در حالی ‌که مصر آماده میزبانی از نشست اقلیمی کاپ ۲۷ در بندر تفریحی شرم‌الشیخ دریای سرخ است، افزایش قیمت مواد غذایی و سوخت، بدهی‌های شدید و رکود اقتصادی، اقدام‌های جهانی اقلیمی را تهدید می‌کند. تعهداتی که نزدیک به یک سال پیش در گلاسکو انجام شد با این خطر مواجه است که قربانی پیامدهای جنگ اوکراین شود. بحران انرژی سبب تعجیل برای استخراج سوخت‌های فسیلی بیشتر شده است و وعده‌ها برای افزایش تأمین مالی برای کمک به کشورهای درحال‌توسعه برای مقابله با بدتر شدن اثرات اقلیمی محقق نشده است. در این باره محمد نصر، مذاکره‌کننده ارشد مصری هشدار داد: «احتمال عقب‌نشینی در تعهدها وجود دارد. باید مطمئن شد تعهد سیاسی در بالاترین سطح جامعه بین‌المللی، همچنان باقی است.»

مصر «اجرای تعهدات اقلیمی» را به‌عنوان شعاری برای مذاکرات و موضوع نشست سران کشورها طی هفتم ۷ تا هشتم نوامبر اعلام کرده است. از آنجا که انتظار می‌رود در این نشست تصمیم‌های معدودی از مذاکرات حاصل شود، میزبان نشست باید رهبران، مؤسسه‌های مالی و بخش خصوصی را برای اقدام‌ برانگیزد.

در اینجا اشاره شده است که احتمال دارد چه کسانی بر دستورکار در مسائل کلیدی نشست شرم‌الشیخ تأثیر می‌گذارند.

۱- مدافع قربانیان تغییر اقلیم: شری رحمان (Sherry Rehman)، وزیر اقلیمی پاکستان

سیل فاجعه‌باری که پاکستان را زیر آب برد و واکنش ضعیف بین‌المللی به این فاجعه، درخواست کشورهای درحال‌توسعه را برای کمک مالی به آنها برای جبران خسارت‌های ناشی از تغییراتی اقلیمی تشدید کرده است.

پاکستان که با خسارت تخمینی ۳۰ میلیارد دلاری روبه‌رو شده است، در تقاضای حمایت مالی اقلیمی پیشتاز خواهد بود. شری رحمان، وزیر اقلیمی کشور، یک دور رسانه‌ای را برای توضیح مقیاس چالش بازسازی کشورش انجام داده است. از آنجا که این کشور ریاست گروه متشکل از ۱۳۴ کشور درحال‌توسعه به نام گروه ۷۷ + چین را برعهده دارد، نقش وی در ایجاد جریانی جدید برای تخصیص منابع مالی برای پاسخ‌گویی به آسیب‌های اقلیمی کلیدی خواهد بود.

۲- دیپلمات فعال: جنیفر مورگان (Jennifer Morgan)، سفیر ویژه آلمان برای اقدام‌های اقلیمی

وی قبلاً رئیس انجمن صلح سبز بین‌المللی بوده است و در کاپ ۲۶، اتحاد مالی گلاسکو (Glasgow Financial Alliance) برای انتشار خالص صفر را به «کلاهبرداری» متهم کرد.

با این‌ حال، مورگان نقش کلیدی در مذاکرات اقلیمی مصر ایفا خواهد کرد. وی از سوی ریاست کاپ ۲۷ به‌عنوان تسهیل‌کننده مذاکرات منصوب شده است تا به شکستن بن‌بست در مورد چگونگی تأمین مالی برای قربانیان اقلیمی از طریق بازسازی و رفع تأثیرات منفی کمک کند. وی این وظیفه را مشترکاً با مایزا روجاس (Maisa Rojas)، دانشمند اقلیمی و وزیر محیط‌زیست شیلی انجام خواهد داد.

۳- صدای عدالت: ونسا ناکاته (Vanessa Nakate)، فعال اقلیمی اوگاندا و بنیان‌گذار جنبش Rise Up

وی جنبشی برای مبارزان اقلیمی کشورهای درحال‌توسعه فراهم ساخته که خواستار همبستگی با افراد آسیب‌پذیر در خطوط مقدم تغییرات اقلیمی هستند.

وی ترسی از رویارویی مستقیم با وزرای کشورهای توسعه‌یافته ندارد و قابلیت طرح درخواست‌ها از کشورهای ثروتمند برای پرداخت ضرر و زیان ناشی از بدتر شدن تغییرات اقلیمی و عمل به وعده‌های مالی را افزایش داده است.

۴- تعقیب‌کننده سیستم مالی: محمود محی‌الدین، قهرمان اقلیمی سطح بالای کاپ ۲۷

این اقتصاددان مصری دارای سه دهه تجربه کار در امور مالی و توسعه بین‌المللی است. وی که هم در صندوق بین‌المللی پول و هم در بانک جهانی کار کرده است، نقش مؤسسات مالی بین‌المللی را در بازگشایی تأمین مالی کشورهای درحال‌توسعه برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و ایجاد انعطاف‌پذیری درک می‌کند.

در مسیر افزایش درخواست‌ها برای اصلاح سیستم کمک مالی جهانی اقلیمی، تجربه وی برای پیشرفت در خارج از اتاق‌های مذاکرات و در اقتصاد واقعی، کلیدی خواهد بود.

محی‌الدین عضوی از یک تیم مجرب از دیپلمات‌های مصری (از جمله سامح شکری، رئیس کاپ ۲۷) است که کشورشان ریاست نشست را به‌عهده دارد.

۵- علاقه‌مندان به گاز: مکی سال (Macky Sall)، رئیس‌جمهوری سنگال

هیچ موضع واحد و یکپارچه‌ای در آفریقا برای چگونگی انتقال این قاره به برق پاک وجود ندارد. رئیس‌جمهوری سنگال و رئیس کنونی اتحادیه آفریقا به‌عنوان صدای پیشرو برای آن دسته از کشورهایی که استدلال می‌کنند «کشورها باید از منابع سوخت فسیلی خود برای کمک به تأمین نیازهای انرژی و توسعه استفاده کنند»، ظاهر شده است.

سنگال در حال توسعه منابع گازی فراساحلی خود است و مکی‌ سال به حمایت آلمان در این زمینه امید دارد. این موضوع، بحث‌های حساسی را با کشورهای ثروتمند درباره توافق احتمالی برای تسریع روند گذار این کشور به انرژی پاک، بر اساس الگوی مشابه با آفریقای جنوبی ایجاد کرده است.

همچنین از سنگال، مادلین دیوف سار (Madeleine Diouf arr)، نخستین زنی که ریاست گروهی متشکل از ۴۶ کشور کمترتوسعه‌یافته را به‌عهده گرفته و یک مذاکره‌کننده باتجربه و محترم است، اولویت‌های فقیرترین کشورهای جهان را پیش خواهد برد.

۶- اغواکننده برق پاک: ویلیام روتو (William Ruto)، رئیس‌جمهوری کنیا

رئیس‌جمهور تازه منتخب کنیا نقطه مقابل گذار انرژی با سوخت گاز در آفریقاست.

روتو متعهد شده است کنیا را تا سال ۲۰۳۰ به انرژی ۱۰۰ درصد پاک برساند و در عین حال شغل ایجاد کند و صنعت را توسعه دهد. بیش از ۸۰ درصد برق کنیا با ظرفیت عظیم زمین‌گرمایی از منابع تجدیدپذیر تولید می‌شود.

این در حالی است که شمال این کشور با بدترین خشکسالی در ۴۰ سال اخیر دست‌وپنجه نرم می‌کند و سبب از بین رفتن محصولات کشاورزی، تلف شدن دام‌ها و گرسنگی مردم شده است. روتو صدایی قوی خواهد بود که برای سازگاری و پاسخ‌گویی به آثار اقلیمی، بودجه بیشتری را طلب می‌کند.

۷- قهرمان مبادله بدهی: گوستاوو پترو (Gustavo Petro)، رئیس‌جمهوری کلمبیا

شورشی سابق و نخستین رئیس‌جمهوری چپ کلمبیا در یک کمپین برای کنار گذاشتن تدریجی اقتصاد این کشور از وابستگی به نفت و زغال‌سنگ و جست‌وجوی منابع مالی برای حفظ آمازون انتخاب شد.

وی از فراخوان‌هایی برای بخشش بدهی‌ها در ازای حفظ و احیای آمازون با استفاده از مبادله بدهی در برابر طبیعت حمایت می‌کند. در این قاره، بِلیز و آرژانتین از این ایده حمایت می‌کنند. این مفهوم، علاقه صندوق بین‌المللی پول را برانگیخته است و تعدادی از کشورهای در حال توسعه در آفریقا نیز در حال بررسی این گزینه هستند.

تلاش گوستاوو برای تشکیل بازارهای کربن به‌منظور ایجاد درآمد و با هدف جلوگیری از انتشار گازهای گلخانه‌ای حاصل از سوخت‌های فسیلی در زمین و حفاظت از جنگل‌های بارانی، در میان مبارزان محلی کلمبیا بحث‌برانگیزتر بوده است. آنچه وی روی میز می‌آورد، به‌دقت بررسی خواهد شد.

۸- کنترل‌کننده متان: جان کری (John Kerry)، فرستاده ویژه آمریکا در اقلیم

سفیر ویژه اقلیمی ایالات متحده در حال تشویق کشورها برای پیوستن به تعهد کاهش ۳۰ درصدی انتشار گاز متان در جهان تا سال ۲۰۳۰ است. اکنون ۱۲۵ کشور این پیشنهاد را امضا کرده‌اند. انتظار می‌رود اطلاعات بیشتر در مورد نحوه انجام این تعهد در کاپ ۲۷ ارائه شود.

واشنگتن با همکاری اتحادیه اروپا، ابتکاری را برای کاهش انتشار گاز متان در تولید و توزیع نفت و گاز انجام می‌دهد. این گروه، از صادرکنندگان و واردکنندگان انرژی می‌خواهند که به آنها بپیوندند.

کری امیدوار است اقدام سریع بر روی متان بتواند اثرات اقلیمی را کاهش دهد و نیازهای کشورهای درحال‌توسعه را برای جبران خسارت اقلیمی تعدیل کند. ایالات متحده موافقت کرده است که در مورد تمهیدات مالی برای قربانیان اقلیمی در کاپ ۲۷  مذاکره کند، اما همچنان با ارائه بودجه اضافی برای کمک به بازسازی آنها در چارچوب ضرر و زیان (Loss & Damage) مخالف است. اختلاف‌نظرهای بیشتری در این زمینه وجود خواهد داشت.

۹- معامله‌گر آرام: شی ژنهوا (Xie Zhenhua)، سفیر اقلیمی چین

سیاست پکن در برابر «کووید صفر» به این معناست که سفیر اقلیمی چین، امسال سفر کمی به خارج کشور خود داشته است. بزرگ‌ترین تولیدکننده گازهای گلخانه‌ای جهان روی مسائل داخلی از جمله کاهش سرعت اقتصاد خود تمرکز کرده است. انتظار نمی‌رود رئیس‌جمهوری شی‌جین پینگ در کاپ ۲۷ حضور یابد.

تحلیل‌گران می‌گویند که چین احتمالاً در کنار کشورهای در حال توسعه در مورد مسائل کلیدی سازگاری و تأمین مالی برای قربانیان اقلیم خواهد بود. قبول ارائه تسهیلات مالی به کشورهای آسیب‌پذیر که در معرض کمبود نقدینگی قرار دارند، برای کشورهای توسعه‌یافته سخت خواهد بود، ضمن اینکه کشورهای درحال‌توسعه از کشورهای توسعه‌یافته خواستار جاه‌طلبی بیشتری، از جمله توقف تولید زغال‌سنگ خواهند بود.

اما این ژئوپلیتیک است که ناظران چین را به‌ خود مشغول کرده است. پکن، پس از سفر نانسی پلوسی به تایوان، مذاکرات درباره اقدام‌های اقلیمی با ایالات متحده را متوقف کرد. شی، مدت‌هاست که همتای خود کری را می‌شناسد. نحوه‌ تعامل این دو نفر در نشست، احتمالاً یک پویایی سیاسی را در مذاکرات کاپ ۲۷ شکل خواهد داد.

منبع: مدیریت امور اوپک و روابط با مجامع انرژی وزارت نفت