با آغاز شمارش معکوس افت فشار گاز در اکثر میدان‌های بزرگ گازی ایران به‌ویژه پارس جنوبی و میدان‌های کوچک و بزرگ زاگرس جنوبی، مأموریت «پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران» برای تأمین سوخت زمستانی صنایع و نیروگاه‌ها با هدف افزایش پایداری شبکه گاز کشور دوچندان شده است.

آمارهای رسمی حکایت از آن دارد که برای زمستان امسال با توجه به نافرجام ماندن برنامه‌های بهینه‌سازی مصرف انرژی کشور در سال‌های گذشته، با کسری دست‌کم روزانه ۲۰۰ میلیون مترمکعب گاز طبیعی باید دست‌وپنجه نرم کنیم. به‌عبارت ساده‌تر با کاهش دمای هوا و جهش مصرف گاز طبیعی توسط مشترکان خانگی، تجاری و صنایع غیرعمده، کشور با کسری گاز روبه‌رو می‌شود که با توجه به اولویت‌بخشی تأمین گاز زمستانی شهرها و روستاها، صنایع و نیروگاه‌ها در اولویت کمبود، کاهش عرضه و حتی قطع گاز طبیعی قرار خواهند گرفت.

کسری شدید گاز برای زمستان امسال که معادل تولید هفت فاز استاندارد پارس جنوبی است، موجب شده که برای پایداری تأمین سوخت زمستانی، صنایع و نیروگاه‌های برق در چهار ماهه سرد هر سال دوگانه‌سوز شوند که این تغییر آرایش از گاز طبیعی به سوخت‌های مایع برای زمستان امسال هم اتفاق خواهد افتاد. در این بین با توجه به کاهش شدید بارندگی‌ها در هفت ماهه امسال از یکسو و نادیده گرفتن توان تولید برق از نیروگاه‌های برق‌آبی در سال‌های گذشته، مشکلات تأمین سوخت زمستانی نیروگاه‌ها دوچندان می‌شود، زیرا با توجه به افت تولید و راندمان نیروگاه‌های برقابی فشار بیشتری روی نیروگاه‌های گازی می‌آید و نتیجه افزایش تولید نیروگاه‌های گازی چیزی جز افزایش مصرف گاز یا سوخت‌های مایع نیست.

نکته مغفول‌مانده دیگر برای تأمین سوخت زمستانی امسال به مزارع «بیت کوین» و رمزارزها برمی‌گردد که به‌دلیل عدم ساماندهی این مزارع از سوی دولت قبلی و فعالیت‌های گسترده غیرمجاز و بعضاً زیرپله‌ای، متوسط مصرف روزانه، هفتگی و ماهانه برق کشور را هم تحت تأثیر قرار داده است و عملاً عدم ساماندهی مزارع رمزارز منجر به جهش بیشتر مصرف برق و به تبع آن جهش مصرف سوخت گاز و فرآورده‌های نفتی در نیروگاه‌ها خواهد شد که زمستان امسال هم از این قاعده «جهش مصرف» مستثنا نیست.

هم‌زمان با مرور مشکلات و معضلات افزایش مصرف برق، عدم اجرای طرح‌های بهینه‌سازی مصرف انرژی و افت طبیعی تولید گاز در میدان‌های کشور، برای زمستان امسال مأموریت و مسئولیت‌های پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی دوچندان شده است. بر این اساس، با تغییر مدیریت در این شرکت مادر تخصصی یا بهتر بگوییم متولی تولید، تأمین و توزیع سوخت مایع کشور، جلیل سالاری مدیرعامل جدید شرکت پالایش و پخش در نخستین اقدام مدیریتی در دولت سیزدهم دستور بازسازی، احیا و تقویت ناوگان نفتکش‌های جاده‌پیما را صادر کرد تا با افزایش توان انتقال سوخت از دو مسیر جاده‌ای و ریلی کسری ۲۰ درصد ذخیره‌سازی سوخت مایع در نیروگاه‌ها و صنایع کشور در مقایسه با مدت مشابه پارسال جبران شود.

هم‌زمان با تجهیز و توسعه ناوگان نفتکش‌های جاده‌پیما، بسیج مناطق مختلف پخش فرآورده‌های نفتی در سراسر کشور برای تأمین و توزیع هوشمندانه سوخت و تلاش برای ذخیره‌سازی سوخت مایع در صنایع و نیروگاه‌ها با استفاده از ظرفیت‌های موجود، تلاش شده تا برای زمستان امسال خطر توقف تولید کارخانه‌ها یا خاموشی‌های گسترده برق به حداقل کاهش یابد.

افزون بر این، پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی با اعمال تغییرات جدید در شبکه خطوط لوله و مراکز انتقال (تلمبه‌خانه‌ها)، انبارها و مخازن ذخیره‌سازی سوخت، سعی دارد تا از این ظرفیت ملی هم برای تقویت سوخت‌رسانی و افزایش موجودی ذخایر سوخت نیروگاه‌ها با اولویت گازوئیل حداکثر استفاده را بکند و البته نباید فراموش کنیم با افزایش مصرف بنزین پس از کاهش دورکاری کارکنان در کنار تأمین و توزیع سوخت زمستانی موضوع تأمین بنزین و گازوئیل، جایگاه‌های سوخت در استان‌های مختلف هم به‌عنوان یک سناریوی کاری در دستور کار قرار گرفته است.

در مجموع پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی با استفاده از ظرفیت توزیع روزانه بالغ بر ۲۵۰ میلیون لیتر انواع فرآورده‌های نفتی با مدیریتی جدید قصد دارد تا زمینه تأمین پایدار و مطمئن سوخت زمستانی کشور را فراهم کند و مردم ایران مطمئن باشند با جهاد مثال‌زدنی مدیران، کارکنان و کارگران این مجموعه ارزشمند صنعت نفت هیچ‌گاه اتفاقاتی که در روزهای گذشته در برخی کشورهای اروپایی و آمریکایی افتاد و مردم ساعت‌ها در پمپ‌های ‌بنزین صف‌های کیلومتری تشکیل دادند در ایران نخواهد افتاد و این کشور بزرگ علاوه بر تأمین سوخت مردم، فرآورده‌های نفتی را با هدف ارزآوری و شکست تحریم‌های ظالمانه به کشورهای مختلف در اوج سرمای زمستان هم صادر خواهد کرد.

مجید شهیدی

کارشناس اقتصاد انرژی و پژوهشگر صنایع پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی