دکتر پیروز مجتهد زاده استاد دانشگاه تربیت مدرس و مدیر بنیاد پژوهشی "یورو سویک" لندن، معتقد است که مصوبه اخیر شورای حکام آژانس بین المللی انرژی هسته ای، اسیر فضای تبلیغاتی و جنگ روانی اسراییل و آمریکا گردید اما شایسته است که ایران از هرگونه واکنش هیجانی یا لجوجانه پرهیز کند. متن کامل مصاحبه شانا با دکتر مجتهد زاده را درپی می خوانید...
شانا: جناب آقای دکتر ارزیابی شما از جلسه اخیر شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی و تصویب قطعنامه علیه ایران چیست؟
دکتر مجتهدزاده: ما باید از ابتدا توجه می کردیم که خود آژانس بین المللی انرژی اتمی و شورای حکام و حتی اتحادیه اروپا که پیش نویس قطعنامه را تهیه کردند، همه درگیر یک ماجراجویی و تبلیغات سیاسی از طرف محور آمریکا - اسراییل شده اند لذا همه بویژه ایران باید دقت می کردند که مساله به اینجا نرسد.
شانا: از صحبت شما این برداشت می شود که شورای حکام و آژانس نتوانستند، نظر فنی و مستقل ارائه دهند، همینطور است؟
دکتر مجتهدزاده: منظور من این نیست که آژانس و شورای حکام دستور بگیر و عوامل دولت امریکا هستند، اما فضای تبلیغاتی ایجاد شده از سوی محور امریکا - اسراییل، وضعیتی را بوجود آورد که همه درگیر فشار و شرایط نامساعد شدند و نتیجه آن هم صدور قطعنامه بود.
شانا: ارزیابی شما از مبنای صدور این قطعنامه به لحاظ قانونی چیست؟
دکتر مجتهدزاده: این تصمیم پیچیدگی قانونی ندارد اما پیچیدگی سیاسی و دیپلماتیک دارد و همچنین اهانت آمیز بوده و موجب دلخوری طرف ایرانی شده است. البته باید توجه داشت که با گفت و گو و مصاحبه با تعدادی کارشناس و دادن شعار و محکوم کردن، قضیه تمام نمی شود. باید دقت کنیم که هم اکنون ایران در شرایط دشورای قرار دارد، و حل و فصل این ماجرا نیاز به یک دیپلماسی پیشرفته و ماهر دارد که این امر با شعار محقق نمی شود. اینکه ما طرف مقابل خود را شفاها محکوم کنیم، هیچ دردی را دوا نمی کند.
شانا: مشخصا نگفتید که این قطعنامه از لحاظ قانون و حقوق بین الملل درست تصویب شده یا برعکس ایراد قانونی دارد؟
دکتر مجتهدزاده: من از شما دعوت می کنم که برای آشنایی با کیفیت این موضوع به هیچ کارشناسی حتی کارشناسان حقوق بین الملل مراجعه نکنید بلکه به اداره حقوقی وزارت خارجه رجوع کنید. این وظیفه آنها (وزارت خارجه) است که اساسنامه آژانس را به درستی و با موشکافی بررسی کنند و قطعنامه را با آنچه در اساسنامه آمده مقایسه کرده و نتیجه بگیرند.
شانا: لطفا بیشتر توضیح دهید؟
دکتر مجتهد زاده: متولیان امر اگر قاطعانه و منطقی و نه "شعار آمیز" متوجه ایراد حقوقی شدند، می توانند ایرادات را از کانال های دیپلماتیک و حقوقی در سطح بین المللی مطرح کنند و نه در داخل.
شانا: جناب آقای مجتهدزاده به نظر شما ایران برای بهبود این وضعیت خصوصا در مدت این 50 روز که برای ایران به عنوان ضرب الاجل تعیین شده است ، باید چه ساز و کاری در پیش بگیرد؟
دکتر مجتهدزاده: ما در این مدت باید کاری کنیم که در گذشته باید انجام می دادیم و ندادیم. ما نمی بایست در گذشته این مسئله را به یک مساله ملی تبدیل می کردیم. ما نباید این مساله را سیاسی می کردیم و نباید این موضوع را ملی و حیثیتی و برخورنده به استقلال ملی قلمداد می کردیم که کردیم.
ما باید درک می کردیم که اگر این مساله به ظاهر فنی است اما در چارچوب تبلیغاتی عظیم محور آمریکا - اسراییل قرار دارد و آژانس و شورای حکام با رهبری محور مورد اشاره و در اسارت این چارچوب، به این وضعیت در آمدند.
ما نباید اجازه می دادیم که در این نبرد که یک جنگ تبلیغاتی عظیم است، اولین واکنش ما به این تهمت، نمایش مشت باشد. ما باید ابتدا ثابت می کردیم که حرف آنها صحت ندارد بعد با مشت پاسخ تهمت آنها را می دادیم، چرا که نمایش مشت قبل از تلاش برای رد ادعای آنها، به اثبات همان ادعا کمک کرد.
اگر ما ادعای آنها را رد و حرف خود را اثبات می کردیم، می توانستیم مشت محکمی به آنها بزنیم، اما به نظر من برخورد سیاسی ایران احساسی بود نه معقول. من زمانیکه مسئله پیوستن ایران به پروتکل الحاقی مطرح شد، بار ها و بارها فریاد زدم که این مساله بخشی از جنگ تبلیغاتی است و ما باید با امضای پروتکل الحاقی حرف خود را ثابت کنیم و برای جهانیان روشن می کردیم که چیزی برای پنهان کاری نداریم.
شانا : ایران هم اکنون و در این شرایط، با این بحران چگونه می تواند برخورد کند؟
دکتر مجتهدزاده: ما مساله را حیثیتی و ملی کردیم که این کار درست نبود زیرا این یک مساله ملی نبود، اما امروز دارد به یک مساله ملی تبدیل می شود.
ما باید غرور را کنار بگذاریم و با مهارت بیشتر و با درک اینکه لجبازی و برخورد هیجانی در جنگ تبلیغاتی خطرناک است، عمل کنیم.به نظر من باید پروتکل الحاقی را امضا کنیم، زیرا ما خطا کار نیستیم.
شانا: توصیه شماچیست؟
توصیه من این است که اولا از برخورد هیجانی با این موضوع شدیدا خودداری کنیم. دوم اینکه از ملی کردن این مساله بپرهیزیم، این موضوع جنبه برخورندگی ملی پیدا کرده است, اما هنوز اهانت ملی نیست. سوم اینکه
از سیاسی کردن این موضوع مطلقا بپرهیزیم، زیرا این اختلاف ماهیتا یک مسئله فنی است. چهارم اینکه در اولین مرحله فریاد جهانی بزنیم که " آن را که حساب پاک است ، از محاسبه چه باک است " و بگوییم که ما پروتکل را امضا می کنیم اما به شرط اینکه جهان نیز بفهمد که محور امریکا - اسراییل دروغگو است و به ما تهمت زده است.
شانا: آیا به نظر شما با امضای پروتکل الحاقی اتهامات علیه ایران رفع می شود و ایران از این تنگنا رهایی می یابد؟
دکتر مجتهد زاده: خیر، ما اسیر جنگ تبلیغاتی وسیع و گسترده ای هستیم و نباید فکر کنیم که اگر این پروتکل را امضا کنیم یا نکنیم تمام خواهد شد.
اگر ما این پروتکل را امضا نکنیم، شرایط از وضع موجود هم بدتر می شود و فشارها علیه ایران بیشتر و با امضا آن از بدتر شدن شرایط جلوگیری می کنیم اما جنگ تبلیغاتی نمی خوابد و هر روز نبرد تازه ای مطرح است. اگر ما این مرحله را طی نکنیم و یا قبل از آن هر کار دیگری را انجام دهیم خطا کرده ایم.
پس از انجام این مرحله ما می توانیم به صحنه جهانی و به شورای امنیت برویم و بگوییم که آژانس بین المللی انرژی اتمی چگونه نهاد فنی بین المللی است که قطعنامه اهانت آمیزی را بر اساس تبلیغات آمریکا صادر می کند و از این شورا درخواست کنیم که به بررسی وضعیت آژانس بپردازد. ما می توانیم به شورای امنیت بگوییم که رفتار ایالات متحده و اسراییل در جنگ تبلیغاتی، امنیت جهان را به خطر می اندازد و از این شورا بخواهیم که به موضوع رسیدگی کند.
شانا: آقای دکتر، برای موفقیت در این راه چه توصیه های دیگری دارید؟
دکتر مجتهدزاده: از دولت و ملت خواهش می کنم، که به این مسئله توجه کنند که ما اسیر یک جنگ تبلیغاتی گسترده و وسیع هستیم. توصیه قوی و مطلق من این است که از سیاسی، ملی و رسانه ای شدن آن جلوگیری کنیم زیرا سیاسی شدن بحث، کشور را در شرایطی قرار می دهد که امکان هر نوع ابتکار عمل از مسوولان گرفته می شود. دموکراسی در کشور ما حاکم است اما این موضوع به این معنی نیست که یک بحث فنی را به بحث ملی تبدیل کنیم زیرا فقط بحث های ملی به عموم مردم مربوط است و در غیر این صورت عموم به صورت احساسی و شعاری عمل می کند و این نتیجه ای جز ایجاد محدودیت برای تصمیم گیری دولت نخواهد داشت.
شانا :از وقتی که در اختیار شانا قرار دادید، تشکر می کنم.
دکتر مجتهد زاده: من هم از شما متشکرم و موفق باشید.
کد خبر 4789
نظر شما