در منطقه کنگان، موقعیتی که آخرین پالایشگاه گازی پارس جنوبی، پازل این طرح عظیم صنعتی را تکمیل می‌کند، جنب‌وجوش زیادی در بخش‌های مختلف برپاست. از ویوگالری که همه طرح را زیرپا داریم، خیل عظیم کارکنانی به چشم می‌آیند که هرکدام مشغول تلاشی هستند که ماحصل آن افزایش تولید گاز کشور در زمستان امسال است. در ساعاتی که از شب گذشته و هوا رو به تاریکی است، در این نقطه از پارس جنوبی نیز شباهنگام در میان مشعل‌ها و چراغ‌های زردرنگ، آهنگ کار جریان دارد و ردپای کارکنان را در میان داربست‌ها و بخش‌های مختلف می‌توان نظاره‌گر بود. با تکمیل طرح ساخت پالایشگاه فاز ۱۴ پارس جنوبی که بنا به گفته محمدمهدی توسلی‌پور، مجری این فاز، در سال ۱۴۰۱ خواهد بود، عمر توسعه بزرگ‌ترین میدان گازی جهان در بخش ایرانی، با برخورداری از هشت درصد از کل گاز دنیا و حدود ۱۸ میلیارد بشکه میعانات گازی پس از گذشت بیش از دو دهه پایان می‌یابد.
فاز ۱۴ هم که بخشی مهم از منابع میدان مشترک ۹۷۰۰ کیلومترمربعی پارس جنوبی است، به‌منظور تأمین بخشی از گاز مورد نیاز کشور در بخش‌های مختلف وارد فاز اجرایی شد و هدف‌گذاری آن تولید روزانه ۵۶.۶ میلیون مترمکعب گاز غنی، ۷۵ هزار بشکه میعانات گازی، تولید روزانه ۴۰۰ تن گوگرد، همچنین تولید سالانه یک میلیون تن گاز مایع «ال‌پی‌جی» و یک میلیون تن اتان به‌منظور تأمین خوراک واحدهای پتروشیمی است.
پیش از این، ساخت و نصب چهار سکوی دریایی و حفاری ۴۴ حلقه چاه در فاصله ۱۰۵ کیلومتری ساحل کنگان، دو رشته خط لوله ۳۲ اینچ دریایی انتقال گاز به طول تقریبی هر خط ۱۰۵ کیلومتر و دو خط لوله ۴ اینچ دریایی برای انتقال محلول گلایکول به طول تقریبی هر خط ۱۰۵ کیلومتر تکمیل شده و به بهره‌برداری رسیده است، اکنون نوبت بهره‌برداری از ردیف چهارم شیرین‌سازی پالایشگاه فاز ۱۴ پارس جنوبی است.
در بازدید از مراحل مختلف مرتبط با این بخش که مجری پروژه فاز ۱۴ با همراهی، توضیحات لازم را ارائه می‌کند و هم‌زمان روند فعالیت‌ها را از کارکنان و مجریان همراه طرح پیگیر می‌شود، در نمای کلی آنچه به چشم می‌آید، از یک زمین خشک و خالی سال‌های پیش، حالا یک پالایشگاه نسبتاً آماده با شکل و شمایل دیگر فازهای پارس جنوبی است که وقتی دقیق‌تر می‌شویم، در بخش‌هایی داربست‌ها همچنان برقرار و در بخش‌هایی هم اسکلت‌ها برپاشده که به نظر برای ادامه کار در سال ۱۴۰۱ و ردیف‌های آینده است.
یکی از مهندسان می‌گوید: این تلاش منحصر به روزها و هفته‌های اخیر نیست و حاصل تلاشی چند ساله است.
از ماه‌ها پیش که وعده پایان پالایشگاه فاز ۱۴ پارس جنوبی در ابتدای دی‌ماه و به‌منظور تأمین بخشی از گاز زمستانی کشور داده شد، چشم‌ها به این بخش از پارس جنوبی دوخته شده و رفت‌وآمدهای زیادی از سطح وزارت نفت تا نمایندگان مجلس و دیگر مدیران در آن، به‌منظور پیگیری کار در جریان است. با این حال تا وقتی که از نزدیک آن را ندیده و بررسی نشود، نمی‌توان درباره آن قضاوتی داشت، قضاوت از نظر پیچ‌وخم‌ها و فراز و نشیب‌های زیادی که از زمان تعریف طرح تا امروز پشت سر گذاشته شده و می‌توان گفت قرار گرفتن به‌عنوان آخرین پازل یک طرح بزرگ صنعتی می‌تواند از مصائب یک پروژه تلقی شود که سرنوشتی متفاوت از دیگر فازها پشت سر گذاشته است و همچنان نیز پیش رو دارد.
به هر رو، آنچه مشاهدات دو روزه برای تهیه گزارش از این پروژه در ارتباط با بهره‌برداری از ردیف چهارم شیرین‌سازی پالایشگاه فاز ۱۴ پارس جنوبی نشان می‌دهد، در روزهای آینده می‌توان ورود گاز ترش به پالایشگاه را شاهد بود.
این در حالی است که فعالیت در این بخش، در سخت‌ترین شرایط ممکن در حال انجام است. از جمله نکات مهم پروژه فاز ۱۴ که در گفت‌وگو با مجریان و مهندسان فعال در این طرح به آن اشاره می‌شود، موضوع دور زدن تحریم‌ها همچنین نخستین همکاری و گردهمایی هشت شرکت کاملاً ایرانی در قالب یک کنسرسیوم است. با این حال، همین وجهه آخر را برخی فعالان این پروژه از جمله عوامل تأخیر در روند پیشرفت کار و پیش نرفتن موازی فعالیت‌ها می‌دانند. تجربه و آزمونی که معتقدند در پروژه‌های بعدی با اصلاحاتی می‌تواند نتیجه بهتری داشته باشد.
موضوع دیگری که این پروژه را مبتلا به زحمتی دوچندان برای تمام عوامل آن ساخته است، شیوع کرونا بوده که حدود دو ماه فعالیت در این بخش را تعطیل کرده و با اتمام واکسیناسیون، کارکنان کنار هم کار را دنبال می‌کنند. در این میان نباید از گلایه‌های کارکنان هم ساده گذشت؛ کارکنانی که امروز وقتی درباره مسائل قراردادی و دریافت دستمزد از آنها سؤال می‌کنم، احساس رضایت دارند و از تحقق ترمیم آن سخن می‌گویند. با تمام این تفاسیر، اینجا تلاشی توصیف‌ناپذیر جریان دارد و پروژه را در مدت زمان بازدید بدون فعالیت نیروی انسانی نمی‌بینم. توسلی‌پور می‌گوید: در فاز ۱۴ در مجموع بیش از ۷ هزار نیرو در پالایشگاه فاز ۱۴ مشغول فعالیت هستند.
پروژه در چه مرحله‌ای از پیشرفت است؟
اگر بخواهیم دقیق‌تر به وضع پیشرفت بخش‌های مختلف پالایشگاه فاز ۱۴ پارس جنوبی بپردازیم، ردیف چهارم پالایشگاه فاز ۱۴ یکی از شلوغ‌ترین بخش‌ها در این بازدید از نظر میزان نیروی کار و فعالیت است که وقتی شبانه و به همراه مجری پروژه و برخی پیمانکاران از آن بازدید می‌کنیم، می‌بینیم که فعالیت در آن جریان دارد و برخی نفرات روی داربست‌ها فعال و برخی در حال جوشکاری و تعدادی هم در بخش‌های پایپینگ در حال کار هستند. این همان بخش مهمی است که با اتمام آن، گاز، آماده ارسال به شبکه سراسری می‌شود. در این بخش متناظر با چهار سکوی دریایی، چهار واحد شیرین سازی وجود دارد و بیشترین فعالیت و انرژی اکنون در این بخش در حال انجام است.
در واقع نقطه عطف پالایشگاه در همین ردیف چهارم قرار دارد که به‌عنوان نخستین ردیف شیرین‌سازی، گاز در این بخش تصفیه و از طریق خط لوله ۴۲ اینچ به خط لوله سراسری انتقال گاز ارسال می‌شود. هر پالایشگاه، امکان شیرین‌سازی و تزریق ۵۰ میلیون مترمکعب گاز به خط سراسری را دارد که با اتمام این بخش، حدود ۱۴ میلیون مترمکعب گاز به شبکه سراسری گاز کشور تزریق می‌شود.
بخش دیگر فاز ۱۴ مرتبط با تأسیسات جانبی (یوتیلیتی) است که شرکت مپنا مراحل نهایی راه‌اندازی این بخش شامل واحدهای آب، برق، بخار، هوای ابزاردقیق و نیتروژن را انجام می‌دهد.
کارکنان چه می‌گویند؟
کارکنان در فاز ۱۴ پارس جنوبی، به‌منظور سرعت بخشیدن به فعالیت‌ها در شیفت‌های کاری از ۶ و نیم صبح تا ۱۲ ظهر، یک و نیم تا ۶ و شیفت بعدی آن از ۶ بعدازظهر تا ۱۰ شب و در برخی بخش‌ها تا ۱۲ شب در حال کار هستند و برخی از آنها با آنکه می‌گویند دیگر روز خوابگاه را نمی‌بینیم، اما اعتقاد دارند سختی را به جان می‌خریم تا گاز سراسری کشور تأمین شود.
محمدمهدی توسلی‌پور، مجری طرح فاز ۱۴ پارس جنوبی در این بازدید می‌گوید که زحمتکش‌ترین و مظلوم‌ترین قشر پروژه، کارگران هستند؛ وظیفه ما بوده و است که از آنها تشکر کنیم،زیرا همیشه پای کار هستند و سعی می‌کنیم در حد توان خود، مشکلات و سختی کار آنها را درک و برطرف کنیم؛ البته وزیر نفت نیز در اولین بازدید خود از پارس جنوبی که به فاز ۱۴ آمدند، این اجازه را به ما دادند که بخشی از حقوق کارگران را ترمیم کنیم که با این مجوز، مشکلات کارگری به حداقل رسید. آقای اوجی خیلی تأکید دارد که حقوق کارگران را همراه با کارکنان خودمان پرداخت کنیم و این کار در حال انجام است و دلگرمی مهمی برای همه ماست.
حامد قاضیانی، جوان ۳۷ ساله اهل مسجدسلیمان که در بخش جوشکاری فعالیت دارد، اشاره می‌کند، باید با سختی و راحتی کنار بیاییم و خوشحالی ما در خرسندی مردم است. سختی را به جان می‌خریم تا ملت در رفاه و راحتی باشند و همین سبب غرور و شادی ماست.
صادق نوذرپور ۲۸ ساله هم اشاره می‌کند که در میدان مشترک اگر فعالیتی انجام نشود، گاز ما را قطری‌ها می‌برند، پس باید تلاش کنیم که سهم‌مان حفظ شود.
سیاوش مولایی که در داربست کاری مشغول فعالیت است، می‌گوید: کار، هم شیرین و هم سخت است، لذت خاص خود را دارد. هدف ما انجام کار ایمن و سریع است. کاری را انجام می‌دهیم که هموطنان در شهرها و روستاهای دورافتاده بتوانند از گاز بهره ببرند.
در حال ترک فاز ۱۴ پارس جنوبی هستیم که شیفت کارکنان در حال تغییر است و با سرویس به سمت کمپ‌های خود بعد از کاری طاقت‌فرسا می‌روند و تیمی جدید و تازه‌نفس ادامه کار را دنبال می‌کنند. قدیمی‌ترهای این طرح که به ثمر رسیدن فازهای مختلف پارس جنوبی را دیده و در آن حضور داشتند، می‌گویند وقتی دیسپچینگ گاز اعلام می‌کند که از ساعت صفر روی گاز پالایشگاه حساب کردیم؛ ولو باز می‌شود و گاز به شبکه می‌آید، یک بار روانی از روی ما برداشته می‌شود و حس خوبی به ما دست می‌دهد و این حس را فقط کسانی که شب‌ها بیدار بودند و تمام وقت کار کردند، می‌توانند درک کنند.
مهرداد شاهین‌فر، مدیر سایت فاز ۱۴ پارس جنوبی: دو سال و نیم است در اینجا فعالیت دارم و باید بگویم اینجا یک جهاد در حال انجام است که باید از تمام عوامل تقدیر و تشکر کرد. کار در اینجا طاقت‌فرساست. تمامی عوامل با کمترین امکانات و بیشترین بازده در حال خدمت به کشور هستند. کارگران از صبح تا شب با زحمت زیاد این قطعات را به هم پیچ و مهره می‌کنند، لوله‌ها را جوشکاری کرده و شما امروز این پالایشگاه را آماده می‌بینید. پالایشگاه فاز ۱۴ مجموعه‌ای خاص است. نکته قابل‌تأمل اینکه تمامی فعالیت‌ها از سوی مهندسان و پیمانکاران داخلی در حال انجام و این سبب افتخار کشور است. زمانی مجبور بودیم برای هر فعالیت و خدمت و حتی کالایی از خارج کشور کمک بگیریم، اما اکنون به میزانی از توانمندی و دانش و تخصص دست یافته‌ایم که خودمان انواع قطعات را می‌سازیم، نصب و راه‌اندازی می‌کنیم. اکنون بومی بودن و همدلی ۶ هزار و ۵۰۰ نفری کارکنان پیشرفت خوبی ایجاد کرده است.
حسن احمدیان، سرپرست کنسرسیوم فاز ۱۴ پارس جنوبی در شرکت ایدرو: در شرایط کنونی، پیشرفت مناسبی را در فاز ۱۴ پارس جنوبی شاهد هستیم که حاصل همبستگی، تعامل و همکاری کنسرسیوم هشت شرکت است. هم‌اکنون مسیر گاز برای ارتباط با سکو برقرار بوده و گاز تا ابتدای واحد لخته‌گیر (واحد ۱۰۰) برقرار است و به محض آماده شدن تأسیسات فاز ۱۴، گاز به این بخش وارد می‌شود. همچنین واحدهای ۱۱۰ در وضعیتی مناسب، واحد ۱۰۳ در مرحله پایانی ابزار دقیق، تأسیسات شیرین‌سازی گاز آماده شست‌وشو، مخازن و پمپ‌ها آماده و حتی اتصال به خط سراسری و ارتباط با اسکله برای صادرات برقرار است. صنعت نفت در این پروژه، نهایت همکاری را به‌خصوص در اختصاص بودجه به پالایشگاه داشته و سبب شده که پروژه به سطح مطلوب برسد و با وجود مشکلات تحریم و اعتصابات کارگری و... پیشرفت قابل‌توجهی را شاهد هستیم. در فاز ۱۴ شاهد نخستین همکاری کنسرسیوم ایرانی بودیم که تجربه مطلوبی بود و می‌توان به‌عنوان درس آموخته در سایر پروژه‌ها با اصلاحاتی مورد استفاده قرار داد.
مهدی اخروی، مدیر سایت مپنا: مأموریت این شرکت در فاز ۱۴ براساس قرارداد به‌عنوان یکی از اعضای کنسرسیوم به‌صورت طراحی، خرید و اجراست که تمامی بخش یوتیلیتی و واحدهای بازیافت گوگرد و صادرات گاز را عهده‌دار هستیم. مسیر، طولانی و سخت بوده، اما با استقرار تیم جدید به اندازه چهار سال کار شده است. در حال حاضر در بخش ساخت ۹۲ درصد، خرید ۹۵ درصد و مهندسی ۹۶ درصد پیشرفت وجود دارد و طبق برنامه پیش می‌رویم. تابستان امسال، واحد تولید هوا با ۱۰ هزار مترمکعب در ساعت و پست‌های برق ۱ و ۶ به‌عنوان رگ حیاتی پالایشگاه، واحد یک و ۲ بخار نهایی شده است. مهم‌ترین کار مپنا در فاز ۱۴ پارس جنوبی این بود که با تشدید تحریم‌ها از سال ۹۲ برای نخستین بار توربوکمپرسورهای صادرات گاز را که پیش از این از سوی شرکت زیمنس تأمین می‌شد، براساس قرارداد انتقال فناوری با شرکتی اوکراینی به تولید رساند و اکنون در فازهای ۱۳، ۱۴، ۱۹ و ۲۲-۲۴ هر فاز هشت توربوکمپرسور ساخت مپنا استفاده شده است. فعالیت در فاز ۱۴ برای ما حیثیتی است و سر قول خود هستیم.
حسین داودی‌نیا، مدیر سایت شرکت پایندان: مأموریت شرکت پایندان، اجرای واحدهای فرآیندی مشتمل بر شیرین‌سازی، جداسازی جیوه، استحصال پروپان، بوتان، اتان و... است. پیشرفت کار همگام با سایر واحدهای پالایشگاهی طبق برنامه در جریان است. در حال حاضر کارکنان در سه شیفت کاری مشغول فعالیت هستند. در بخش پیش‌راه‌اندازی ردیف چهارم حدود ۹۷ درصد پیشرفت وجود دارد، البته ممکن است در حین راه‌اندازی موارد غیرقابل پیش‌بینی را شاهد باشیم. هم‌اکنون عمده فعالیت‌های باقیمانده، ردیف چهارم، نصب تجهیزات ابزار دقیق است. عملیات پایپینگ این ردیف نیز رو به اتمام است. برای ایفای تعهدمان در ردیف چهارم مشکلی جدی نخواهیم داشت و سعی می‌کنیم آن را به نتیجه برسانیم، هرچند تمامی مراحل کار سختی‌هایی دارد، اما حجم زیادی از فعالیت‌های انجام‌شده امسال به نتیجه رسید. در طرح توسعه فاز ۱۴ برای نخستین بار یک کنسرسیوم ایرانی در پارس جنوبی کنار هم قرار گرفتند که تجربه جدیدی برای ما بود، اما سخت‌ترین بخش کار تأمین کالا و مقابله با تحریم‌ها بوده که خوشبختانه با دور زدن تحریم‌ها و ورود بخشی از کالاهای باقیمانده به کشور، در حال به ثمر رسیدن است.
حمیدرضا کریمی، مسئول اداره پشتیبانی طرح فاز ۱۴ پارس جنوبی: از سال ۸۹ تاکنون، یعنی زمانی که زمینی خشک و خالی تحویل ما شد، در این پروژه حضور داشتم. آنچه اکنون از پیشرفت پروژه شاهد هستیم، ماحصل تلاش کارکنان متخصص ایرانی است، حتی یک نیروی خارجی هم وارد این سایت نشده و همه دستاوردها، نتیجه تلاش نیروی کار ایرانی است. کار مهمی در اینجا صورت گرفته؛ اگرچه در مقاطعی کار از اولویت خارج شد، اما انسجام شرکت‌ها و فعالیت جهادی کارکنان، کار را به این مرحله رسانده است. فعالیت ما نیز نظارت بر عملکرد صحیح پیمانکار است که ۱۱۶ نفر از مهندسان جوان، مسئولیت این مهم را به‌عهده دارند.
منبع: هفته‌نامه مشعل
نظر شما