یکی از این تهدیدات، آلودگی بیش از حد کره زمین است که هر روز خبرهای بدی از عواقب ناشی از آن به گوش می رسد. این آلودگی علاوه بر تاثیرات منفی که بر سلامت انسان و دیگر موجودات زنده کره زمین می گذارد، بتدریج باعث گرم تر شدن کره زمین می شود که این مسئله در طولانی مدت باعث نابودی زمین می شود. دلیل اصلی این آلودگی بیش از حد، استفاده بسیار زیاد بشر از سوخت های فسیلی ست که البته نمی توان او را به خاطر چنین عملی سرزنش کرد، چون شیوه زندگی بشر در طول قرن ها به گونه ای شکل یافته که بدون وجود انرژی نمی تواند به فعالیت هایش ادامه دهد و در حال حاضر بهترین و کم هزینه ترین منبع برای تولید انرژی، سوخت فسیلی ست. اما در آینده ای نزدیک عواقب منفی ناشی از استفاده از سوخت های فسیلی به جایی خواهد رسید که دیگر استفاده از این منبع انرژی حتی اگر هیچ هزینه ای در پی نداشته باشد در حکم شلیک تیر خلاص به کالبد جامعه انسانی خواهد بود. محققان از چند دهه پیش، این مسئله را به وضوح می دیدند و به همین خاطر راهکارهای متعددی برای نجات زمین ارائه داده اند که عملی ترین آنها، استفاده از منابع جدید انرژی یا به تعبیری انرژی های نو است. مسئله مهمی که در اینجا باید بدان اشاره شود، این است که منظور از جدیدبودن انرژی، به نوعی جدیدبودن نحوه استفاده از آنهاست، چون منابعی مانند خورشید، باد و... از آغاز پیدایش انسان با او بوده اند، منتها در تمام نسل های انسانی، این انسان قرن بیستم بود که متوجه شد می تواند از آنها در سطح وسیعی برای تولید انرژی استفاده کند. در بررسی این منابع جدید می توان براحتی دریافت که در میان تمام این منابع، فقط چند منبع محدود هستند که با توجه به اقتصادی بودنشان می توانند جایگزین سوخت های فسیلی شوند.به همین خاطر دولت های بسیار زیادی در سراسر دنیا با حمایت از طرح های تحقیقاتی که به مسئله انرژی های نو می پردازند، درصدد دستیابی به منبع مطمئنی از انرژی هستند. در این بین، کشور ما هم از این قاعده مستثنی نیست و وجود منابع سرشار نفت و گاز که روزی مسلما به پایان خواهند رسید، نمی تواند آینده انرژی ایران را تامین کند. امروزه در جهان از چند منبع جدید سوخت برای تولید انرژی استفاده می شود که اقتصادی بودن و به صرفه بودن آنها، بارزترین ویژگی آنها به شمار می رود. هرچند استفاده از این منابع انرژی آنچنان که انتظار می رود گسترش نیافته است، اما این منابع بالاخره روزی جایگزین نفت خواهند شد. در اینجا با برخی از این منابع و نحوه استفاده از آنها در ایران آشنا می شویم: ۱ انرژی خورشیدی: خورشید از دیرباز در میان جوامع بشری از جایگاه و ارزش بالایی برخوردار بوده است، به گونه ای که حتی برخی از جوامع آن را مقدس دانسته و پیدایش و ادامه حیات را از او می دانستند. هرچند نمی توان به صراحت در این مورد اظهارنظر کرد، اما می توان با اطمینان گفت که ادامه حیات در زمین و اگر وجود داشته باشد در کرات دیگر، بستگی به تابش مداوم خورشید دارد. با این حال از خورشید هم می توان برای تولید انرژی استفاده کرد. اولین استفاده های مدرن از انرژی خورشیدی در دنیا به دهه 1890 میلادی در آمریکا بازمی گردد. در این سالها مردم آبگرمکن هایی را روی سقف خانه نصب می کردند که در طول روز با تابش نور آفتاب بر آن، گرم می شد. با این کار مردم در مصرف ذغال و گاز طبیعی صرفه جویی می کردند. استفاده از این آبگرمکن ها در حال حاضر هم طرفداران بسیار زیادی در سرتاسر دنیا دارد، اما عمده ترین استفاده از انرژی خورشید، تولید برق از آن است. برای این کار چند روش وجود دارد؛ یکی از آنها نیروگاه حرارت خورشیدی ست. اساس کار این نیروگاه بر آینه های بسیار خمیده ای که به نام طشتک سهمی شکل معروف هستند، قرار دارد. این آینه ها نور خورشید را روی لوله ای که به طرف نقطه مرکزی در بالای خمیدگی آینه ادامه می یابد، متمرکز می کنند. آینه، نور خورشید را روی لوله متمرکز کرده و آن را آنقدر گرم می کند که می تواند باعث جوشش آب به صورت بخار شود. این بخار می تواند توربین ها را به حرکت درآورده و باعث تولید برق شود. بزرگترین مشکل و ایراد وارده بر این نیروگاه ها این است که آنها فقط در روزهای آفتابی می توانند فعالیت کنند و در شب ها و روزهای ابری عملا کارایی ندارند. نوع دیگری از نیروگاه های خورشیدی برای تولید برق، نیروگاه برج مرکزی ست. روش کار این نوع نیروگاه ها اینگونه است که روی نوک برج آنها تعداد بسیار زیادی آینه تعبیه می شود. این آینه ها متحرک بوده و در تمام روز در جهت تابش نور خورشید تغییر وضعیت می دهند تا نور خورشید مستقیما بر سطح آنها بتابد. تابش خورشید بر این آینه ها باعث گرم شدن ماده سیالی که در مرکز آینه قرار دارد می شود که این ماده سیال می تواند باعث جوشش آب و گردش توربین و تولید برق شود. اما جدیدترین و پیشرفته ترین روش تولید برق از انرژی خورشید، استفاده از سلول های خورشیدی ست. این سلول ها را همچنین سلول های فتوولتائیک هم می گویند. در این سلول ها به روش های شیمیایی خاصی نور خورشید به برق تبدیل می شود. از این انرژی می توان استفاده های فراوانی برد، اما یکی از عملی ترین آنها، استفاده از صفحات خورشیدی (سلول های فتوولتائیک) در فضاپیماهاست. در ایران هم تحقیقاتی در مورد استفاده از انرژی خورشیدی انجام گرفته است. طرح نیروگاه خورشیدی 250 کیلوواتی شیراز که از نوع نیروگاه های حرارتی ست، از اولین طرح های مربوط در این زمینه به شمار می رود. این نیروگاه، 250 کیلووات ظرفیت تولید دارد و ساخت آن از سال 1374 توسط دانشگاه شیراز شروع شد. استفاده از سلول های فتوولتائیک هم در چند سال گذشته در ایران در دستور کار قرار گرفته است. در همین زمینه در سال 1381 طرحی با عنوان نصب پایه های خورشیدی در ادارات برق منطقه ای استان ها آغاز شد که تابه حال این طرح در اداره برق زنجان، توزیع زنجان، اداره برق قزوین و همچنین اداره برق آذربایجان به مرحله اجرا درآمده است. ۲ - انرژی باد: انرژی باد هم همانند خورشید از آغاز تاریخ، همراه بشر بوده است. البته باید به این نکته بسیار مهم اشاره کرد که باد هم همانند تمام موجودات و پدیده های کره زمین، هستی خود را از خورشید دارد. در مورد باد باید گفت که تابش خورشید باعث گرم تر شدن هوای بالای مناطق خشکی زمین می شود. این منطقه هوای گرم جای خود را به هوایی که روی مناطق دریایی قرار دارد، می دهد و این چرخه متناوب باعث ایجاد باد می شود. بدون شک یکی از اولین استفاده های بشر از انرژی باد، اختراع بادبان کشتی ها بوده است. پس از آن، با مطالعه تاریخ مشاهده می کنیم که انسان از باد در آسیاب های بادی برای آسیاب کردن بذرهای خود استفاده کرد. در سال 1920 با استفاده از آسیاب های کوچک برای تولید برق روستاهای کوچک، اولین گام برای تولید برق به وسیله باد برداشته شد. امروزه مزارع بادی بسیار پیشرفته ای در سراسر جهان وجود دارند که مقادیر بسیار زیادی الکتریسیته تولید می کنند. شیوه کار آنها به زبان ساده اینگونه است: باد باعث چرخش پره ها می شود. این حرکت پره ها محور یا میله اصلی را می چرخاند و این محور هم یک مولد برق را می چرخاند و بدین ترتیب الکتریسیته تولید می شود. در حال حاضر دو نوع مولد بادی در جهان وجود دارد؛ مولدهای افقی و مولدهای عمودی. مولدهای عمودی: این نوع مولدها از آنجا که مواد کمتری برای یک واحد برق نیاز دارند، بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند. حدود 95 درصد مولدهای بادی دنیا، عمودی هستند. برخی از این مولدها به قدری بزرگ هستند که ارتفاع آنها نزدیک به ارتفاع یک ساختمان 20 طبقه است و قطر چرخش تیغه های آنها 200 متر است. بزرگترین ماشین های بادی دنیا، تیغه هایی بزرگتر از یک زمین فوتبال دارند. مولدهای افقی: مولدهای بادی با محور قائم تنها 5 درصد مولدهای بادی دنیا را تشکیل می دهند. نمونه ای از آنها 100 متر طول و 50 متر پهنا دارد. این مولدها بیشتر به فرفره می مانند. یک مولد بادی می تواند 4 تا 1/5 میلیون کیلووات ساعت برق در سال تولید کند که این میزان برق برای مصرف سالانه 150 تا 400 خانه کافی ست. در ایران هم بنا به شرایط جغرافیایی ویژه آن، می توان به صورت گسترده از انرژی باد استفاده کرد. بارزترین نیروگاه های بادی ایران، نیروگاه های بادی منجیل و رودبار در استان گیلان هستند. نیروگاه منجیل دارای 25 واحد تولیدکننده انرژی با ظرفیت 10 هزار کیلووات و نیروگاه رودبار با تعداد 4 واحد و ظرفیت 2150 کیلووات به همراه نیروگاه 900 کیلوواتی هرزویل، سه نیروگاهی هستند که عملا از برق تولید شده آنها در ایران استفاده می شود. پروژه هایی هم از سوی مرکز توسعه انرژی های نو سازمان انرژی اتمی برای مکانیابی و نصب توربین های برق بادی در مناطق منجیل، هرزویل، ده سیاهپوش، کلهک، تبریز، فیروزکوه و ... در دست بررسی ست که انتظار می رود با اتمام آنها، ظرفیت تولید برق بادی کشور بسیار زیادتر شود. فرصت یا ضرورت استفاده از انرژی های نو در چند سال گذشته از یک فرصت به یک ضرورت حیاتی تبدیل شده و بسیاری از دولت ها برای استفاده از این انرژی ها، برنامه های بلندمدتی در دست دارند. در این رابطه کشورهای پیشرفته که عمدتا مصرف کنندگان عمده انرژی هم به شمار می روند، پیشرفت های بسیار زیادی در استفاده از منابع تجدیدپذیر انرژی به دست آورده اند. در ایران هم از چند سال گذشته قوانین حمایتی متعددی در رابطه با استفاده از منابع جدید انرژی، تصویب شده اند. در همین زمینه پیش بینی می شود میزان بهره برداری از انرژی های نو در برنامه های چهارم به یک درصد از ظرفیت نصب شده نیروگاهی کشور برسد که این رقم به 400 تا 500 مگاوات بالغ می شود. منبع:همشهری-یکم ابان 84