ایران از پیش اعلام کرده بود که باید به سطح تولید پیشین خود برسد و روی این موضوع پافشاری نشان می‌داد. کشورهایی که به دلیل کاهش تولید ایران جای این کشور را در بازارها گرفتند، باید جا باز می‌کردند تا ایران به سقف تولید خود برسد. وقتی که کشورهای دیگر تولید خود را کاهش دهند، این موضوع به طور خودکار کمک خواهد کرد تا با کاهش عرضه نفت، قیمت نفت نیز افزایش یابد. 

کشورهای اوپک در همین اندازه که برای کاهش تولید نفت اعلام توافق کنند، جدا از اینکه میزان کاهش چه مقدار خواهد بود، به شکل طبیعی 2 تا 3 دلار به قیمت نفت افزوده خواهد شد و حال که وزیران نفت و انرژی کشورهای عضو اوپک با تولید روزانه نزدیک به سه میلیون و 900 هزار بشکه نفت خام ایران موافقت کردند، در حالی که خود آنها قرار است روزانه یک میلیون و 200 هزار بشکه از تولید خود بکاهند، به‎طور طبیعی یک پیروزی و موفقیت برای ایران به حساب می‌آید.

کشورهای صاحب تولید حداکثری مانند عربستان احتمال می‌دادند که این موضوع به یک چالش جدی درون اوپک منجر شود و ائتلافی میان ایران و عراق و الجزایر و شاید ونزوئلا پدید آید که قدرت مانور عربستان را هم از بین می‌برد؛ بنابراین گزینه توافق در حقیقت بهترین مسیر برای پیشبرد مسائل به نظر می‌رسید، ضمن این توافق امید می‌رود که مذاکرات کشورهای اوپک وارد فاز دوم برای مذاکره کشورهای اوپک با کشورهای غیر اوپک شود. با آماده کردن توافق داخل اوپک اکنون گام بعدی باید برداشته شود و آن توافق با کشورهای غیر اوپک است.

به هر حال این موفقیت یک پیروزی و گام رو به جلو در برجام است و برای مباحث دیگر برجام هم ثمربخش خواهد بود و طبعا کمک خواهد کرد، اما مسائل مالی پیچیده‌تر از مسائل نفتی است.

عامل مخرب در بحث‌های بازار جهانی، تولید شیل اویل امریکا بود که با ورود به صحنه خیلی از معادلات نفتی را به هم زد. اکنون که کشورهای عضو اوپک و سایر تولید کنندگان به موضوع تهدید جدی قیمت‌ها توجه کرده‌اند، می‌توانند تولید را در حدی تنظیم کنند که برای تولیدات شیل اویل امریکا صرف اقتصادی نداشته و قابل مدیریت باشد.

در مسائل مالی مباحث پیچیده‌تری با توجه تعیین کننده بودن دلار در بازار ارزهای دنیا وجود دارد و هر نوع تبادلی می‌بایست در نیویورک پابه پا شود. به عبارت دیگر، اگر سبد ارز‌های جهان را طبقه‌بندی کنیم، ارز دلار شاید حدود 60 تا 70 درصد ارزهای جهان را به خود اختصاص می‌دهد و در نتیجه تعیین‌کننده‌ترین ارز حساب می‌شود و امریکا نمی‌خواهد این امتیاز را از دست بدهد؛ به همین دلیل بانک‌ها روی بخشی از بازار ارز می‌توانند نقش بازی کنند و روی آن مانور دهند.

صباح زنگنه

تحلیلگر مسائل بین المللی