زمانی می توان درباره بهره وری صحبت کنیم که ورودیها و خروجیهای سیستم مورد بحث دارای توازن، تعادل و منطق درستی باشد.

اکنون در صنعت پتروشیمی با وجود برخورداری از دانش فنی، دانشگاهی، فرآیندهای تخصصی و  قابلیتهای مناسب نه تنها دانش فنی در این حوزه بومی نشده بلکه این دانش فنی با صرف هزینه های زیادی از خارج خریداری می شود. در حالی که مواد اولیه مورد استفاده در صنایع را در اختیار داریم، اما هنوز دانش فنی آن را نداریم.

پیش نیاز رسیدن به بهره وری آن است که ورودی و خروجی در صنعت با هم همخوانی داشته باشد و افزون بر دانش تولید آن بتوانیم مواد اولیه را فرآوری کنیم و با بومی سازی دانش فنی، مواد اولیه را تبدیل به محصول کنیم.

ما در صنعت پتروشیمی اکنون صاحب مالکیت فکری نیستیم. مشکلی که در دیگر حوزه ها نیز به چشم می خورد. از این رو ضروری است افزون بر آن که تولیدکننده دانش فنی باشیم، برای حفظ آن، مطابق سازوکارهای بین المللی با ثبت مالکیت فکری از آن حفاظت کنیم. در غیر این صورت هر کسی می تواند محصول ما را به نام خود تولید و ثبت کند.

این در حالی است که ایران در فناوری ماهواره، انرژی هسته ای و نانو توانسته است دانش فنی این فناوریها را ثبت کند، بنابراین راه دشواری برای کشور در دیگر صنایع در ثبت مالکیت فکری وجود ندارد.

هم اکنون با طرح موضوع اقتصاد مقاومتی از طرف مقام معظم رهبری و سیاستگذاری بومی سازی فناوری در کشور و ایجاد توانمندی بالقوه تبدیل مواد اولیه به محصول ما قادر خواهیم بود به اهداف موردنظر دست یابیم.

محمود ترابی
دانشیار دانشکده مهندسی شیمی دانشگاه تهران