همین اول بگویم که اگر انتظار دارید این مطلب، جنبه‌های اقتصادی تحریم بیژن زنگنه و وزارت نفت ایران را بررسی کند، آن را نخوانید. زیرا هدف این مطلب، یادآوری مخالفت‌های سیاسی با زنگنه و یادآوری گرا دادن به تحریم توسط دلواپسان است و برای پاسخ به تحرکات سیاسی، نمی‌توان از جنبه اقتصادی وارد شد!
دوشنبه شب که خبر تحریم وزیر نفت ایران منتشر شد، یادم افتاد چندی پیش، منتقدان زنگنه وی را متهم می‌کردند که با مخالفت با پالایشگاه‌سازی، در واقع «گرا به تحریم» داده و نه‌تنها عامل تحریم‌های پس از سال ۱۳۸۸ است، بلکه برای مقابله با تحریم‌های اخیر آمریکا هم ناتوان است. البته آلزایمر این افراد، نه فقط سیاسی، بلکه اقتصادی هم هست و یادشان رفته که اتفاقاً ساخت پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس در سال ۱۳۸۳ یعنی در آخرین ماه‌های وزارت بیژن زنگنه در دولت سیدمحمد خاتمی مصوب شد و کسانی که باید پاسخگو باشند که چرا پالایشگاهی نساختند تا آمریکا تحریم بنزین ایران را پس از سال ۸۸ کلید نزند، اتفاقاً همان کسانی هستند که هشت سال دولت را در اختیار داشتند، اما تا سال ۹۲، نه‌تنها پالایشگاهی نساختند، بلکه پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس را اگرچه با پیشرفت کلی ۶۵ درصدی، اما با ۳۵ درصد پیشرفت عملیاتی در اختیار دولت بعد قرار دادند.
یادمان نرفته که آقای ضیغمی، معاون وقت وزیر نفت در سال ۸۹ وعده داده بود که تا دو سال دیگر در تولید بنزین خودکفا می‌شویم اما تا سه سال بعدش هم، نه ستاره خلیج‌فارس تکمیل شد و نه آن پالایشگاه‌هایی که قرار بود تکمیل شود. مهم این بود که «نگاه دولت وقت» در طول هشت سال «به سمت پالایشگاه‌سازی بود» (به حرف‌های آقای جلیل سالاری، منتقد جدی زنگنه مراجعه شود) اما در عمل دست به دامان بنزین پتروشیمی‌ها شدند!
همان‌طور که آن زمان، با ناتوانی در تولید بنزین، «گرا به تحریم» را کلید زدند، در دوره جدید تحریم هم که بر خلاف گذشته، دیگر بنزین، پاشنه آشیل کشور نیست، «گرا به تحریم» را با شاه‌بیت «چرا زنگنه را تحریم نمی‌کنند؟» کلید زدند. دلواپسان، بارها گفتند و نوشتند که زنگنه در دور زدن تحریم ناتوان است و مدعی شدند به همین دلیل هم هست که او را تحریم نمی‌کنند! البته وقتی خبرگزاری رویترز که در انتشار خبرهای ضد منافع جمهوری اسلامی، جدی است، خبر داد که سپتامبر امسال، مقدار صادرات نفت ایران افزایش یافته است، آنها سکوت کردند، اما پیش از آن بارها به آمریکا گرا داده بودند که چرا نشسته‌اید؟ یادتان رفته زنگنه را تحریم کنید! آنها گرا دادند و البته نتیجه هم گرفتند.
اما اگر فکر می‌کنید کارشان تمام شده اشتباه می‌کنید. حالا با اسامی غیرواقعی در فضای مجازی شروع به هشتگ زدن کرده‌اند. حرف‌هایشان همان است که همه حامیان تحریم می‌گویند. در حمایت از تحریم، فرقی بین آنها و مثلا تیم تندرو دونالد ترامپ نیست! اول می‌گفتند که چرا زنگنه تحریم نمی‌شود و حالا که تحریم شده، مهره‌های اصلیشان سکوت کرده‌اند و غیرواقعی‌ها وارد عرصه شده‌اند. کاسبان تحریم منتظر همین روزها بودند!
جالب است که در دوران دولت مورد حمایتشان، از سال ۸۴ تا ۹۲، نه‌تنها گرا به تحریم ممنوع بود، بلکه خبرهای صدور قطعنامه‌های تحریمی شورای امنیت علیه ایران هم سانسور می‌شد، اما این سال‌ها، دولت ترامپ، یک شاخه حامی تحریم هم در ایران دارد! حالا پرسش این است که آیا نهادهایی که حتی اطلاع‌رسانی درباره تحریم را هم در دولت هاله نور، مجاز نمی‌دانستند، رویِ گرادهندگان به تحریم در دوره فعلی حساسیتی دارند؟
حمیدرضا شکوهی
نظر شما