کوشینگ پر شد، دبلیوتی‌آی سقوط کرد: قیمت نفت خام دبلیوتی‌آی ۲۰ آوریل (یکم اردیبهشت‌ماه) ساعات پرهیجانی را پشت سر گذاشت، ساعاتی که بدون تردید در تاریخ بازار نفت ثبت خواهد شد و تحلیلگران نه‌تنها این روزها، بلکه در آینده از این رویداد زیاد خواهند نوشت. قیمت نفت خام دبلیوتی‌آی دیروز تا منفی ۴۰ دلار هم رفت. دبلیوتی‌آی شاخص قیمت‌گذاری بخشی از انواع نفت خام‌ وارداتی به آمریکا و همچنین شاخص قیمت فروش بعضی از انواع نفت خام‌ صادراتی این کشور به نقاط مختلف دنیاست.

سعید خوشرو درباره مهم‌ترین دلیل این سقوط تاریخی به خبرنگار شانا می‌گوید: مهم‌ترین دلیل این سقوط قیمت، فرارسیدن Expiration Date (آخرین روز معاملات هر ماه) در حالی بود که امکان تحویل محموله‌های فیزیکال و ذخیره‌سازی آنها کمتر می‌شد.

وی با اشاره به اینکه قیمت نفت خام دبلیوتی‌آی از ماه فوریه و آغاز گسترش ویروس کرونا در وضع  کونتانگو (Contango) قرار داشت و در روز ۲۰ آوریل در حالی به Expiration Date نزدیک می‌شد که اخبار مختلف حاکی از پر شدن سریع تاسیسات ذخیره‌سازی کوشینگ (Cuishing) بود، می‌افزاید: طبق تازه‌ترین آمار رسمی منتشر شده، تا دهم آوریل ۷۲ درصد ظرفیت مخازن پر شده بود و احتمال می‌رفت تا پایان ماه امکان ذخیره‌سازی وجود نداشته باشد.

مدیرامور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران با یادآوری اینکه نفت خام دبلیوتی‌آی روز ۲۰ آوریل با قیمت ۱۷ دلار و ۷۳ سنت گشایش یافت و  با شیبی بسیار ملایم رو به پایین در نوسان بود، تصریح می‌کند: ناگهان در چهار ساعت پایانی معاملات، قیمت‌ها به ترتیب به ۴ دلار، صفر، منفی ۴۰ رسید و سرانجام بازار با قیمت منفی ۳۷ دلار و ۶۳ سنت به ازای هر بشکه بسته شد.

کونتانگو به شرایطی گفته می‌شود که قیمت‌های نقدی نفت از قیمت‌های آتی کمتر و نشان‌دهنده مازاد عرضه در بازار در کوتاه‌مدت است.

چگونگی فروش محموله‌های نفتی در نایمکس: معاملات نفت خام در دو بازار فیزیکال و بورس رخ می‌دهد. در بازار فیزیکال خرید و فروش محموله‌ها از سوی تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان نهایی واقعی انجام می‌شود، اما معاملات بازار بورس منحصر به دارندگان و متقاضیان واقعی نیست. به همین دلیل حجم انواع نفت خام‌ معامله‌شده در بازار بورس، بسیار بیشتر از  انواع نفت خام‌ واقعی در بازار فیزیکال است.

یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های معاملات در بازارهای فیزیکال و بورس این است که در بازار فیزیکال، محموله‌های واقعی معامله می‌شوند، اما در بازارهای بورس، قراردادها خرید و فروش می‌شوند؛ به همین دلیل معاملات بازار بورس به‌طور معمول سبب برداشت فیزیکی محموله نمی‌شوند، بلکه عموما به‌صورت نقدی تسویه می‌شوند.

مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران درباره مقدار خرید و فروش نفت روزانه دبلیوتی‌آی یادآور می‌شود: کل انواع نفت خام‌ آمریکا حدود ۱۳ میلیون بشکه در روز است، اما تنها نفت خام دبلیوتی‌آی در بازار بورس نایمکس یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون بشکه در روز خرید و فروش می‌شود. 

وی با اشاره به اینکه هر قرارداد دبلیوتی‌آی در بازار نایمکس به‌صورت محصولات (Lots) ۱۰۰۰ بشکه‌ای معامله می‌شود، تصریح می‌کند: برای تحویل هر محموله (چه در بازار فیزیکال و چه بورس) یک ماه تعیین و قیمت محموله بر آن اساس مشخص می‌شود. برای نمونه، قیمت دبلیوتی‌آی در روز ۲۰ آوریل، یعنی قیمت محصولاتی که در ماه مه (دو ماه تقویمی بعد) تحویل می‌شوند.

خوشرو با بیان اینکه با فرارسیدن امروز (سه‌شنبه، ۲۱ آوریل) مهلت معاملات ماه مه به پایان می‌رسد و از روز ۲۲ ماه آوریل تا حدود ۲۰ مه، معاملات ماه بعد آغاز می‌شود، می‌افزاید: معامله گران بازار بورس، حداکثر تا پایان وقت معاملات Expiration Date  فرصت دارند قرارداد خود را تسویه کنند. در غیر این صورت ملزم به برداشت محموله فیزیکی از تاسیسات ذخیره‌سازی کوشینگ اوکلاهاما محل ذخیره‌سازی و تحویل (دبلیوتی‌آی) خواهند بود.

مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران با اشاره به اینکه این تحویل در بازه زمانی ماه انجام می‌شود، یعنی اگر یک قرارداد فروش ماه مه، تا روز ۲۱ آوریل تسویه نشد، دارنده قرارداد باید در یکی از روزهای ماه مه، محموله را برداشت کند، می‌گوید: پس قیمت محصولات در Expiration Date به‌طور معمول واقعی نیست و فروشندگان مجبورند قراردادهای خود را با قیمت‌هایی پایین‌تر از معمول بفروشند تا مجبور به تحویل فیزیکی محموله‌ها نشوند.

قیمت نفت ایران و  WTI: قیمت نفت دبلیوتی‌آی که منفی شد بسیاری نگران نفت ایران و کاهش قیمت آن بودند و این پرسش برای آنها به‌وجود آمد که سرنوشت نفت ایران چه می‌شود. این نگرانی را به  مدیر امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران منتقل کردیم که توضیح داد: ایران هیچ نوعی از نفت خام را در هیچ بازاری بر اساس شاخص نفت خام دبلیوتی‌آی معامله نمی‌کند. این مشکل اختصاصی دبلیوتی‌آی است که تحویل آن برای ماه مه است.

وی با یادآوری اینکه مقیاس قیمت نفت خام ایران Ice Bwave و میانگین نفت خام دوبی و عمان است، تصریح می‌کند: عمده بازار نفت ایران شرق آسیاست که میانگین قیمت آن بر مبنای نفت خام‌ دوبی و عمان است و دیروز بیش از ۲۰ دلار و امروز بالای ۱۷ دلار برای هر بشکه بسته شده است، همچنین قیمت نفت خام ایران در بازار اروپا که بر مبنای Ice Bwave و تحویل در ماه ژوئن است دیروز بیش از ۲۵ دلار برای هر بشکه بسته شد.

خوشرو درباره اینکه آیا امکان کاهش قیمت نفت دبلیوتی‌آی در سررسید تحویل در ماه‌های آینده وجود دارد، پاسخ می‌دهد: بستگی به وضع ذخیره‌سازی‌ها در آن روز دارد، اما شیوع ویروس کرونا به‌شدت مصرف فرآورده‌های نفتی را کاهش داده و این موضوع یکی از دلایل اصلی کاهش قیمت نفت است.

وی پیش بینی بازار نفت در ماه‌های آینده را بسیار سخت عنوان و یادآوری می‌کند: بر اساس منابع مختلف از جمله سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و آژانس بین‌المللی انٰرژی (آی‌یی‌ای) مقدار تقاضا برای نفت در ماه‌های آینده از ۱۰ تا ۳۰ میلیون بشکه در روز کاهش می‌یابد.

مدیرامور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران سخنان پایانی خود را به یادآوری یک رویداد تاریخی اختصاص می‌دهد و یادآور می‌شود: نفت خام دبلیوتی‌آی از سال‌ها پیش با مشکل محدود بودن ذخیره‌سازی‌ها در کوشینگ و محصور بودن در خشکی دست به گریبان است، محدود بودن مخازن ذخیره‌سازی در شهر کوشینگ ایالت اوکلاهاما در دوره‌ای سبب شد قیمت آن از انواع نفت‌خام‌ نامرغوب‌تر کمتر شود. این مشکل چنان جدی شد که عربستان  از ژانویه ۲۰۱۰ پایه قیمت رسمی خود به مقصد آمریکا را به Asci تغییر داد.

خوشرو تاکید می‌کند: اکنون آن مشکل قدیمی با مشکلات جدید به‌وجود آمده ناشی از ویروس همه‌گیر کرونا در طرف تقاضا، دست به دست هم داده و چنین اتفاق بی‌سابقه‌ای را رقم زده است.