هواپیما که به مقصد خارگ از زمین کنده می شود، در ذهنت سیاهی نفت را تصور می کنی و هوایی آلوده در جزیره ای کوچک گرم و.... یک ساعت و اندی که می گذرد و پرواز به انتها می رسد، در فرودگاه محقر خارگ پا به زمین می گذاری به جای گرمای طاقت فرسا، بوی تند نفت و گاز به صورتت می خورد و تازه به یاد می آوری که از طریق این جزیره کوچک 32 کیلومتر مربعی، بیشترین درامد نفتی عاید کشور می شود. واکنون به مناسبت سالگرد ملی شدن صنعت نفت پا در این جزیره کوچک گذاشته ایم تا دیداری داشته باشیم و چشم مردمی باشیم که هرگز این نقطه کشور را ندیده و از اهمیت آن آگاه نشده اند.
جزیره خارگ در 30 مایلی شمال غربی بندر بوشهر و در بخش شمالی خلیج فارس واقع است. این جزیره با طول 8 کیلومتر و عرض 4 کیلومتر آب و هوایی گرم و مرطوب دارد.
این جزیره که حاصل کنش بیولوژیک میلیاردها مرجان در طی بیش از یک میلیون سال است، چهارده هزار سال پیش آب را از روی خود زدوده و چون طاقدیسی از بستر خلیج فارس بیرون آمد.
خارگ که به لحاظ داشتن خاک یکی از فقیر ترین مناطق ایران است، به لحاظ برخورداری از نفت و تاسیسات نفتی یکی از غنی ترین نقاط دنیا محسوب می شود.
خارگ اکنون جزیره ای است که خاطره تلخ 2 هزار و 888 روز جنگ تحمیلی را که بیش از روزهای این دفاع مقدس مورد بمباران هوایی قرار گرفت، در یاد دارد.
اهمیت این جزیره به دلیل تاسیسات نفتی است که در آن نصب شده است. جای جای این جزیره که به گفته مرحوم جلال آل احمد "در یتیم " خلیج فارس است، به بخشی از کارهای نفتی اختصاص یافته است.
فعالیت های پتروشیمی، تاسیسات مربوط به توسعه یا اداره میدان های نفتی دریایی و صادرات نفت هر کدام بخش هایی هستند که در این جزیره کوچک دورافتاده، توجه هر بیننده ای را به خود جلب می کند.
جزیره خارگ دارای سه میدان نفتی به نام های فروزان، ابوذر و درود است .
این میدان ها اکنون در حال تولید نفت هستند. در نزدیکی میدان نفتی فروزان، میدان نفتی اسفندیار قرار دارد که تاکنون مورد بهره برداری قرار نگرفته است.
ما معروفیت جزیره خارگ تنها به دلیل وجود این میدان ها نیست. بلکه وجود دو اسکله بسیار بزرگ که امکان بارگیری و صدور نفت خام را به وسیله کشتی های غول پیکر در خاک ایران فراهم کرده است، اهمیت بیشتری به این جزیره می دهد.
جزیره خارگ که بیش از 95 درصد از صادرات نفت ایران از پایانه های آن انجام می گیرد، دارای دو اسکله معروف به نام های "T" و "آذرپاد" است. که اولی در شرق و دیگری در غرب جزیره واقع شده اند.
هنگامی که روی هر کدام از این اسکله ها راه می روی و کشتی های عظیم الجثه ای را که برای بارگیری به این جا مراجعه کرده اند، می بینی تازه متوجه بزرگ بودن "نفتکش ها"این ساخته دست بشر می شوی .
مخازن ذخیرهسازی نفت
به منظور ایجاد امکان مانورهای عملیاتی، همچنین بازیافت انرژی جنبشی سیال و تبدیل آن به انرژی پتانسیل در مرتفعترین نقطه جزیره خارگ که لایههای مرجانی محکمی داشته و مقاومت بالایی دارد مخازن عظیمی با ظرفیتهای متفاوت در طی چند پروژه احداث شده است. همچنین از این مخازن در مواقع بحرانی که شرایط جوی برای پهلوگیری نفتکش ها مساعد و یا نفتکش برای بارگیری در لنگرگاه حاضر نیست، جهت ذخیرهسازی نفت استفاده میشود.
این مخازن که در ارتفاع 200 فوتی از سطح دریا بنا شدهاند این امکان را به نفت خام میدهد تا با نیروی جاذبه به سمت اسکلهها هدایت شوند.
مخازن ذخیرهسازی نفت به صورت استوانههای قطور و مرتفع عمودی بنا شدهاند و ظرفیت آنها از یکصد و چهل هزار تا یک میلیون بشکه متفاوت است.
سقف این مخازن از نوع شناور بوده و با بالا و پائین رفتن سطح نفت در داخل مخزن حرکت مینماید.
شناور بوردن سقف به میزان قابل توجهی از خروج گازهای سبک همراه نفت جلوگیری میکند و از کاهش مرغوبیت نفت نیز میکاهد. همچنین وجود سقف شناور ایمنی مخزن را بیشتر و باعث جلوگیری از مخلوط شدن هوا با هیدروکربن داخل مخزن میگردد.
در حال حاضر تعداد مخازن موجود 22 مخزن، با ظرفیتهای مختلف از 140 هزار بشکه تا یک میلیون بشکه است که تعدادی از این مخازن در دست تعمیر و بازسازی هستند.
میزان ذخیرهسازی نفت خام متناسب با تعداد مخازن موجود در سرویس در هر مقطع زمانی متغیر است.
اسکله شرقی "T"
اسکله T در سال 1960 تکمیل شد و نخستین محموله نفت صادراتی ایران به میزان 125 هزار و 610 تن با استفاده از امکانات این پایانه صادر شد.
این اسکله در فاصله 1100 متری جزیره خارگ در جایی که عمق آب در آن گاه تا 22 متر نیز می رسد قرار دارد.
اسکله T در مجموع 10 پهلوگاه دارد که از شماره 1 تا 10 نامگذاری شده اند.
در این اسکله ها کشتی هایی با حجم 270 هزار تن نیز بارگیری می شود.
اسکله غربی (آذرپاد)
اسکه آذرپاد در سال 1350 و در فاصله یکهزار و 455 متری غرب جزیره خارگ و در مکانی که عمق آب آن گاه تا 32 متر نیز می رسد ساخته شده است. این اسکله به وسیله چهار خط لوله 56 اینچی زیردریایی امکان انتقال نفت موجود در مخازن را به دست آورده است.
همچنین دو خط لوله نیز با قطر 20 اینچ وظیفه سوخت رسانی به اسکله و کشتی هایی را که در آن لنگر می اندازند، به عهده دارد.
در حال حاضر اسکله آذرپاد با 3 پهلوگاه یکی از فعال ترین اسکله های نفتی دنیا است که امکان بارگیری کشتی هایی به بزرگی300 هزار تن به بالا را دارد.
میدان های نفتی : فروزان
میدان فروزان در 90 کیلومتری خارگ و خط مرکزی خلیج فارس قرار دارد و میان کشور ایران و عربستان مشترک است. تولید نفت این میدان در حال حاضر 40 هزار بشکه در روز است . به گفته مهندس خواجه جهرمی رئیس بهره برداری شرکت نفت فلات قاره، قرار است در یک طرح توسعه و با استفاده از فراوری گاز، فشار نفت این میدان افزایش و به میزان 80 هزار بشکه در روز برسد.
به گفته جهرمی قراراست در این طرح توسعه میدان نفتی اسفندیار هم که درمنطقه مربوط به ایران و در نزدیکی این میدان قرار دارد نیز به میدان نفتی فروزان بپیوندد.
میدان نفتی ابوذر
منطقه نفتی ابوذر که در 70 کیلومتری جزیره خارگ قرار دارد، دارای 60 حلقه چاه فعال است که در برخی شرایط تولید از 70 حلقه چاه این میدان نیز انجام شده است. هم اکنون نزدیک به 205 هزار بشکه نفت از این میدان استخراج می شود.
به گفته مهندس موسوی معاون بهره برداری سکوی نفتی ابوذر قرار است با تعویض خط لوله انتقال نفت میدان ابوذر به جزیره خارگ و حفر هشت حلقه چاه جدید، تولید از میدان ابوذر به ۲۴۰ هزار بشکه در روز افزایش یابد.
میدان نفتی درود
میدان درود یکی از قدیمی ترین میادین نفتی در حال بهره برداری ایران است که از عمر آن نزدیک به نیم قرن می گذرد.
در طول بیش از 40 سال فعالیت، این میدان دو مرحله توسعه را پشت سر گذاشته و سومین دوره آن را نیز در حال اجرا دارد.
درحال حاضر روزانه نزدیک به 140 هزار بشکه نفت از این میدان برداشت می شود اما قرار است با اجرای طرح توسعه سوم که به درود 3 معروف است، تولید میدان به 200 هزار بشکه افزایش یابد.
واحد پتروشیمی خارگ
واحد پتروشیمی خارگ که به الفین خارگ معروف بوده و به تازگی به مروارید تغییر نام یافته است.
قرار داد ساخت این واحد پتروشیمی حدود دو سال پیش امضا شد و قرار است پتروشیمی مروارید در دو واحد ساخته شود.
واحد نخست از نوع اتیلن و با ظرفیت 500 هزار تن و واحد دوم با ظرفیت 300 هزار تن و از نوع گلایکولها خواهد بود.
خوراک این مجتمع پتروشیمی از گازهای همراه نفت منطقه خارگ تامین خواهد شد.
کد خبر 81608
نظر شما