به گزارش شانا، گازرسانی به همه بخش‌های روستایی  و شهری کشور با در نظر گرفتن صرفه اقتصادی آن، یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین طرح‌های در حال اجرای شرکت ملی گاز است که در دوران پیش و پس از انقلاب اسلامی، با روی کار آمدن هر دولت شتاب متفاوتی به خود گرفته است.

تا پیش از انقلاب اسلامی در سال 57، تنها پنج شهر در سراسر کشور از نعمت گاز برخوردار بودند که البته بازهم همه خانوارهای آن شهرها زیر پوشش نبودند، اما پس از انقلاب، روند گازرسانی با گذر از فراز و نشیب‌هایی، شتاب گرفت تا جایی که تا پایان امسال، میزان خانوارهای روستایی بهره‌مند از گاز به ۷۷ درصد و میزان خانوارهای شهری بهره‌مند از گاز به ۹۸ درصد می‌رسد. بر این اساس تا پایان امسال تنها ۲ درصد از جمعیت شهری کشور برای گازرسانی باقی می‌مانند.

دولت یازدهم همسو با سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، محرومیت‌زدایی و گسترش عدالت اجتماعی، همه زیرساخت‌های لازم برای توسعه گازرسانی در داخل کشور به‌ویژه گازرسانی به روستاها را فراهم کرده و نسبت به دولت‌های قبل، در عملیات گازرسانی پیشرو  بوده است. براساس آمار، تا پیش از آغاز به کار دولت یازدهم، ۹۷۵ شهر و ۱۴ هزار روستا به شبکه سراسری گاز متصل بودند، اما در چهار سال فعالیت دولت یازدهم، ۹ هزار روستا و ۱۲۳ شهر دیگر به شبکه سراسری گاز متصل شده‌اند. هم اکنون ۷۴ درصد از خانوارهای روستایی ایران از نعمت گاز برخوردارند که این میزان تا پایان امسال و با تکمیل برخی طرح‌ها به ۷۷ درصد افزایش می‌یابد.

  از 5 میلیون و ۵۲۳ هزار خانوار روستایی در کشور، اکنون ۲۴ هزار و ۴۰۰ روستای کشور گازرسانی شده‌ و 5 هزار روستا نیز تا پایان سال به این تعداد اضافه می‌شوند.به طور کل، 5 میلیون و ۵۲۳ هزار خانوار روستایی زندگی می‌کنند.

افزون بر جمعیت روستایی، در ایران یکهزار و ۲۵۴ شهر داریم که از این تعداد یکهزار و ۱۰۱ شهر گازرسانی شده‌اند، البته این آمار با تعداد مشترکان گاز برابر نیست، زیرا ممکن است برخی افراد دارای چند اشتراک گاز باشند، بر این اساس اکنون ۲۱ میلیون و ۶۰۰ هزار مشترک شهری داریم. تعداد خانوارهای شهری زیر پوشش شبکه گاز، ۱۴ میلیون و ۶۸۳ هزار خانوار، برابر ۹۶ درصد است که تا پایان امسال به ۹۸ درصد می‌رسد.

بدون شک، تامین آسایش مردم وظیفه هر دولت است و گازرسانی به خانوارهای شهری و روستایی در سراسر کشور در شمار وظایف شرکت ملی گاز ایران قرار دارد، اما این شرکت افزون بر وظیفه گازرسانی موظف به رعایت قوانین نیز هست. بر اساس بند «ق» تبصره ۲ قانون بودجه، برای گازرسانی و تامین انشعاب هر منطقه تعریف مشخصی وجود دارد. به عنوان نمونه، لازم نیست برای روستاهایی که کمتر از ۲۰ خانوار جمعیت دارند یک خط گاز طولانی با علمک و انشعاب ایجاد شود، زیرا این کار توجیه اقتصادی ندارد و بهتر است از سایر روش‎های تامین سوخت مورد نیاز مردم مانند گاز مایع یا برق استفاده شود. براساس قانون نیز شرکت ملی گاز در چنین مناطقی موظف به گازرسانی بدون صرفه اقتصادی و با هر قیمت و شرایطی نیست.

در طول برنامه ششم توسعه حدود ۱۸ هزار میلیارد تومان تنها در بخش توزیع گاز و توسعه گازرسانی به سراسر کشور سرمایه‌گذاری خواهد شد. اگر به محاسبه جزء به جزء بخش های گازرسانی اعم از احداث شبکه گاز در تمام شهرها و روستاها، اتصال به خطوط اصلی سراسری، نصب علمک‌ها و بسیاری موارد ریز و درشت دیگر بپردازیم، در نظر گرفتن چنین رقمی دور از ذهن نیست. به عنوان مثال در حالت عادی هزینه نصب هر علمک 6 میلیون تومان است، اما زمانی که شرکت ملی گاز توجیه اقتصادی طرح را کنار بگذارد و قصد گازرسانی به دورترین یا سخت‌گذرترین مناطق را داشته باشد، گاهی این هزینه به 23 میلیون تومان نیز افزایش می‌یابد.

زمانی که شرکت ملی گاز امکان گازرسانی مطابق قانون به هر کدام از شهرها و روستاهای کشور را داشته باشد، بی‌شک این کار را انجام خواهد داد، اما زمانی که باز هم مطابق قانون و به سبب همان بحث اقتصادی از این گازرسانی منع شود، دیگر تامین سوخت مردم آن منطقه از عهده این شرکت خارج می‌شود.

از سوی دیگر، قاسم میرزایی نیکو، نماینده مردم دماوند و فیروزکوه در مجلس شورای اسلامی مدعی است  موضوع انتقال گاز دماوند به لاریجان، تمام طول چند صد کیلومتری مسیر لوله‌کشی را شخم زده و طبیعت شهرستان دماوند را از بین برده است. این در حالی است که شرکت مهندسی و توسعه گاز، هر بخش از طرح‌های خطوط انتقال گاز کشور را با کسب موافقت‌نامه سازمان محیط زیست اجرا می‌کند و همه بخش‌های پروژه‌ها نیز بر اساس قانونی پیش می‌رود که نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی آن را تصویب می‌کنند. حال نمایندگان با هم به توافق برسند که شرکت ملی گاز به حرف دل چه کسی راه بیاید؟ این‌که با هزینه‌های کلان و به هر قیمتی گاز را به تک تک خانه‌ها برساند و محیط زیست را تخریب کند، یا به فکر محیط زیست باشد، یا این‌که از راه‌اندازی خطوط انتقال گازی که از خانه‌های مردم تا کارگاه‌ها و نانوایی‌ها و مدارس و مراکز اداری و عمومی و نیروگاه‌ها را پوشش می‌دهد صرف‌نظر کند؟

در میان همه آمار و ارقام و درصدهایی که تاکنون اعلام شده و البته مایه خشنودی کسانی است که از عمق جان به رفاه و آرامش مردم می‌اندیشند، آنچه گاهی مغفول می‌ماند یا مورد سوء‌تعبیر واقع می‌شود، گذر از سختی‌ها و موانعی است که بار آن همواره بر دوش مدیران، متخصصان، کارکنان و پیمانکاران اجرای طرح‌های گازرسانی در شرکت ملی گاز و شرکت مهندسی و توسعه گاز است.

این جمله را مثل یک درددل در حاشیه افتتاح گازرسانی به شهر بهاباد استان یزد از زبان حسن منتظر‌تربتی، مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز شنیدیم. به عقیده وی، همه زحمتی که مهندسان و کارکنان بخش خصوصی و دولتی در اجرای خطوط انتقال گاز متحمل می‌شوند، هیچ گاه دیده نمی‌شود و به چشم کسی نمی‌آید، اما همه آنان دلخوشند به لبخندی که هنگام روشن شدن نخستین شعله گاز در منازل مردم بر لبان‌شان نقش می‌بندد.

فاطمه شعبانی