فرصتی پیش آمد تا به بهانه هفته دولت، گفت‌وگوی کوتاهی با معاون امور تولید شرکت ملی نفت ایران داشته باشیم؛ با علم به اینکه به‌طور طبیعی در شرایط تحریم باید در حیطه اعداد و ارقام محتاطانه عمل کرد. فارغ از اینکه امروز چه میزان نفت تولید می‌کنیم، نکته مهم صحبت‌های فرخ علیخانی این بود که شرکت ملی نفت از تحریم فعلی به مثابه فرصتی برای اجرای طرح‌ها و برنامه‌های خود در حوزه تعمیرات، بازسازی و حتی نوسازی برخی تاسیسات استفاده کرده و با ظرفیت‌سازی‌های انجام شده و رفع گلوگاه‌ها، آمادگی خود را برای بازگشت به تولید حداکثری نفت در صورت نیاز افزایش داده است.
اولویت‌های کاری شما در معاونت امور تولید چیست؟
اولویت نخست، سیاستگذاری درست در حوزه تولید است. ۶ شرکت تابعه شرکت ملی نفت ایران شامل شرکت‌های ملی مناطق نفت‌خیز جنوب، نفت فلات قاره ایران، نفت مناطق مرکزی ایران، نفت و گاز اروندان، پایانه‌های نفتی ایران و ملی حفاری ایران به عنوان زیرمجموعه این معاونت مشغول فعالیت‌اند و فکر می‌کنم مهم‌ترین اقدام صورت‌گرفته که به‌طور مستمر مورد توجه ما قرار دارد، ایجاد انسجام و هماهنگی بیشتر بین این شرکت‌ها و جلوگیری از فعالیت‌های جزیره‌ای و پراکنده در این مجموعه است. در حال حاضر سیاست مشخصی در مجموعه تولید شرکت ملی نفت ایران دنبال می‌شود. مقوله دوم، دارایی‌های صنعت نفت است. امروز در صنعت نفت دنیا، دارایی‌ها شامل دارایی‌های فیزیکی، سرمایه انسانی، مباحث مالی و ... در درجه نخست اهمیت قرار دارند و ما نیز ناگزیر به این سمت حرکت می‌کنیم.
تولید نفت در این دوره از تحریم با چه فراز و نشیب‌هایی مواجه است؟
ابتدا این را بگویم که شرایط سخت و البته تحت کنترل است؛ بدیهی است عبور از این شرایط سخت، بدون گستره وسیعی از کار و فعالیت ممکن نیست. پس بدون تردید نه تنها در تولید، بلکه در تمام فرآیندها با چالش‌ها و فراز و نشیب‌های زیادی مواجهیم. اما این را هم بگویم که ما از تحریم برای رفع گلوگاه‌های تولید و انجام بسیاری از کارهای بعضا عقب‌مانده در زمینه تعمیرات، بازسازی و حتی نوسازی برخی تاسیسات استفاده کردیم و می‌توانم بگویم آمادگی خوبی برای بازگشت به تولید حداکثری نفت پیدا کرده‌ایم.
با توجه به شرایط فعلی حاکم بر صنعت نفت، دو سوال دارم. یکی درباره فعالیت‌ها در حوزه ذخیره‌سازی نفت و دیگری درباره میدان‌های مشترک. طبیعتا میدان‌های مشترک از کاهش تکلیفی مستثنا هستند. درست است؟
بله. به هیچ عنوان در میدان‌های مشترک کاهش نداریم. در مجموع توجه داشته باشید که در تعیین میزان تولید پارامترهای مختلفی از نظر کمی و کیفی دخیل‌اند و مدنظر قرار می‌گیرند؛ از جمله تعهداتمان شامل تعهدات پایین‌دستی (تامین خوراک پالایشگاه‌ها، پتروشیمی‌ها و نیروگاه‌ها) و تعهدات خارجی (صادرات). ضمن اینکه ما در ایران تولیدکننده نفت خام با برندهای مختلفی هستیم و با توجه به تنوع نفت خام صادراتی کشورمان و ماهیت پالایشگاه‌های دریافت‌کننده، این موضوع هم در فرآیند تولید مورد توجه قرار می‌گیرد.
درباره ذخیره‌سازی هم توضیح دهید. با توجه به شرایط فعلی، برنامه افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی به چه شکل دنبال می‌شود؟
در این زمینه، ظرفیت‌های بالقوه مخزنی (ذخیره‌سازی) موجود را بر اساس بازه زمانی مورد نیاز برای تکمیل به سه بخش تقسیم کرده‌ایم که به‌طور طبیعی، دو بخش نخست که در مدت زمان کمتری امکان عملیاتی شدن آن وجود دارد در اولویت کاری قرار دارند و امیدواریم به ویژه در سال ۹۹ شاهد به مدار آمدن تعدادی از مخازن ذخیره‌سازی باشیم.
مخازن بتونی گوره و امیدیه جزو کدام بخش هستند؟
با توجه به درصد پیشرفت کار در مخازن گوره، عملیات تکمیل آن به خوبی از سوی شرکت متن دنبال می‌شود و ان‌شاءالله این مخازن ذخیره‌سازی در سال آینده به بهره‌برداری می‌رسند.
پس از سیلاب اوایل سال که به بسته شدن تعدادی از چاه‌های نفتی در مناطق سیل‌زده منجر شد، مباحثی مبنی بر تغییر فرآیند تولید در غرب کارون به‌منظور سازگاری عملیات تولید با شرایط هورالعظیم مطرح شد. آیا چنین طرحی در برنامه است؟
تمامی فعالیت‌ها در حوزه توسعه و تولید شرکت ملی نفت ایران با پشتوانه مطالعات مبسوط پایه و لحاظ کردن همه پیش‌نیازها و شرایط و مختصات عملیاتی اجرایی می‌شود. توسعه در غرب کارون هم از ابتدا با در نظر گرفتن همه جوانب کلید خورد و مستندات آن نیز در شرکت متن موجود است. به عبارت دیگر، طراحی اولیه کار در غرب کارون با در نظر گرفتن عمق هور در بخش‌های مختلف صورت گرفته است و همان‌طور که در سیلاب هم شاهد بودید، اگرچه برخی جاده‌های دسترسی به زیر آب رفت و تعدادی از چاه‌ها بسته شد، اما همان‌طور که در همان زمان هم اعلام کردیم این چاه‌ها به دلیل رعایت حداکثری مسائل ایمنی (نه بروز مشکل در فرایند تولید) بسته شدند.
شما مدیریت نظارت بر تولید نفت و گاز شرکت ملی نفت ایران را هم عهده‌دار هستید. برای بهبود پایش و نظارت بر فرآیندهای تولید برنامه ویژه‌ای دارید؟
بله. اقدام‌هایی را با هدف افزایش نظارت بر عملیات تولید نفت و گاز به منظور حصول نتیجه‌گیری‌های مدیریتی در دست اجرا داریم. تلاش ما این است که حجم وسیع داده‌های موجود در حوزه تولید را به بهترین شکل مدیریت و از این داده‌ها برای دستیابی به اطلاعات و استخراج دانش و در نتیجه تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری بهینه استفاده کنیم. مثال ساده‌ای می‌زنم؛ همین رویکرد در بهره‌مندی از داده‌ها به ما نشان داد که در میان مجموع مواد شیمیایی مورد استفاده در نفت، گاز و آب، ۹ ماده کاربردی‌تر هستند و در نتیجه، برنامه‌ریزی برای بومی‌سازی تعدادی از مواد شیمیایی پرکاربرد در دستور کار قرار گرفت.
هانیه موحد
نظر شما