پس از ملی شدن صنعت نفت و حوادث متعاقب آن که به صورتهای مختلف جلوه گر شد، علاقه مندان این صنعت دریافتند کارشناسان حوزه نفت برای تحقیق و کسب تجربه در جنبه های مختلف صنایع نفت اعم از علمی، فنی، حقوقی و بازرگانی و به منظور شناساندن این صنعت عظیم ایران به مجامع بین المللی، باید به پایه کارشناسان کشورهای بزرگ نفتی جهان برسند. بنابراین ضرورت تأسیس یک انجمن علمی به صورتی که مباحث فنی و اقتصادی صنایع نفت، گاز و پتروشیمی و بازار جهانی نفت و گاز را پوشش دهد، احساس و افزون بر آن تشخیص داده شد که موضوع به خودی خود دارای چنان اهمیتی است که لازم است انجمن مورد نظر بیرون از چارچوب ضوابط دولتی و عملیاتی اجرایی صنایع نفت فعالیت کند. این گونه بود که در اسفند ماه سال ۱۳۳۷، 24 نفر از کارشناسان صنعت نفت ایران به منظور ایجاد آشنایی و همکاری و مشاوره میان مهندسان و دیگر کارشناسان فعال در فنون گوناگون صنعت نفت و صنایع وابسته به آن، انجمن نفت ایران را تشکیل دادند. این انجمن، 27 اسفند ماه ۱۳۳۷ به ثبت رسید و پس از تشکیل دبیرخانه و انتخاب تعداد کافی عضو، هجدهم بهمن ماه ۱۳۳۸ با حضور عده ای از مقامهای عالیرتبه دولتی، دانشگاهی، صنعت نفت و رسانه ها در تالار دانشکده فنی تهران بوسیله رئیس هیئت مدیره وقت شرکت ملی نفت ایران به طور رسمی افتتاح شد.
انجمن نفت ایران از بدو تأسیس در نظر داشت که به منظور فراهم ساختن تسهیلات لازم برای اجماع و تبادل نظر و مشاوره میان اعضا و تشکیل کتابخانه و دبیرخانه مجهز و متمرکز اقدام به ساختن خانه انجمن کند و در همین راستا، 27 اسفند ماه سال ۱۳۴۴ طی مراسمی با حضور رئیس هیئت مدیره و مدیر عامل وقت شرکت ملی نفت ایران و گروهی از رؤسای عالیرتبه صنعت نفت و اعضای انجمن، نخستین کلنگ ساختمان انجمن نفت ایران در تهران (در محل کنونی انجمن) به زمین زده شد.
اهداف انجمن به طوری که در اساسنامه آن تشریح شده است، مواردی از جمله توسعه و پیشبرد دانش و مطالعات راجع به عملیات نفتی و کمک به تحقیقات علمی و مطالعات در علوم و فنون مربوطه، کمک به افزایش دانش و تجربه اشخاصی که در رابطه با علوم و فنون عملیات نفتی مشغول به کار هستند، گردآوری و نگاه داری منابع و مآخذ علمی، فنی، تحقیقاتی و بازرگانی و تهیه و جمع آوری نشریات و اسناد و نقشه ها و آمار و عکس و فیلم و نمونه هایی که مربوط به عملیات نفتی است.
همچنین تدوین، تالیف، ترجمه، نشر و توزیع مقالات علمی و کتابها و آمار و استانداردهای مربوط به عملیات نفتی، برگزاری سمینارها و سخنرانیها و نمایش فیلمهای مستند علمی، ایجاد ارتباط و همکاری با دیگر موسسه ها و نهادهای ایرانی و بین المللی، تشکیل مجامع علمی و تخصصی و شرکت در کنگره های جهانی نفت و نظایر آن نیز از دیگر موضوعاتی است که در اساسنامه انجمن نفت ایران مورد اشاره قرار گرفت.
انجمن نفت ایران پس از انقلاب اسلامی
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مدتی در فعالیتهای انجمن وقفه ایجاد شد و سپس به استناد حکم مورخ 25/8/1361 دادگاه انقلاب اسلامی همه دارائیهای انجمن نفت ایران به ملت ایران تفویض و وزیر نفت به عنوان رئیس هیئت مدیره انجمن نفت ایران تعیین شد و انجمن نفت با هیئت مدیره ای جدید دوباره آغاز به کار کرد.
فعالیتهای مطالعاتی و تحقیقات کاربردی انجمن نفت ایران در قالب 10 کمیته تخصصی مشتمل بر کمیته عضویت، کمیته ملی جمهوری اسلامی ایران در کنگره جهانی نفت، کمیته انتشارات سمینارها و سخنرانیها، کمیته اکتشاف و تولید، کمیته پالایش، کمیته پتروشیمی، کمیته گاز، کمیته حفاظت فلزات و مصالح صنعتی، کمیته محیط زیست و کمیته انرژی صورت می پذیرد که هر کمیته از عضویت اعضایی که بنا به تجربه و تخصص مایل به عضویت و فعالیت در آن کمیته هستند، تشکیل می شود.
نگاهی به اهم فعالیتهای انجام شده در انجمن نفت ایران
مطالعه مخازن گازی تنگ بیجار، باباقیر و بانکول با هدف امکانسنجی تخلیه سیال مخازن باباقیر و بانکول و تزریق سیال مخازن مذکور به تنگ بیجار به منظور جلوگیری از افت فشار در این مخزن؛ همچنین مطالعه، بررسی و تشکیل جلسه های هم اندیشی با مسئولان مربوطه درباره آثار آلودگی هوا روی سلامتی شهروندان و تدوین راهبردهای کارشناسی به منظور کاهش بحران و مطالعه فنی و امکانسنجی استفاده بهینه از انرژی خروجی واحدهای توربینهای گازی مورد استفاده در شرکتهای تابعه وزارت نفت از جمله فعالیتهای انجام شده در انجمن نفت ایران به شمار می رود.
مطالعه و تهیه گزارش موازنه منطقی تولید و مصرف انرژی تا افق 1404 از دیگر فعالیتهای انجمن بوده است. به این منظور، مطالعاتی که در سال 1374 انجام شد، به تازگی در مرحله بازنگری و ارزیابی دوباره قرار گرفته است؛ همچنین مطالعات فنی و امکانسنجی کاربرد گوگرد در کشاورزی ایران به منظور اصلاح PH خاک و احیای پس مانده های کودهای شیمیایی به منظور پیشگیری از آلودگی خاک و آب به دلیل جذب نشدن کودهای شیمیایی بوسیله گیاه و همچنین با هدف ارتقای کیفیت و افزایش میزان برداشت و مطالعه تولید «پلی اُیل» (poly oil) در کشور به منظور تولید داخلی پلی یورتان برای عایق سازی ساختمانها با هدف بهینه سازی مصرف گاز طبیعی از اقدامهای انجمن نفت ایران به شمار می رود. این انجمن مطالعه و تحقیق در مورد امکانات استفاده از سیال مخازن گازی کشور که حاوی بیش از 60 درصد نیتروژن است در پروژه های ازدیاد برداشت از مخازن نفتــی کشور و ارائه پیشنهادات مربوطه، تشکیل جلسه با مسئولان شهرداری تهران و ارائه و توجیه فنی نتایج مطالعات مشترک انجمن مهندسی گاز ایران و انجمن نفت ایران در مورد راهکارهای افزایش سطح فضای آبی شهر تهران با هدف ایجاد جریان هوا برای کاهش میزان آلودگی هوا و تدوین «فرهنگ دانشنامگی نفت» که تاکنون پنج هزار واژه اصلی از مجموعه یاد شده شده تکمیل وهزار و 600 واژه ویرایش شده است و مضاف بر آن کتاب نخست این مجموعه چاپ و در خرداد ماه سال 1387 رونمایی و توزیع شده است را نیز در کارنامه کاری خود دارد.
همچنین انجمن نفت ایران در طرح یکپارچه نظام صدورگواهینامه کیفیت برای کالاها و تجهیزات صنعت نفت طبق مصوبه شورای معاونان وزارت نفت با رعایت قوانین جاری کشور به عنوان هسته مرکزی عملیات مورد نظر و صدور مجوز، نسبت به تنظیم و تصویب اساسنامه و آیین نامه های شورای عالی، کمیته اجرایی، کمیته تخصصی و دبیرخانه مربوطه اقدام کرده است.
انجمن نفت در انتظار بازنگری و تغییر در ساختار
هم اکنون پس از انتخاب سه دوره هیئت مدیره انجمن نفت ایران، با عنایت به رهنمود وزیر نفت و با مدیریت معاون وزیر نفت در امور پژوهش و فناوری، بازبینی و ارتقای ساختار انجمن نفت ایران با بهره گیری از استعدادهای جوان و نخبه صنعت نفت و تجربیات ارزشمند این صنعت با هدف نوآوری و خلاقیت، با تشکیل کارگروهی تحت عنوان «ارتقاء ساختار و منزلت انجمن نفت ایران» در دستور کار قرار گرفته است.
این کارگروه در ابتدا، ضمن بررسی و ارزیابی عملکرد پیشین انجمن نفت، برای بازبینی مأموریتها و چشم انداز و اهداف انجمن، انجام مطالعات تطبیقی انجمنهای بین المللی نفت نظیر API را در برنامه خود قرار داد که گزارش تفصیلی در این باره به وزیر نفت ارائه شده است. به طور کلی اهداف این انجمن کمک به انجام مأموریتهای صنعت نفت از طریق فعالیتهای هدفمند علمی و کارشناسی است و شناسایی مشکلات صنعت نفت و رفع آنها با کمک متخصصان از جمله مأموریتهای این انجمن بوده و رسیدن به سطح تراز انجمنهای نفت برتر منطقه چشم انداز این انجمن است.
تاکنون انجمن نفت ایران حول محور اعضای حقیقی خود به عنوان یک انجمن علمی فعالیت می کرد؛ اما به منظور زمینه سازی مناسب جهت انجام فعالیتهای خود از جمله صدور گواهینامه کیفیت، از این پس نقش اعضای حقوقی پررنگتر خواهد شد. بر این مبنا و با هدف تبدیل شدن انجمن نفت به یک انجمن علمی و تحقیقاتی و با محوریت تاثیرگذاری در اجرای اهداف ملی و حمایت از منافع اعضا، اساسنامه انجمن نفت ایران طی جلسه های برگزار شده از سوی کارگروه ارتقای ساختار و منزلت انجمن نفت ایران با مدیریت معاون وزیر نفت در امور پژوهش و فناوری و با حضور انجمنهای فعال در حوزه نفت، گاز و پتروشیمی در حال بازنگری و تغییر است.
ایجاد صندوقهای پژوهش و فناوری غیردولتی با همکاری انجمن نفت
همچنین قرار است صندوقهای پژوهش و فناوری غیردولتی در صنعت نفت به منظور ایجاد زمینه های مشارکت و سرمایه گذاری بخش غیر دولتی، حمایت کمی و کیفی از فعالیتهای پژوهشی-کاربردی توسعه ای و فناوری، ارائه خدمات مالی به کارآفرینان متخصص و نوآوران، کمک به تحقق و توسعه اقتصاد دانش بنیان، تکمیل زنجیره ایده تا بازار و تجاری سازی نوآوریها، دستاوردهای پژوهشی و اختراعهای و کاربردی کردن دانش از طریق ارائه کمکها و خدمات مالی و پشتیبانی به شرکتها و موسسات دانش بنیان با حمایت دولت براساس ماده 45 قانون برنامه چهارم توسعه کشور و به استناد تصویب نامه هیئت وزیران و به استناد ماده 44 قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور مصوب 1394، با مشارکت بخش خصوصی و حمایت دولت در صنعت نفت با همکاری انجمن نفت ایران ایجاد شوند.
ایجاد ظرفیت قانونی برای مشارکت بخش خصوصی با دولت در موضوع تولید فناوری، ارائه خدمات مالی و تسهیلاتی به اشخاص حقیقی و حقوقی به صورت یارانه، تسهیلات کوتاه مدت و بلند مدت، پرداخت همه یا بخشی از سود تسهیلات و جرائم متعلقه، ارائه خدمات ضمانتنامه ای برای اجرای طرحهای پژوهشی، فناوری، نوآوری و تجاری سازی نتایج پژوهشها، جذب و هدایت منابع مالی دولتی، بانکها و سایر صندوقها همسو با اهداف و وظایف تعریف شده، سرمایه گذاری خطر پذیر (VC) در طرحهای پژوهش و فناوری، مشارکت و سرمایه گذاری در ایجاد توسعه و توانمندسازی شرکتهای پژوهشی و فناوری و دانش بنیان، مشارکت در تدوین سیاستها و اولویتها و مقررات مرتبط با اهداف صندوق در کشور وارائه خدمات ارزیابی و امکانسنجی طرحهای کسب و کار و نظارت، ارزشگذاری پروژه ها و طرحهای پژوهش و فناوری و... اهداف شکل گیری این صندوقهاست.
نظر شما