آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد به‌تازگی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد اشاره کرد که جهان مملو از آشفتگی است. نیمه نخست سال ۲۰۲۲ مملو از شرایط نامناسب اقلیمی بود: «کشورهای سراسر جهان شاهد موج گرمای ویرانگر بودند و یک‌سوم پاکستان زیر سیلاب قرار گرفت. جنگ اوکراین یک بحران عظیم ژئوپلیتیکی را آشکار کرد و به اثرات موج‌دار مانند آشفتگی در بازارهای انرژی و افزایش چشم‌گیر قیمت مواد غذایی و کالاها منجر شد.»
در این فضای پرتنش است که اعضای کنوانسیون تغییر اقلیم در ماه نوامبر در شرم‌الشیخ مصر برای دور دیگری از مذاکرات اقلیمی گرد هم می‌آیند که اغلب کارشناسان انتظار دارند بسیار چالش برانگیز باشد.
دیپلمات‌ها و کارشناسان کشورهای جهان باید به چند موضوع و سرفصل مهم بپردازند. در این اجلاس، جریان‌های مذاکراتی در قالب پنج نهاد و رکن، شامل اجلاس اعضای کنوانسیون تغییر اقلیم (COP)، اجلاس رکن فرعی اجرایی کنوانسیون (SBI)، اجلاس رکن فرعی علمی و فناوری (SBSTA)، اجلاس اعضای پروتکل کیوتو (CMP) و اجلاس اعضای موافقت‌نامه پاریس (CMA)، عمدتاً هم‌زمان برگزار خواهد شد. هریک این نهادها فهرستی طولانی از موضوعات تحت بررسی برای مذاکره دارند.
چند نوع موضوع در دستورکار هریک از نهادهای یادشده قرار دارد: موارد ثابت و تکراری، مسائل ناشی از نشست‌های قبلی به‌دلیل عدم توافق، موضوعات نسبتاً جدیدی که در اوج فرآیند مذاکراتی خود قرار دارند و مواردی که ائتلاف‌های کشوری برای درج در بالای فهرست موجود پیشنهاد کردند.
همچنین چند موضوع ناتمام مربوط به برنامه کاری موافقت‌نامه پاریس است که در اجلاس گلاسکو در سال گذشته به جمع‌بندی نهایی نرسید. نمونه بارز آن در مورد روش‌های رویکردهای همکاری بازاری و غیربازاری پیش‌بینی‌شده در ماده ۶ موافقت‌نامه پاریس است، همچنین موضوعات جدیدتر شامل برنامه کاری برای افزایش فوری جاه‌طلبی اقلیمی، اجرای کاهش انتشار و برنامه‌کاری گلاسکو ـ شرم‌الشیخ در مورد «هدف جهانی سازگاری» است.
بحث‌برانگیزترین موضوع، تأمین مالی برای جبران «ضرر و زیان» (Loss & Damage) است و شامل تأثیراتی از پدیده تغییر اقلیم می‌شود. کشورهای در حال توسعه بر لزوم پرداختن به این موضوع در اجلاس کاپ ۲۷ در مصر مصمم هستند و از حمایت گسترده سازمان‌های مدنی نیز برخوردارند، اما کشورهای توسعه‌یافته که باید منابع مالی برای این موضوع اختصاص دهند، به‌شدت با طرح آن مخالف‌اند و با توجه به بحران انرژی کنونی امید چندانی به موافقت این کشورها به پرداختن این موضوع در کاپ ۲۷ نیست.
گوترش، دبیرکل سازمان ملل به لزوم پیشرفت در مذاکرات اقلیمی تأکیدو به اقتصادهای توسعه‌یافته پیشنهاد کرد که از سودهای بادآورده شرکت‌های سوخت فسیلی خود مالیات بگیرند و این سرمایه‌ها را به سمت کشورهایی که از ضرر و زیان اقلیمی رنج می‌برند و مردمی که با افزایش قیمت مواد غذایی و انرژی دست و پنجه نرم می‌کنند، هدایت کنند.
هنوز معلوم نیست که موضوع تعیین بودجه برای «ضرر و زیان» در نهایت در دستورکار اجلاس مصر قرار می‌گیرد یا خیر. اعضا در افتتاحیه اجلاس درباره آن تصمیم خواهند گرفت، اما هم‌اکنون و در آستانه کاپ ۲۷ این موضوع در رأس مباحث و موضوعات مورد مناقشه بین کشورهای در حال توسعه و کشورهای توسعه‌یافته قرار دارد.
برخی کشورها موضوع مالی پیچیده دیگری را برای گنجاندن در دستورکار شامل ایجاد جریان‌های تأمین مالی با مسیری به سمت کم‌انتشار گازهای گلخانه‌ای و توسعه انعطاف‌پذیری اقلیم (ماده ۲ بند ۱ ردیف ج موافقت‌نامه پاریس) پیشنهاد کردند. ایده اصلی این است که کار همه بازیگران تأمین مالی از جمله وزارتخانه‌های دارایی، بانک‌های تجاری، صندوق‌های بازنشستگی و بانک‌های توسعه چندجانبه، با اهداف موافقت‌نامه پاریس همسو شود؛ چیزی که اکنون از واقعیت اجرایی دور است.
سایر مسائل تأمین مالی اقلیمی نیز بر اجلاس کاپ ۲۷ غالب خواهد بود: این سؤال دائمی وجود دارد که آیا کشورهای توسعه‌یافته بالاخره به تعهد خود برای بسیج سالانه ۱۰۰ میلیارد دلاری در دهه ۲۰۱۰ تا سال ۲۰۲۰ در تأمین مالی اقلیم عمل می‌کنند و آیا آنها هدف افزایش دو برابر کردن تأمین مالی بخش سازگاری را محقق خواهند کرد. این گفت‌وگوها به‌نوبه خود، نحوه انجام مذاکرات را در مورد تعریف «هدف جدید جمعی برای کمک مالی اقلیم» پس از سال ۲۰۲۵ روشن خواهد کرد.
پرسش گسترده‌تر دیگر این است که اجلاس کاپ ۲۷ در پرداختن به نگرانی‌های قاره میزبان خود، چه در خصوص در نظر گرفتن نیازها و شرایط ویژه آفریقا، چه در مورد مسائل اساسی مانند سازگاری چگونه عمل خواهد کرد. به‌ویژه که مشارکت و حضور نمایندگان کشورهای این قاره به‌دلیل قیمت هتل‌ها در شهر میزبان اجلاس با محدودیت‌های احتمالی مواجه است.
منبع: مدیریت امور اوپک و روابط با مجامع انرژی وزارت نفت
نظر شما