به گزارش گروه تلکس شانا به نقل از روزنامه ایران، در بیانیه پایانی این اجلاس اعضا بر سر حفظ سقف تولید قبلی یعنی همان ٣٠ میلیون بشکه در روز به توافق رسیدند و به این ترتیب اتفاق تازهای در بازار جهانی نفت رقم نخورد. البته یکی از موضوعات مطرح در این اجلاس مورد توجه رسانههای جهان قرار گرفت؛ در این اجلاس وزیر نفت نامهای مبنی بر افزایش صادرات نفت ایران بلافاصله بعد از تحریمها که پیش از آن در اختیار دبیرخانه اوپک قرار گرفته بود را به وزیران اوپک ابلاغ کرد.
در این نامه آمده است که با توجه به بازگشت ایران به بازار بعد از رفع تحریم ها، برای اینکه این حضور سبب کاهش قیمتها نشود کشورهایی که در این مدت سهم ایران را در بازار گرفتهاند باید تولید خود را پایین بیاورند تا بازار همچنان متعادل باقی بماند؛ تنها در این صورت است که بازگشت ایران ضرر بیشتر اعضا را به دنبال نخواهد داشت. همچنین در حاشیه این اجلاس برای ایران اتفاقهای مهمی رقم خورد که ملاقات وزیر نفت ایران با مدیران شرکتهای بزرگ نفتی اروپایی و ابراز علاقهمندی آنها به بازگشت و حضور فعال در بازار ایران از آن جملهاند. همچنین در حاشیه این اجلاس بیژن زنگنه به خبرنگاران گفت: روسیه از این هفته واردات نفت از ایران را به میزان 500 هزار بشکه در روز آغاز خواهد کرد. بخش زیادی از این واردات در ازای پرداخت وجه نقد خواهد بود و ما این پولها را برای خرید اقلام از روسیه استفاده میکنیم. به گفته زنگنه، قزاقستان و بلاروس بر اساس توافق، خرید نفت ایران از روسیه را انجام خواهند داد چرا که آنها هم بخشی از اتحادیه گمرکات اوراسیا هستند.در خصوص جزئیات نامه ایران مدیر امور اوپک و روابط با مجامع انرژی وزارت نفت در گفتوگو با «ایران» چنین عنوان کرد: ایران طی نامهای خواهان اقدامهای مناسب سایر اعضا شده است تا با افزایش تولید ایران به سطح قبل از تحریمها ثبات بازار برهم نخورد و قیمتهای نفت کاهش نیابد. این یک خواسته منطقی است؛ زیرا تحریمهای اعمال شده بر تجارت نفت ایران خارج از قطعنامههای سازمان ملل بوده و تحریم هایی ظالمانه است و کاهش تولید نفت بر ایران تحمیل شده است. بدیهی است که با رفع این تحریمها کشور تولید خود را به سطح سابق باز گرداند.
اجرای نظام سهمیهبندی، نیاز اوپک
هم اکنون بدون آنکه ایران تولید نفت خود را افزایش داده باشد سازمان اوپک با اضافه تولید ٨٠٠ هزار بشکهای مواجه است و این امر ضرورت بازنگری در تصمیمات اوپک برای تحقق اهداف اساسنامه سازمان را گوشزد میکند. هدف ایران از ابلاغ نامه اخیر و پیشنهاد اتخاذ استراتژی جدید برای آینده سازمان نیز همین موضوع است. در این باره مهدی عسلی با اشاره به اینکه سقف تولید فعلی همان سقف مورد توافق در سال 2011 است اما مازاد تولید اوپک از آنجایی نشأت گرفته است که در سازمان نظام سهمیهبندی عملاً اجرا نمیشود بیان کرد: در نتیجه وجود نداشتن نظام سهمیهبندی هیچ ضمانتی هم برای رعایت سطح تولید فعلی کشورها وجود ندارد. به طوری که بعد از توافق بر سقف 30 میلیون بشکه در روز عملاً عربستان و تا حدودی نیز عراق و کویت به تولید خود افزودهاند و هیچ منعی برای آن وجود نداشته است.
عربستان، برنده یا بازنده؟
سقف تولید اوپک ثابت ماند چون عربستان سعودی به عنوان با نفوذترین عضو اوپک (به سبب دارا بودن بالاترین سهم تولید نفت در میان اعضا) مدعی است که استراتژی پیشنهادی آن مؤثر است و بتدریج رشد تولید غیراوپک کاهش و قیمتها افزایش مییابد. اما این فقط یک سناریوی تعریف شده از سوی عربستان است و احتمال دارد محقق نشود. در حال حاضر نیز برخی از کشورها مخالف این نگرش عربستان هستند اما آنچه در تصمیمات اوپک مهم تلقی میشود اجماع است.
از سوی دیگر همانطور که اشاره شد اکنون ایران خواهان بازگشت به سطح تولید قبل از تحریمهای خود در پساتحریم است. اگر استراتژی پیشنهادی عربستان به وقوع نپیوندد و ایران تولیدش را به دوبرابر حجم فعلی برساند بدون شک قیمت نفت پایینتر نیز خواهد رفت. در این شرایط بر سر کشورهای تولید کننده نفت چه خواهد آمد؟ بازنده اصلی این تصمیم عربستان کدام عضو سازمان است؟
در این باره مدیر امور اوپک و روابط با مجامع انرژی با اشاره به اینکه کشورهای الجزایر، ونزوئلا و احیاناً اکوادور فعالانه خواهان اقدام برای اعاده قیمتهای بهتر برای نفت هستند گفت: در واقع بدون کاهش تولید اوپک و بخصوص از طرف عربستان این امر امکان ندارد. مثلاً وزیر انرژی سابق الجزایر پیشنهاد کرد که هر کشور 5 درصد از تولید خود را کاهش دهد که در مجموع کاهش تولید نفت اوپک به 5/1 میلیون بشکه میرسید و اگر روسیه و برخی دیگر از تولید کنندگان هم همکاری میکردند دو میلیون بشکه در روز از تولید نفت کاهش مییافت و تعادل بازار با قیمتهایی در حد 75 تا 85 دلار در بشکه برقرار میشد. وی ادامه داد: ایران نیز از این پیشنهاد حمایت میکند با این توضیح که کشور عملاً به دلیل تحریمهای بینالمللی بخشی از تولید خود را کاهش داده است و از ایران نمیتوان انتظار داشت بیشتر از این تولید خود را کاهش دهد. اما عربستان همراه با کشورهای حاشیه خلیج فارس با کاهش تولید به بهانه اینکه سهم بازار از دست میرود مخالفند.
دکتر عسلی علت مخالفت عربستان با کاهش سقف تولید اوپک را چنین دانست: در واقع عربستان نگران از دست دادن بازارهای خود در امریکا و آسیای جنوب شرقی است و چون آنرا مترادف با کاهش موقعیت ژئوپولتیک و اهمیت آن کشور برای دنیای غرب و از دست دادن نفوذ خود در منطقه میداند با وجود از دست دادن بیشترین درآمد نفت بین کشورهای صادرکننده مایل است سهم بازار خود را حفظ کند. وی افزود: در هر حال این یک استراتژی پرمخاطره است زیرا با توجه به افزایش مخارج دولت عربستان و کاهش درآمدهای نفتی که در ماههای گذشته منجر به کاهش ذخایر ارزی آن کشور شده است، چنانچه تولید غیر اوپک کاهش نیابد و قیمتها بهبود پیدا نکند بعید است عربستان بتواند این موضع خود را برای مدتی طولانی حفظ کند. مخصوصاً که حفظ سطح تولید بالاتر از 3/10 میلیون بشکهای کنونی برای عربستان آسان نخواهد بود و ناگزیر خواهد بود همکاری دیگر اعضای اوپک برای اعاده قیمتهای مناسب برای نفت را درخواست کند.
استراتژی پیشنهادی ایران در اوپک
ایران همواره خواهان تولید اوپک در سطح تقاضا برای نفت اوپک بوده است تا سهم بازار اوپک از دست نرود.
مهدی عسلی با بیان اینکه اخیراً ایران یک استراتژی مناسبی را به اوپک پیشنهاد کرده است گفت: این استراتژی شامل چند قدم است. اول برآورد یک قیمت مناسب برای نفت اوپک. این قیمت مناسب که گاهی قیمت منصفانه نیز خوانده شده است در واقع قیمتی است که بهاندازه کافی پایین است که به رشد اقتصادی دنیا آسیبی نمیزند و از سوی دیگر بهاندازه کافی بالا است که سرمایه گذاری بلند مدت بر فعالیتهای بالادستی نفت و افزایش ظرفیتهای تولید را سودآور میکند. در عمل و بر اساس نظریه اقتصاد انرژیهای پایان پذیر این قیمت را میتوان درست زیر قیمت سوخت جایگزین نفت اوپک دانست که بدین ترتیب سهم اوپک نیز در بازار حفظ میشود. وی با بیان اینکه در قدم دوم با توجه به این قیمت و وضعیت اقتصادی جهان باید تقاضا برای نفت اوپک را برآورد کرد توضیح داد: واضح است که در هر قیمت نفت و رشد اقتصادی جهان تقاضای متفاوتی برای نفت اوپک وجود خواهد داشت. با برآورد تقاضا برای نفت اوپک سقف تولید اوپک مشخص میشود و جمع تولید کشورهای اوپک نباید از این رقم تجاوز کند. به گفته مدیر امور اوپک و روابط با مجامع انرژی قدم سوم در استراتژی پیشنهادی ایران به اوپک اعاده نظام سهمیهبندی اوپک برای اطمینان از تجاوز نکردن جمع تولید اعضای سازمان از سقف تولید یا تقاضای جهانی برای نفت اوپک است.
وی تصریح کرد: بدون نظام سهمیهبندی نمیتوان مشخص کرد هر کشوری چه میزان تولید میکند و کنترلی بر سقف تولید نخواهد بود همان طور که در حال حاضر ملاحظه میشود. قدم آخر این استراتژی نیز ایجاد سیستمی برای اطمینان از رعایت سهمیههای تولید توسط اعضای سازمان است. عسلی با بیان اینکه این استراتژی پیشنهاد اخیراً توسط نماینده ایران در هیأت عامل اوپک (کاظمپور اردبیلی) به آن سازمان ارائه شده اما هنوز مورد بررسی قرار نگرفته است اظهار کرد: از نظر ما این استراتژی بهترین راه تحقق هدف اصلی اوپک مبنی بر حداکثر کردن درآمد کشورهای عضو از صادرات نفت خود و در عین حال حفظ ثبات بازار نفت بدون افزایش بیرویه قیمتها است.
صد و شصت و هفتمین نشست عادی سازمان اوپک که مدتها بازار به انتظار آن نشسته بود روز جمعه، ١٥ خردادماه بدون هیچ تصمیم جدیدی در خصوص سقف تولید اعضا به کار خود پایان داد.
کد خبر 242371
نظر شما