به گزارش خبرگزاری رویترز از تالین، کریستن میشال روز سه‌شنبه (۲۷ آذر) در پایان نشست دو روزه سران گروه «نیروهای اعزامی مشترک» (JEF) در تالین، پایتخت استونی، در جمع خبرنگاران گفت: نفتکش‌های «ناوگان سایه» روسیه اگر مدرکی دال بر داشتن بیمه ارائه ندهند، بازرسی می‌شوند یا در فهرست تحریم‌ها قرار می‌گیرند.

«ناوگان سایه» به نفتکش‌هایی اطلاق می‌شود که روسیه برای جابه‌جایی محموله‌های نفتی، تسلیحات و غلات به‌منظور دور زدن تحریم‌های غرب، گروه هفت، اتحادیه اروپا و استرالیا به‌دلیل تنش‌های مسکو و کی‌یف استفاده می‌کند.

این نفتکش‌ها از سوی بیمه‌گران متعارف غربی بیمه نمی‌شوند.

دوازده کشور اروپایی شامل انگلیس، آلمان، لهستان، هلند، پنج کشور شمال اروپا و سه کشور حوزه بالتیک روز دوشنبه (۲۶ آذر) توافق کردند که «ناوگان سایه» روسیه را مختل کنند و از فعالیت بازدارند.

بازرسی نفتکش‌های «ناوگان سایه» روس در تنگه‌های اروپایی

۶ کشور شامل انگلیس، دانمارک، سوئد، لهستان، فنلاند و استونی بررسی اسناد بیمه نفتکش‌های این ناوگان در کانال مانش، تنگه دانمارک، خلیج فنلاند و تنگه بین سوئد و دانمارک را آغاز خواهند کرد.

نخست‌وزیر استونی گفت: اگر نفتکش‌ها همکاری نکنند، گام‌های بعدی برداشته خواهد شد و آنها در فهرست تحریم‌ها قرار می گیرند یا در مناطقی خاص بازرسی می‌شوند.

میشال تصریح کرد: نکته اصلی این است که این کار را به‌طور نظام‌مند به‌منظور اختلال در فعالیت غیرقانونی «ناوگان سایه» روسیه انجام می‌دهیم.

ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، هم این اقدام را ستود و در صفحه کاربری خود در شبکه اجتماعی «اکس» (توئیتر پیشین) نوشت: در کنار کسب سودهای هنگفت برای روسیه و تأمین مالی اقدام‌های نظامی علیه اوکراینی‌ها، این نفتکش‌های فرسوده تهدید ‌محیط زیستی جدی برای کشورهای ساحلی حوزه بالتیک و دریای شمال هستند.

روسیه فشار غرب برای محدود کردن صادرات نفت خود را رد می‌کند و در سال گذشته میلادی تعداد این نفتکش‌های حامل محموله‌های نفت و سوخت را افزایش داده است.

سران رهبران گروه «نیروهای اعزامی مشترک» در نشست تالین گفتند: محدودیتی برای تأثیر آنها بر «ناوگان سایه» وجود دارد، زیرا قوانین جهانی آزادی قابل‌توجهی را به شناورها برای حرکت بی‌وقفه در آب‌های بین‌المللی اعطا می‌کند.

 استفاده از گزینه «حق سوء‌ظن» برای بازرسی نفتکش‌های «ناوگان سایه»

یوناس گار استور، نخست‌وزیر نروژ هم روز سه‌شنبه در این باره گفت: کشورهای ساحلی می‌توانند از «حق سوء‌ظن» به‌عنوان بهانه‌ای برای سوار شدن و بازرسی کشتی‌ها استفاده کنند.

وی افزود: در اینجا قوانینی وجود دارد که باید رعایت شود، اما من معتقدم باید همکاری کنیم تا ببینیم چگونه می‌توانیم این قوانین و مقررات را برای محدود کردن این پدیده بسیار خطرناک تقویت کنیم.

یک نفتکش از «ناوگان سایه» روسیه روز یکشنبه (۲۵ آذر) بر اثر امواج شدید طوفان در تنگه کرچ، محل اتصال دریای سیاه و دریای آزوف، از وسط نصف و دچار نشست محموله‌های سوخت شد و نفتکش دیگری هم در همین محدوده به گل نشست، هر دو نفتکش بیش از ۵۰ سال عمر داشتند.

اولف کریسترسون، نخست‌وزیر سوئد هم تأکید کرد: ما قاطعانه از نظم بین‌المللی آزادی دریانوردی عقب هستیم، بنابراین محدودیت‌های آشکاری وجود دارد.

وی افزود: اما محدودیت‌هایی نیز درباره آنچه که می‌توانیم انجامش را بپذیریم وجود دارد، بنابراین اقدام‌هایی که اکنون انجام می‌دهیم ضروری هستند.

نگرانی صنعت کشتیرانی اروپا از فرسودگی نفتکش‌های «ناوگان سایه»

صنعت کشتیرانی در ماه‌های اخیر نگرانی‌هایی را درباره خطرها و احتمال برخورد صدها نفتکش معلق به «ناوگان سایه‌» روسیه در خطوط دریای آزاد مطرح کرده است و این نفتکش‌ها توجه اندکی به پیروی از استانداردهای کشتیرانی پاک دارند.

روسیه به‌طور فزاینده‌ای برای حمل محموله‌های نفتی خود از ناوگان سایه استفاده می کند که آنها روش‌های مختلفی را برای دور زدن تحریم‌های بین المللی به‌کار می‌گیرند.

مرکز تحقیقات انرژی و هوای پاک (CREA) مستقر در فنلاند در این باره اعلام کرد: ۳۶۹ فروند نفتکش در ماه گذشته میلادی نفت خام و فرآورده‌های نفتی روسیه را صادر کردند که از این تعداد ۲۰۶ نفتکش متعلق به «ناوگان سایه» بودند و ۲۸ درصد از آنها حداقل ۲۰ سال عمر داشتند.

مرکز تحقیقات انرژی و هوای پاک  هفته گذشته پیش از وقوع حوادث اخیر برای نفتکش‌های روس در تنگه کرچ اعلام کرده بود که هزینه پاکسازی و غرامت ناشی از نشت نفت از نفتکش‌های با بیمه ناشناخته یا حتی بدون بیمه، برای مالیات‌دهندگان کشور ساحلی ممکن است بیش از یک میلیارد دلار باشد.

نفتکش ۱۳۶ متری «ولگو نفت-۲۱۲» (Volgoneft ۲۱۲) با ۱۳ سرنشین متعلق به شرکت کشتیرانی «کاما» که حامل هزاران تن فرآورده نفتی بود، روز یکشنبه (۲۵ آذر) بر اثر توفان شدید در تنگه کرچ، محل اتصال دریای سیاه و دریای آزوف، بین روسیه و کریمه از دماغه نصف شد و محموله‌های سوخت آن به دریا نشت کرد.

نفتکش دیگری به نام «ولگونفت- ۲۳۹» (۲۳۹ Volgoneft) هم با ۱۴ سرنشین در در فاصله ۸۰ متری (۸۷ یارد) از ساحل در نزدیکی بندر «تامان» دچار آسیب شد و به گل نشست.

امواج قدرتمند توفان در چند کیلومتری سواحل دریای سیاه با این دو نفتکش‌ برخورد کردند، نفتکش «ولگو نفت-۲۱۲» (Volgoneft ۲۱۲) که حامل ۴ هزار تن نفت کوره بود به گل نشست و نفتکش «ولگونفت ۲۳۹» پس از آسیب، سرگردان است.

تنگه کرچ که سرزمین اصلی روسیه را از منطقه کریمه الحاق‌شده به مسکو جدا می‌کند، مسیری کلیدی برای صادرات غلات روسیه است و در عین حال برای صادرات نفت خام، نفت کوره و گاز طبیعی مایع‌شده (ال‌ان‌جی) استفاده می‌شود.

اوکراین طی ماه سپتامبر امسال در دادگاه بین‌المللی روسیه را متهم کرد که با تلاش برای تحت کنترل نگه داشتن تنگه کرچ، قوانین دریا را زیر پا گذاشته است؛ موضوعی که مسکو آن را بی‌اساس می‌داند.

اسناد نشان می‌دهد که نفتکش «ولگونفت ۲۱۲» زیر پوشش بیمه وی‌اس‌کی (VSK) روسیه بوده است.

اسناد مشاهده شده ازسوی رویترز نشان می‌دهد شرکت «اواواو ابسولیوت استراخوانیه» (OOO Absolyut Strakhovaniye) بیمه نفتکش «ولگو نفت ۲۳۹»  را پوشش می‌دهد.

یکی از خدمه نفتکش «ولگو نفت-۲۱۲» (Volgoneft ۲۱۲) در حادثه روز یکشنبه جان خود را از دست داد، در حالی که همه ۱۴ خدمه نفتکش ولگونفت- ۲۳۹» (۲۳۹ Volgoneft) نجات یافتند.