سید محمدحسین عادلی در آستانه برگزاری ششمین نشست سران مجمع کشورهای صادرکننده گاز در گفت‌وگو با خبرنگار شانا با اشاره به اینکه این نشست هر دو سال یکبار برگزار می‌شود و این بار نیز بر اساس همان سنت و ترتیب برگزاری نشست‌ها در دوحه قطر تشکیل می‌شود، اظهار کرد: اهمیت نشست سران را می‌توان از دو منظر مورد توجه قرار داد؛ نخست تعداد شرکت‌کنندگان در سطح رؤسای کشورها و دوم موضوع‌های دستور جلسه. باید دید در این نشست چه تعدادی از سران کشورها شرکت می‌کنند و کدامیک از موضوع‌های مهم بازار گاز مطرح و چه تصمیم‌های اتخاد می‌شود.
وی با یادآوری اینکه مسابقات جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ قرار است در قطر برگزار شود و این کشور سعی دارد رویدادهای مختلف در این کشور برای جلب توجه جهانیان پشت سر هم بیفتد، تأکید کرد: اما در مورد دستور نشست باید دید که بیانیه اجلاس وزیران که پیش از نشست سران نهایی می‌شود چه مواردی را در بر می‌گیرد و سران کشورها در خلال این نشست آیا به بحران اوکراین و افزایش قیمت‌های ناشی از آن اشاره می‌کنند یا خیر؟ قطر پیش‌تر اعلام کرده که افزایش قیمت‌های گاز به نفع تولیدکننده و مصرف‌کنندگان نیست.
چرایی افزایش قیمت گاز
دبیرکل پیشین مجمع کشورهای صادرکننده گاز درباره چرایی افزایش قیمت گاز در بازارهای مختلف منطقه‌ای توضیح داد: قیمت‌های گاز به دلایل پرشمار افزایشی خیره‌کننده پیدا کرده است، نخست آنکه پیش‌بینی‌ها برای افزایش تولید و مصرف انرژی‌های تجدیدپذیر به میزانی که دلخواه مصرف کنندگان اروپایی بود تحقق نیافت و بنابراین تقاضا برای انرژی فسیلی و در رأس آن گاز افزایش یافت. از طرفی کاهش سرمایه‌گذاری و عدم وجود ظرفیت‌های اضافی هم قیمت‌ها را بالا برد، افزایش تقاضای فصلی به علت سرما هم مزید بر علت شد.
عادلی ادامه داد: از ابتدای بحران اوکراین و رویارویی اروپا و آمریکا با روسیه درباره این کشور و لشکرکشی روسیه به مرزهای اوکراین قیمت‌ها افزایش یافت، آمارها نشان می‌دهد که همزمان با اوج‌گیری بحران به هر دلیلی مقدار صادرات روسیه به اروپا اندکی کاهش یافت و همین عامل رشد قیمت‌ها شد.
وی تصریح کرد: نکته‌ای که به‌صورت جالبی در قیمت‌های گاز اتفاق افتاده این است که همواره قیمت گاز اروپا نسبت به قیمت گاز در منطقه آسیای شرق دور بسیار کمتر بوده است، در واقع ژاپن بالاترین قیمت‌ها را برای گاز پرداخت می‌کرده است. در حالی‌که اکنون قیمت‌های اروپا به آسیای شرق دور رسیده و در مواردی از آن بالاتر رفته است. در واقع با بالا گرفتن بحران اوکراین و افزایش تقاضا در اروپا و ذخیره‌سازی آنها و احتمالات تنش و جنگ همه سبب بالا رفتن قیمت‌ها شده است.
تحریم اروپا را از گاز ایران محروم کرد
کارشناس ارشد اقتصاد انرژی به این پرسش که سران مجمع کشورهای صادرکننده گاز در دو نشست اخیر خود در سانتاکروز و مالابو تحریم علیه برخی اعضای این مجمع را محکوم کرده و تأکید کردند این مهم ممکن است امنیت انرژی جهان را به خطر اندازد، چقدر ناامنی کنونی در بازار گاز را ناشی از این موضوع می دانید؟ پاسخ داد: موضوع امنیت انرژی با تحریم ارتباط غیرقابل انکاری دارد. البته ایران مورد تحریم بزرگ و شدید قرار گرفته است و هیچ کشوری با تحریمی مثل ما و در حد ما قرار نگرفته است.
عادلی اظهار کرد: تحریم اروپا را از گاز ایران محروم کرد و امنیت انرژی اروپا را به شدت تحت تأثیر قرار داد، اگر ایران به اروپا گاز صادر می‌کرد و ایران اجازه داشت که میدان‌های گاز خود را توسعه دهد و نیز با سرمایه‌گذاری خارجی ال‌ان‌جی خود را گسترش می‌داد امروز می‌توانست حد اقل ۴۰ تا ۵۰ میلیارد مترمکعب گاز به اروپا صادر کند و این یعنی امنیت انرژی بهتر برای اروپا بنابراین مهمترین مجموعه‌ای که از تحریم بخش انرژی ایران ضربه خورد نخست خود ایران بود و بعد اتحادیه اروپا.
وی با بیان اینکه در شرایط کنونی افزون بر ایران روسیه در آستانه تحریم قرارداد، اظهار کرد: آمریکا خط لوله گازی نورد استریم-۲ روسیه را تحریم کرده است، اما آلمان و اروپا بر خلاف نظر آمریکا به ساخت آن کمک کردند و اکنون این خط به اتمام رسیده و فقط منتظر مجوز آغاز صادرات است. بنابراین در نشست سران کنونی احتمالا کشورهای روسیه، ایران، ونزوئلا و بولیوی برای موضع‌گیری ضد تحریم در بیانیه فشار می‌آورند و بندی درباره تحریم خواهد بود.
جی‌ئی‌سی‌اف یک اتحادیه سیاسی نیست
دبیرکل پیشین مجمع کشورهای صادرکنندگان گاز با تأکید بر اینکه جی‌ئی‌سی‌اف یک مجمع حرفه‌ای برای تولید و صادرکنندگان گاز است و یک اتحادیه سیاسی نیست، تصریح کرد: مجمع از کشورهای مختلفی تشکیل شده که از یک طرف رقیب هم هستند و در بازارهای گاز با هم رقابت می‌کنند و از طرف دیگر دارای گرایش‌های سیاسی متفاوتی هستند، برای نمونه در حالی که روسیه، ایران و ونزوئلا و تا حدودی بولیوی کنونی با هم گرایش‌های مشابهی دارند کشورهای قطر، مصر، لیبی، ترینیداد و توباگو، نیجریه و حتی الجزایر خود را در آن جناح نمی‌بینند. بنابراین اتحاد سیاسی بین آن کشورها بواسطه گردهم آمدن در جی‌ئی‌سی‌اف متصور نیست اما از طرف دیگر زیرا منافع مشترکی درباره آینده گاز دارند می‌توانند با هم در این مورد مانند یک اتحادیه صنفی کار کنند.
جی‌ئی‌سی‌اف و مقابله با انتشار گازهای گلخانه‌ای
عادلی درباره مهمترین اقدام‌های مجمع کشورهای صادرکننده گاز در مقابله با گرمایش زمین و انتشار گازهای گلخانه‌ای هم توضیح داد: مهمترین اقدامی که جی‌ئی‌سی‌اف درباره مسائل مربوط به گرمایش زمین و انتشار گازهای گلخانه‌ای انجام داده، این بوده که نخست از نظر سازماندهی در درون دبیرخانه یک واحد بررسی مسائل زیست محیطی در زمانی که دبیرکل این مجمع بودم تشکیل دادیم سپس در کنفرانس کاپ به‌عنوان عضو ناظر عضو شدیم تا در درون سازمان‌های ذیربط مبازره با انتشار گازهای گلخانه‌ای قرار گیریم. سپس در الگوی جهانی گاز که در دبیرخانه کار می‌کردیم تا پیش‌بینی عرضه و تقاضای انرژی را ارائه کنیم مسال مربوط به گازهای گلخانه‌ای را وارد محاسبات کردیم. به‌طوری‌که اکنون سالانه در چشم‌اندازهایی که این سازمان ارائه می‌دهد و امسال تا سال ۲۰۵۰ ر ارائه داده است مقدار تولید و مصرف انرژی‌های تجدیدپذیر را تخمین و چگونگی جایگزین کردن آنها را برآورد کرده است.
دهه طلایی گاز و ...
وی درباره افزایش ظرفیت تولید گاز کشورهای عضو جی‌ئی‌سی‌اف اظهار کرد: قطر از ۷۷ میلیون تن ال ان جی قصد دارد تولید خود را به ۱۱۰ میلیون تن برساند. سرمایه‌گذاری‌های لازم را انجام داده است و می‌تواند تا ۲۰۲۵ میزان تولید خود را به بالای ۸۵ برساند. روسیه در چند سال اخیر تولید ال‌ان‌جی خود را که در سال ۲۰۱۵ صفر بود به حدود ۴۰ میلیون تن رسانده است. این کار را با کمک سرمایه‌گذاری‌های غربی‌ها انجام داده است.
کارشناس ارشد اقتصاد انرژی تصریح کرد: همچنین آذربایجان میزان صادرات گاز خود را حدودا دو برابر کرده است. نیجریه در پی افزایش صادرات خود ازجمله به اروپاست، مصر تولید گاز خود را در سال گذشته افزایش داده است، روی هم رفته همه کشورهای عضو توانسته‌اند تا حدود زیادی روی میدان‌های گاز خود سرمایه‌گذاری کنند.
عادلی تأکید کرد: چند دهه آینده دهه‌های طلایی برای گاز خواهد بود و از آن به بعد گاز ممکن است سوخت مطلوب نباشد، بنابراین کشورهای دارای منابع گاز حداکثر تلاش را برای استخراج و صادرات گاز خواهند کرد.
نظر شما