رسول سلمانی در گفت‌وگو با خبرنگار شانا با تأکید بر اینکه ناترازی‌ها در بخش انرژی مربوط به یک سال یا دوسال نیست و نتیجه سرمایه‌گذاری نکردن در بخش بالادست صنعت نفت و گاز و بی‌توجهی به مصرف بهینه انرژی است، اظهار کرد: به‌دلیل این ناترازی‌ها، امروز کشور با عدم‌النفع زیادی در بخش پتروشیمی و صنایع مصرف‌کننده بزرگ روبه‌روست که به هیچ عنوان قابل جبران نیست.

وی با بیان اینکه برای رفع ناترازی انرژی به‌خصوص گاز طبیعی باید از هر روزنه‌ای برای کاهش فاصله میان تولید و مصرف استفاده کرد، افزود: یکی از این روزنه‌ها، تدوین برخی قوانین و مقررات در خصوص صرفه‌جویی و بهینه‌سازی مصرف سوخت است، البته برخی دستورعمل‌های ابلاغی همانند مصوبه اخیر که تضمین خرید گاز صرفه‌جویی‌شده از سوی دولت به مقدار ۵۰ درصد قیمت تعیین‌شده در شرایطی که در بورس خریدار نداشته باشد، جذابیت زیادی ندارد و نمی‌تواند به‌خودی‌خود مؤثر باشد، زیرا سرمایه‌گذار همیشه بدترین شرایط را برای سرمایه‌گذاری در نظر می‌گیرد.

مدیر پیشین مهندسی و رئیس نظارت بر عملیات صادرات گاز با اشاره به برخی از ویژگی‌های طرح سیوکس (تغییر الگوی مصرف گاز با هدف صادرات) برای تشویق سرمایه‌گذاران به حضور در بازار صرفه‌جویی انرژی گفت: بر اساس این طرح اگر سرمایه‌گذاران نتوانند اوراق صرفه‌جویی خود را در بورس عرضه کنند، دولت متعهد به خرید ۵۰ درصد از این اوراق خواهد بود. با توجه به شرایط کنونی بازار هیچ سرمایه‌گذاری این ریسک را نخواهد کرد که ۵۰ درصد از سرمایه خود را بدون پشتوانه هزینه کند.

سلمانی با اشاره به اینکه شدت مصرف انرژی یکی از معضلات کنونی ایران است که در سال‌های آینده به‌صورت تصاعدی افزایش می‌یابد، تأکید کرد: دولت باید روش‌هایی جذاب‌ و معقول برای جذب سرمایه‌گذاران در حوزه بهینه‌سازی مصرف انرژی ارائه کند.

وی با اشاره به عدم‌النفع چند صد میلیارد تومانی تعطیلی صنایع عمده و پتروشیمی‌ها به دلیل کمبود گاز افزود: علاج ناترازی انرژی نه از راه واردات گاز، بلکه از راه اجماع همه دستگاه‌ها و نهادهای دولتی و خصوصی مرتبط برای رفتن به سمت مصرف بهینه انرژی است. وزارت نفت به‌عنوان تولیدکننده انرژی در کشور به تنهایی نمی‌تواند از پس ناترازی انرژی برآید و باید همه مصرف‌کنندگان انرژی با یک نگاه ملی پای کار بیایند.

افزایش راندمان پایین نیروگاه‌های کشور

مدیر پیشین مهندسی و رئیس نظارت بر عملیات صادرات گاز یکی از ظرفیت‌های بزرگ برای کاهش شدت مصرف انرژی در کشور را افزایش راندمان نیروگاه‌های کشور دانست و گفت: امیدواریم با تحول در شرایط بین‌المللی و سیاست خارجی بتوانیم از سرمایه‌گذاری و فناوری روز دنیا برای بالا بردن راندمان نیروگاه‌ها استفاده کنیم.

سلمانی به استفاده کردن از ظرفیت بالای افزایش راندمان در ایستگاه‌های تقویت فشار گاز در کشور اشاره کرد و افزود: هم‌اکنون بیش از ۹۰ ایستگاه تقویت فشار گاز طبیعی در ایران وجود دارد که در هرکدام از آنها به‌طور میانگین سه توربین گازی در حال کار هستند. با سرمایه‌گذاری اندکی می‌توان به‌صورت سیکل ترکیبی از انرژی حرارتی حاصل از مصرف گاز در این ایستگاه‌ها، انرژی الکتریکی تولید کرد. بر اساس برآوردها، هم‌اکنون با این روش در هر ایستگاه تقویت فشار گاز می‌توان حداقل ۳۰ مگاوات برق بدون مصرف گاز تولید کرد (برابر نصف توان توربین‌های گازی در حال کار) که این موضوع به‌صورت کامل از سوی مشاوران مطرح مورد بررسی قرار گرفته و مورد تأیید مراجع علمی و فنی است.

وی مصرف روزانه گاز تأسیسات تقویت فشار گاز را در هر ایستگاه حدود ۴ میلیون مترمکعب اعلام و تصریح کرد: مدیریت مصرف سوخت از طریق پروژه سیوکس می‌تواند بازدهی ایستگاه را حدود ۲۰ درصد افزایش دهد، ضمن آنکه می‌توان از این رهگذر، روزانه در هر ایستگاه تقویت فشار گاز با تولید حداقل ۳۰ مگاوات برق در روز از مصرف روزانه ۱۰ هزار مترمکعب گاز طبیعی و حدود ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار مترمکعب گاز در سال فقط در یک ایستگاه تقویت فشار گاز طبیعی صرفه‌جویی کرد، به عبارتی در حداقل ۵۰ ایستگاه تقویت فشار گاز طبیعی امکان تولید ۱۵۰۰ مگاوات برق بدون مصرف گاز و از طریق SAVEX فقط در ایستگاه‌های مورد نظر وجود دارد، موارد مشابه در وزارت نیرو و تلمبه‌خانه‌های شرکت ملی نفت و دیگر صنایع نیز قابل بررسی است.

به گزارش شانا، با اجرای پروژه سیوکس (savex) در نیروگاه‌ها، صنایع پرمصرف و ایستگاه‌های تقویت فشار کشور می‌توان راندمان در این بخش‌ها را حدوداً تا ۲۰ درصد افزایش داد و در بخش نیروگاهی با جلوگیری از هدررفت روزانه ۵۰ میلیون مترمکعب گاز، این مقدار گاز صرفه‌جویی شده را به صادرات این حامل ارزشمند انرژی اختصاص داد. اجرای این طرح در دو مرحله تعریف شده است.

در مرحله نخست که مرحله‌ای تحقیقاتی به‌شمار می‌رود، میزان هدرروی گاز در نیروگاه‌ها، صنایع پرمصرف و ایستگاه‌های تقویت فشار گاز مطالعه و بررسی و الگوی جدیدی از مصرف گاز طبیعی ارائه می‌شود. تحقق طرح سیوکس (تغییر الگوی مصرف گاز با هدف صادرات) نیازمند سرمایه‌گذاری بالایی خواهد بود، از این رو همزمان با اجرای مرحله نخست (تحقیقات) گفت‌وگو با شرکت‌های خارجی برای سرمایه‌گذاری در بخش دوم نیز پیگیری می‌شود.

این طرح موضوع صرفه‌جویی و مدیریت گاز طبیعی را در چهار بخش سیکل ترکیبی کردن ایستگاه‌های تقویت فشار گاز و نیروگاه‌های برق سیکل ساده، بررسی تمامی خطوط لوله موجود کشور و ایجاد ارتباط محاسبه‌شده و مناسب در محل‌های مورد نیاز و حذف بعضی از ایستگاه‌های تقویت فشار گاز اضافی، استفاده از توربواکسپندها در ایستگاه‌های تقلیل فشار گاز در ورودی تمام شهرهای کشور و تولید برق از این طریق و تبدیل سوخت تمام مصرف‌کنندگان عمده انرژی‌های فسیلی به گاز طبیعی به‌منظور کاهش قیمت انرژی و کاهش آلودگی محیط زیست و دی‌اکسید کربن را بررسی کرده است.

طبق برآورد اولیه معادل مقدار حداقل تولید یک فاز پارس جنوبی در روز از این طریق صرفه‌جویی گاز طبیعی در کشور میسر خواهد شد. یکی از موارد موفق اجرای طرح savex خط لوله ترانس کانادا است که سبب کاهش مصرف گاز ایستگاه‌های تقویت فشار گاز از ۳ درصد به ۰.۳ درصد است.