باشد، تفاوت قابل‌توجهی است.
«عصر برق» که آژانس بین‌المللی انرژی معتقد است باسرعت به‌سوی آن پیش می‌رویم، با چالش‌های متنوعی روبه‌روست. برای نمونه، توسعه انبوه در حوزه برق نیازمند افزایش تصاعدی تقاضا برای مواد معدنی ضروری است. با این حال، همانطور که در گزارش «چشم‌انداز اقتصادی جهان در سال ۲۰۲۴» آمده است: افزایش دسترسی به مواد معدنی حیاتی از خط لوله پروژه‌های اعلام‌شده - که بسیاری از آنها دارای زمان فرآوری قابل‌توجهی هستند – رشد کمتر از انتظاری در مقایسه با افزایش ظرفیت تولید شماری از مواد معدنی حیاتی دارد.
رشد تقاضای برق همچنین به گسترش بی‌سابقه ظرفیت شبکه نیاز دارد. بر اساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی با عنوان «برق در سال ۲۰۲۴»، به‌منظور دستیابی به اهداف ملی انرژی و اقلیمی باید ۸۰ میلیون کیلومتر خطوط برق هوایی و کابل زیرزمینی تا سال ۲۰۴۰ ساخته شود. این رقم مشابه ظرفیتی است که در طول ۱۰۰ سال گذشته ساخته شده است و باید ظرف ۱۵ سال انجام شود.
افزون بر این، شایسته است که اهمیت فرآورده‌های نفتی برای بخش مواد معدنی حیاتی را در نظر داشته باشیم که شامل وسایل نقلیه تجهیزات گازوئیل‌سوز معدن و تجهیزات مورداستفاده در شبکه برق از جمله محصولاتی مانند مواد کابل‌های عایق و روغن‌های ترانسفورماتور و حمل‌ونقل تجهیزات حیاتی می‌شود. افزون بر این، برق‌رسانی گسترده هم به حجم زیادی فولاد و سیمان نیاز دارد که اغلب در فرآیند تولیدشان از زغال‌سنگ استفاده می‌شود.
آژانس بین‌المللی انرژی از سیاست‌گذاران خواسته است تا از تحلیل این نهاد برای درک چگونگی تغییر چشم‌انداز انرژی استفاده کنند. این نهاد انرژی همچنین از سرمایه‌گذاران خواسته است تا در پروژه‌های جدید نفت و گاز سرمایه‌گذاری نکنند. درباره این چشم‌انداز، باید به پیامدهای کاهش سرمایه‌گذاری در صنایع نفت و گاز به‌ویژه بخش‌های مربوط به امنیت انرژی توجه لازم شود.
در زمینه آینده نظام انرژی، نیاز کسانی که به امکانات بدیهی دسترسی ندارند، باید در اولویت قرار گیرد. اولویت‌های انرژی ۶۸۵ میلیون انسانی که هنوز به برق دسترسی ندارند و دو میلیارد و ۱۰۰ میلیون انسانی که برای پخت‌وپز همچنان به سوخت‌های ناایمن وابسته هستند، با کسانی که از امکان انتخاب نوع انرژی برخوردارند، بسیار متفاوت است.
مباحث زیادی در گذشته درباره «زمان‌های اوج» نظام‌های انرژی مطرح شده که هرگز رخ نداده است. چنین تصورهایی که با واقعیت‌ها رد شده‌اند، به‌راستی کارآیی خود را از دست داده‌اند. حقیقت این است که امروز بیش از هر زمان دیگری نفت، زغال‌سنگ، گاز و برق در جهان مصرف می‌شود.
اوپک برای آینده انرژی عادلانه و پایداری که آرزوی همه ماست، همچنان از رویکرد «همه انسان‌ها، همه نوع انرژی و همه فناوری‌ها» حمایت می‌کند.
نظر شما