به گزارش شانا به نقل از هفته‌نامه بررسی تحولات بین‌المللی انرژی و تغییر اقلیم مدیریت کل امور اوپک و روابط با مجامع انرژی، بر اساس گزارش دبیرخانه کنوانسیون تغییر اقلیم سازمان ملل متحد، کشورها در کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای برای مقابله با گرمایش جهانی پیشرفت کافی و مناسب با اهداف موافقت‌نامه پاریس نداشته‌اند.
این گزارش تنها چند هفته قبل از اینکه رهبران جهان در دوبی برای کنفرانس سالانه اقلیمی سازمان ملل متحد (کاپ ۲۸) گردهم آیند، منتشر شده است که در آن توصیه شده است کشورها برای اقدام‌های بیشتر اقلیمی از جمله حذف احتمالی سوخت‌های فسیلی قبل از سال ۲۰۵۰ تلاش کنند.
بر اساس ماده ۴ موافقت‌نامه پاریس در سال ۲۰۱۵ کشورها همسو با هدف حفظ گرمایش جهانی کمتر از ۲ درجه سانتیگراد تا پایان قرن، کشورها باید هر پنج سال یک بار سند مشارکت معین ملی (NDC) خود را به‌روز و به دبیرخانه کنوانسیون تغییر اقلیم ارسال کنند.
گزارش اخیر دبیرخانه کنوانسیون تغییر اقلیم سازمان ملل نزدیک به ۲۰۰ سند کشورها از جمله ۲۰ سند مشارکت معین ملی جدید یا به‌روزشده دریافت‌شده تا سپتامبر ۲۰۲۳ را مورد تجزیه‌وتحلیل قرار داده است.
طبق یافته‌های تازه‌ترین گزارش، حتی اگر اسناد مشارکت معین ملی ازسوی همه کشورها به‌طور کامل اجرا شوند، انتشار جهانی گازهای گلخانه‌ای تا پایان این دهه (۲۰۳۰)، ۹ درصد بالاتر از سطح انتشار سال ۲۰۱۰ خواهد بود. این بررسی نشان می‌دهد جاه‌طلبی برنامه‌های ملی اقلیمی پیشرفت ناچیزی نسبت به سال گذشته داشتند، به‌طوری که در گزارش سال گذشته پیش‌بینی‌شده بود انتشار جهانی گازهای گلخانه‌ای ۱۱ درصد نسبت به سطوح سال ۲۰۱۰ افزایش خواهد یافت.
این گزارش همچنین برآورد کرده است «انتشار گازهای گلخانه‌ای تا سال ۲۰۳۰ به ۲ درصد کمتر از سطح سال ۲۰۱۹ کاهش می‌یابد» که نشان می‌دهد جهان شاهد رسیدن به اوج انتشار در این دهه خواهد بود.
این مقدار هنوز بسیار کمتر از کاهش ۴۳ درصدی نسبت به سطوح سال ۲۰۱۹ است که طبق نظر هیئت بین‌الدولی تغییر اقلیم سازمان ملل متحد (IPCC) برای دستیابی به هدف جاه‌طلبانه حفظ گرمایش ۱.۵ درجه سانتیگراد پیش‌بینی‌شده در موافقت‌نامه پاریس لازم است.
سلطان الجابر، رئیس شرکت نفت دولتی ابوظبی (ادنوک) که ریاست مذاکرات اقلیمی سال ۲۰۲۳ را به‌عهده خواهد داشت، گفت: نشست تغییرات اقلیمی سال ۲۰۲۳ (کاپ ۲۸) باید نقطه عطف تاریخی در این دهه حساس باشد.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل گفت: جاه‌طلبی جهانی در سال گذشته راکد بود و برنامه‌های ملی اقلیمی به‌طور چشمگیری با یافته‌های علم ناهماهنگ شده‌اند. وی تأکید کرد: شکاف بین نیاز و عمل از همیشه تهدیدآمیزتر است.
سیمون استیل، دبیر اجرایی کنوانسیون تغییر اقلیم سازمان ملل متحد در این باره گفت: دولت‌ها با هم گام‌هایی برای جلوگیری از بحران اقلیمی بردارند.
برنامه‌های ملی اقلیمی کشورهای اصلی انتشاردهنده
بعضی از کشورها ممکن است در موقعیت بهتری نسبت به سایر کشورها قرار داشته باشند اما در این میان وضعیت دو انتشاردهنده بزرگ جهان، چین و آمریکا، برای دستیابی به اهداف جهانی اقلیمی بسیار مهم خواهد بود.
تجزیه‌وتحلیل مرکز تحقیقات انرژی و هوای پاک (CREA) مستقر در هلسینکی که هفته جاری منتشر شد، نشان داد به‌رغم اینکه انتشار دی‌اکسیدکربن چین در سه‌ماهه سوم سال ۲۰۲۳ حدود ۴.۷ درصد رشد داشت، ممکن است از اوایل سال ۲۰۲۴ آغاز به «کاهش ساختاری» کند. این موضوع تا حدی به‌دلیل استقرار تأسیسات انرژی‌های تجدیدپذیر و بازگشت به تولید برق‌آبی در این کشور است.
تحلیلگر این مرکز معتقد است در صورتی چین وارد دوره طولانی کاهش ساختاری انتشار خواهد شد که نیروگاه‌های زغال‌سنگی مزیت خود را در مقابل نیروگاه‌های تجدیدپذیر در این کشور از دست بدهد.
چین به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده گازهای گلخانه‌ای جهان متعهد شده است انتشار خود را «قبل از سال ۲۰۳۰» به اوج برساند، اما ساخت نیروگاه‌های جدید زغال سنگی این نگرانی را ایجاد کرده است که انتشار دی‌اکسیدکربن این کشور در سطح بسیار بالاتری از آنچه قبلاً برآورد شده بود، به اوج خود برسد.
چین در پایان ژوئن، ۱۳۶ گیگاوات ظرفیت برق زغال‌سنگی جدید در دست ساخت داشت و ۹۹ گیگاوات ظرفیت دیگر نیز در مرحله برنامه‌ریزی برای اجرا بود. از آن زمان به بعد، مجوز ساخت ۲۵ گیگاوات ظرفیت نیروگاه زغال‌سنگ دیگر نیز صادر شده است. این روند ناقض تعهد سیاسی است که رئیس‌جمهوری این کشور، برای «کنترل دقیق پروژه‌های جدید تولید برق با سوخت زغال‌سنگ» داده بود.
انتظار می‌رود موضع این کشور در مورد سوخت‌های فسیلی یک موضوع کلیدی در مذاکرات آینده اقلیمی جهان در دوبی باشد. شی ژنهوا، نماینده ویژه اقلیمی این کشور در ماه سپتامبر به دیپلمات‌ها گفته بود خروج تدریجی از سوخت فسیلی «غیرواقعی» است.
نظر شما