به گزارش شانا به نقل از مدیریت امور اوپک و مجامع انرژی وزارت نفت، این سه مؤلفه اصلی سبب میشود ضمن اینکه انتظار افزایش تقاضای نفت در سال آینده بهوجود آمده، عرضه نفت خام در مجموع رشد متناسبی را طی نکند و بازار مالی وارد شرایط بکواردیشن (قیمت محمولههای نقدی از قیمتهای آتی آن بیشتر میشود) میشود.
این شرایط نهتنها سبب افزایش قیمتهای نفت خام میشود، بلکه فرآیند تخلیه ذخیرهسازی مازاد در بازار نفت و متوازنسازی دوباره را شتاب میبخشد. با توجه به این مشاهدات، موسسه انرژی اینتلیجنس پیشبینی کرده که قیمت نفت خام برنت در سال ۲۰۲۱ بهطور میانگین از ۵۰ دلار برای هر بشکه بیشتر باشد. بر اساس پیشبینی انرژی اینتلیجنس قیمت نفت برنت در سه ماه نخست سال آینده میلادی ۴۹ دلار، سه ماه دوم ۵۳ دلار، در سه ماه سوم ۵۸ دلار و در سه ماه چهارم ۶۰ دلار برای هر بشکه خواهد بود و میانگین قیمت برنت برای سال ۲۰۲۱، ۵۵ دلار به ازای هر بشکه است.
اما در عین حال باید توجه داشت که ریسک تضعیف قیمت نفت نیز در سال آینده همچنان قوی است. تداوم رشد تولید نفت خام لیبی و بازیافت تولید نفت آمریکا سبب میشود بازار نفت با مازاد عرضه نفت خام سبک و شیرین روبهرو شود. افزون بر این، روی کار آمدن بایدن احتمال بازگشت ایران به بازار نفت را بهشدت تقویت میکند، بنابراین ریسک مهم کاهش قیمت نفت در سال ۲۰۲۱ درون اوپک پلاس است.
انرژی اینتلیجنس معتقد است با توجه به محدودیتهای موجود، احتمال افزایش تولید نفت خام ایران در سال آینده میلادی چندان زیاد نیست. البته افزون بر ریسکهای عرضه، در بخش تقاضای نفت نیز ریسکهای جدی وجود دارد. تردید در واکسیناسیون ازسوی تعداد قابل توجهی از مردم از یک سو و چالشهای توزیع واکسن در جهان از مهمترین نگرانیها در این باره است که فرآیند بازیافت اقتصادی و رشد دوباره تقاضای نفت را با تأخیر روبهرو میکند.
اما به هر ترتیب و با وجود مجموعه عوامل تقویتکننده و تضعیفکننده قیمت به نظر میرسد فعالان بازار انتظار دارند که قیمت نفت در سال آینده روندی فزاینده را طی کند و وارد کانال ۵۰ دلار برای هر بشکه شود.
ذخیرهسازی مازاد فرآوردههای نفتی مهمترین مانع افزایش قیمت نفت خام
قیمت نفت خام در فاصله چند هفته از ۳۵ به ۵۰ دلار برای هر بشکه رسیده است. بسیاری این جهش قیمتی را به امیدواری عادی شدن فعالیتهای اقتصادی بهدنبال کشف و دسترسی به واکسن بیماری کرونا مرتبط دانستهاند اما باید توجه داشت که جدای این موضوع، عوامل بنیادین پشتیبان قوی نیز برای این رشد قیمتی وجود دارد.
با وجود آنکه سطح ذخیرهسازی نفت خام مازاد در جهان برابر ۳۰۰ میلیون بشکه تا پایان سال ۲۰۲۰ برآورد میشود، باید توجه داشت که یک سوم از آن در چین ذخیره شده و بخش عمده آن ذخایر غیرتجاری و راهبردی است که با تغییر روند قیمتهای نفت خام وارد بازار نخواهد شد. علاوه بر این، حدود یک سوم دیگر نیز ذخیرهسازی نفت خام روی آب است که در صورتی وارد بازار خواهد شد که سودآوری کافی را برای مالکان آن داشته باشد. اطلاعات بازارهای مالی نشان میدهد که در قیمتهای جاری نفت خام این عامل لحاظ شده است. از مقدار باقیمانده ۵۵ میلیون بشکه نفت خام نیز در آمریکا ذخیرهسازی شده است که تا حدودی تبدیل به یک بازار محلی شده است و وجود این ذخیرهسازیها سبب افزایش اختلاف قیمت نفت خام برنت و دبلیوتیآی است.
موضوع مهم دیگر در این باره کاهش تولید نفت خام کشورهای اوپک پلاس است که بیشتر نفت خامهای متوسط و ترش است و همین موضوع سبب شده تا قیمت نفت خام شاخص دبی/عمان به ویژه در بازار آسیا بیشتر از قیمت نفت خامهای سبک و شیرین مانند برنت شود. با وجود وضع بازار نفت خام، باید توجه داشت که شرایط ذخیرهسازی فرآوردههای نفتی متفاوت است و وجود این ذخیرهسازیها سبب میشود اوپک پلاس همچنان برای افزایش عرضه نفت خام خود به بازار با تردید روبهرو شود.
دسترسی و توزیع جهانی واکسن کرونا و عادی سازی فعالیتهای اقتصادی در اینجا اهمیت ویژهای دارد. سطح ذخیرهسازی فرآوردههای نفتی مازاد در پایان سال ۲۰۲۱ در جهان به ۵۰۰ میلیون بشکه میرسد. این حجم قابل توجه ذخیرهسازی سبب شده است پالایشگران با نرخ پایینتری از پالایشگاههای خود بهرهبرداری و نفت خام کمتری خریداری کنند. این روند تا زمانی که پالایشگران شاهد کاهش ذخیرهسازی فرآوردههای نفتی و بهبود سودهای پالایشی نباشند ادامه دارد.
بنابراین به نظر میرسد کشورهای اوپک پلاس برای تصمیم گیری درباره عرضه نفت خام به بازار به قیمت فرآوردههای نفتی و سودهای پالایشی پالایشگاههای جهان که بازتاب دهنده وضع مخازت ذخیرهسازی فرآوردههای نفتی است توجه ویژه داشته باشند و تصمیمهای خود را با آن تنظیم کنند.
نظر شما