صادرات گاز، منافع ملی و چالش‌های سیاسی و اقتصادی

ایران اگر چه 27 تریلیون مترمکعب گاز طبیعی (حدود 18 درصد ذخایر گاز دنیا) در اختیار دارد، اما هنوز نتوانسته است به جایگاهی شایسته در بازار جهانی صادرات گاز دست یابد.

به گزارش شانا، از سوی دیگر، رقیبان ایران در زمینه دارا بودن گاز طبیعی و صادرات آن، روسیه و قطر، اولین و سومین دارندگان ذخایر گاز طبیعی دنیا هستند. روسیه با وجود وجود جنگ سرد، خط لوله ای به اروپا کشیده است. برخی از کشورهای اروپای غربی از روسیه گاز خریده‌اند و زیر ساخت‌های صنعت گاز در روسیه به طور کامل وجود دارد، هر چند به عقیده برخی مستهلک شده‌اند، ولی در حال حاضر روسیه بدون هیچ هزینه‌ای از گاز استفاده می کند. قطر هم هیچ مشکلی برای جذب سرمایه ندارد و بهترین شرکت‌های دنیا در آنجا سرمایه گذاری می کنند و با تمام توان گاز تولید می‌کنند. نکته قابل توجه این است که قطر 39 میلیارد و 200 میلیون مترمکعب در سال2004 تولید گاز داشته که بخش عمده آن هم از حوزه مشترک با ایران در پارس جنوبی است. زیرساخت های قطر در حوزه گاز، بسیار پیشرفته تر از ایران است و حتی در بازار "ال.ان.جی" نیز، این کشور رقیب پرقدرتی برای ایران به شمار می‌آید. با توجه به تحریم ایران از سوی آمریکا و بالا بودن هزینه‌های سرمایه‌گذاری در کشور، باید راهکارهای مناسبی برای جذب سرمایه های خارجی بیابیم. عادل آذر، نماینده دهلران و عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی، به عنوان مخالف صادرات گاز طبیعی کشور، معتقد است: تا هنگام دست یافتن به فناوری، رسیدن به استاندارد بین المللی و قیمت تمام شده پایین در سطح جهانی، نباید گاز کشور را صادر کنیم. به باور وی، نفت و گاز موهبتی خدادادی و کالاهایی بین نسلی هستند، باید به سرعت از این موهبت های خدادادی استفاده و آنها را تبدیل به احسن کرد تا برای ما ارزش افزوده بیاورند و این ارزش افزوده در درجه اول باید نصیب کشور شود. عادل آذر، نماینده مجلس هفتم، براین باور است که دولت باید تمام تلاش خود را برای فراگیر کردن مصرف بهینه گاز در داخل کشور انجام دهد. از سوی دیگر،‌ ایرج ندیمی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی نیز، ضمن موافقت با صادرات گاز طبیعی از آن به عنوان یک کالای اقتصاد سیاسی یاد می کند و اعتقاد دارد که اگر ایران با دنیا روابط صادراتی از نوع گاز داشت، شاید هم اکنون مسئله هسته‌ای کشور به گونه دیگری بود. نماینده مردم لاهیجان و سیاهکل در مجلس شورای اسلامی می گوید: از آنجا که آینده نفت و قیمت و بازار آن قابل استناد نیست، در وضعیت کنونی صادرات گاز یک ضرورت است. وی با اشاره به اقدام های خوبی که در زمینه گاز در کشور انجام شده می گوید: یکی از گام های خوبی که در زمینه گاز در کشور برداشته شده، تاسیس مجتمع گازی عسلویه و استخراج از میدان های مشترک است، زیرا با این کار توانستیم از تصاحب و بلکه غارت میدان ها از سوی دیگر کشورها جلوگیری کنیم. ندیمی تصریح می کند: امروز بخشی از امنیت کشور، به داشتن روابط اقتصادی این چنینی با دیگر کشورها، بستگی دارد. شاهی عربلو اما به عنوان رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی نظر دیگری دارد. او تصریح می کند: اگرچه گاز می تواند یکی از منابع مهم صادراتی به شمار آید، اما موارد بسیار مهم تری برای توسعه صادرات در کشور داریم. نماینده مردم رباط کریم در مجلس شورای اسلامی تاکید می کند که تاثیر کالایی راهبردی همانند گاز در معادلات سیاسی بین المللی به علت توسعه وسیع، ‌درحال خارج شدن از حوزه اختیار دولت ها است و به همین دلیل استفاده از آن به عنوان ابزاری برای حل مسائل سیاسی نزد کشورها نمی تواند جایگاه منطقی و قابل قبولی داشته باشد. وی همچنین معتقد است: هنگامی که مجبور باشیم کسری گاز را از طریق واردات جبران کنیم، صادرات گاز اثر اقتصادی واقعی خود را از دست می دهد. حسین آفریده، نمایده مردم شیروان در خانه ملت و عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی نیز با به اشاره به قابلیت گاز برای سوآپ شدن در بازار جهانی معتقد است که صادرات گاز به ویژه به اروپا برای ایران در اولویت قرار دارد، ولی از این طریق نمی خواهیم به اروپا فشار بیاوریم، بلکه به دنبال یک بازار واقعی در جهان هستیم. وی همچنین معتقد است: صادرات گاز می تواند برای ما ثبات و امنیت به همراه بیاورد و از این طریق می توانیم اروپا را به خودمان وابسته کنیم. البته آفریده با رد این مطلب که می توان از گاز به عنوان اهرمی برای دیپلماسی در سطح جهانی استفاده کرد، تصریح می کند: گاز مانند نفت خام این قابلیت را ندارد که در مجمعی مانند اوپک درباره سازکار، قیمت گذاری همچنین میزان تولید آن بحث شود. به هر حال، صادرات گاز، مسئله چالش برانگیزی است که این روزها در صدر تحلیل ها و تفسیر های گروه های مختلف خبری و اطلاع رسانی و نیز مجامع علمی و دانشگاهی قرار گرفته است. مهندس مرتضی بهروزی فر، کارشناس حوزه گاز در موسسه مطالعات بین المللی انرژی، اعتقاد دارد که باید شرایطی ایجاد کنیم که شرکت‌های خارجی به سرمایه‌گذاری در ایران ترغیب شوند و ما از تامین منافع خود اطمینان یابیم. وی می افزاید: از نظر کارشناسی، صادرات گاز توجیه دارد، یعنی وقتی ما گاز داریم و دنیا به آن نیاز دارد و بر اساس سند چشم انداز 20 ساله کشور، قیمت‌های گاز روند افزایشی دارد و از سطح کنونی پایین تر نخواهد آمد و با توجه به گسترش بازارهای گاز و افزایش مصرف جهانی گاز در آینده، صادرات گاز، هم از لحاظ سیاسی و هم از لحاظ اقتصادی، به نفع منافع ملی ما خواهد بود.
کد خبر 92136

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
0 + 0 =