به گزارش گروه تلکس شانا به نقل از ایرنا، محدود بودن منابع انرژی فسیلی و مشکلات ناشی از انتشارات گازهای گلخانه ای، توجه بیش از پیش به انرژی های تجدیدپذیر را بر همگان روشن و ضروری کرده است.
با توجه به برخورداری از پتانسیل مطلوب و مناسب انرژی های تجدیدپذیر در کشور، توسعه منطقی این منابع ارزشمند و خدادادی موجه به نظر می رسد، چرا که از این طریق می توان در جهت اهداف توسعه پایدار نیز گام برداشت.
منابع انرژی از مهمترین عوامل و عناصر توسعه پایدار است. داشتن انرژی مناسب عمده ترین عامل اقتصادی جوامع صنعتی پس از نیروی انسانی است چرا که انرژی یک نیاز اساسی برای استمرار توسعه اقتصادی، رفاه اجتماعی، بهبود کیفیت زندگی و امنیت جامعه است.
اگر انرژی به نحوی تولید و مصرف شود که توسعه انسانی را در بلندمدت در تمام ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی تامین کند، مفهوم انرژی پایدار تحقق خواهد یافت، براین اساس می توان گفت تامین انرژی پایدار ضرورت توسعه پایدار است. به همین دلایل، در سال های اخیر کشورهای مختلف پیشرفته و در حال توسعه توجه فزاینده ای به انرژی تجدیدپذیر(انرژی خورشید، باد، ژئوترمال و غیره)جهت ایجاد تنوع در استفاده از منابع انرژی و کاهش وابستگی به یک حامل انرژی و ملاحظات زیست محیطی برای دستیابی به انرژی پایدار معطوف داشته اند.
بالا رفتن قیمت سوخت های فسیلی، ملاحظات زیست محیطی، امنیت تامین انرژی، کاربری در پتروشیمی، پیشرفت فناوری و توجیه اقتصادی در برخی موارد از جمله عوامل تعیین کننده آینده انرژی های تجدیدپذیر است.
به هر حال این قلمرو به طور دائم در حال تغییر بوده و آینده این تغییرات نمایانگر کاهش هزینه ها و گسترش نفوذ آن در بازار انرژی جهان و رسیدن به انرژی پایدار است.

** ضرورت بکارگیری انرژی های تجدیدپذیر
1 - محدودیت منابع انرژی: منابع انرژی که مصرف می کنیم به ویژه انرژی فسیلی نامحدود نیست.
2 - آلودگی زیست - محیطی منابع انرژی: مشکلات محیط زیست جهان که در دهه 90 میلادی به صورت بحران های جهانی و اجتناب ناپذیر مطرح شد، نهایتا به انرژی وابسته است. بخصوص گرم شدن کره زمین ناشی از افزایش غلظت گازهای گلخانه ای دی اکسید کربن و متان و تاثیرات آن بر روی کاهش محصولات کشاورزی و تغییرات آب و هوایی و باران های اسیدی ناشی از اکسیدهای نیتروژن و اکسیدهای سولفور و غیره حاصل از احتراق سوخت های فسیلی که موجب آسیب به جنگل ها، دریاچه ها، مرداب ها و غیره می شوند. در میان گازهای گلخانه ای که موجب گرم شدن کره زمین می شوند، دی اکسید کربن بیشترین سهم را داراست.

** انرژی های تجدیدپذیر در ایران
استفاده از انرژی های تجدیدپذیر و روشهای سازگار با محیط زیست برای تولید برق یکی از اولویت های امروز کشورهای توسعه یافته به شمار می رود؛ امروزه انرژی خورشیدی دارای بزرگترین قابلیت برای برآوردن نیاز جهان در آینده به عنوان یکی از منابع تجدیدپذیر است، بطوری که بیش از ٢٢٠ هزار مگاوات برق تولیدی جهان توسط فناوری های خورشیدی در دو بخش فناوری های فتوولتاییک و فناوری های حرارتی خورشیدی تامین می شود.
ایران به دلیل شرایط خاص جغرافیایی خاص، ظرفیتهای زیادی برای استفاده از انرژیهای برق آبی، بادی، خورشیدی، زمین گرمایی و زیست توده دارد و در صورت سرمایه گذاری های تازه می توان از این نعمت خدادادی به بهترین شکل بهره مند شد.
کشورمان در منطقه ای واقع شده که با داشتن حدود ٣٠٠ روز آفتابی از نظر دریافت انرژی خورشیدی در میان نقاط مختلف جهان در بالاترین رده ها قرار دارد؛ لذا استفاده از انرژیهای خورشیدی و بادی به دلایل مختلفی مانند دسترسی آسان و سهولت تبدیل شدن به انرژی الکتریکی، سازگاری با محیط زیست و تجدید پذیری، از مطلوبیت زیادی برخوردار است.
محدودیت منابع فسیلی، رشد بالای مصرف سالانه انواع انرژی در ایران، خارج شدن کشورمان از جرگه صادرکنندگان نفت از اواخر قرن حاضر و بالطبع قطع درآمد های ناشی از صدرو نفت سبب می شود که در صورت عدم برنامه ریزی و پیشرفت های لازم، روند توسعه کشور به طور جدی تحت تاثیر قرار گیرد.
عدم کارایی فنی و اقتصادی و هدر رفتن حدود 55 درصد از کل انرژی در فرآیندهای مصرف و مشکلات فزاینده زیست محیطی ناشی از آن، ضرورت مدیریت مصرف و بالا بردن بازده و بهره وری انرژی را بیش از پیش آشکار می کند. در این راستا می توان از پیشنهاد وزارت نیرو در خصوص قانون بند 'و' تبصره 19 برنامه دوم توسعه در مجلس به عنوان نخستین گام اساسی و در پی آن تصویب آیین نامه های اجرایی، تشکیل کمیته تصویب معیارها، برگزاری سمینارها و دوره های آموزشی کارشناسان و مؤسسات نام برد.

** وضعیت توسعه فناوری در ایران
در دو دهه اخیر در راستای انتقال و ارتقای فناوری انرژی های تجدیدپذیر(خورشیدی، بادی و غیره) اقداماتی چند انجام شده که به تبع آن افزایش اشتغال و صرفه جویی انرژی را به دنبال داشته است.
شرکت تولیدی فیبر نوری و برق خورشیدی از مجموعه شرکت های مخابراتی و مشتمل بر دو کارخانه تولیدی فیبر نوری و کارخانه تولید برق خورشیدی است. شروع نصب و راه اندازی آن از سال 1371 و به ترتیب با برق خورشیدی (واحدهای تولیدی سلول و ماژول) و سپس فیبر نوری بوده است.
گروه صنعتی 'سدید'با برخورداری از دانش فنی و تجربیات تخصصی فراوان در سال 1379 قراردادی را در زمینه احداث خط تولید توربین بادی 660 کیلوواتی با همکاری شرکت دانمارکی 'وستاس' (که یکی از مهمترین شرکت های طراح و سازنده توربین بادی در جهان است)منعقد کرده و مسؤولیت اجرایی این قرارداد را برعهده شرکت 'صبا نیرو' نهاده است.
عملیات ایجاد کارخانه تولید پره های کامپوزیتی توربین باد و مونتاژ ماشین(Nacell) که دارای بیش از هفت هزار و 500 مترمربع سالن های سرپوشیده است در سال 1381 به پایان رسید و ماشین آلات مربوطه در یک مقطع زمانی شش ماهه تحت نظارت کارشناسان دانمارکی با موفقیت نصب و راه اندازی شد.

** نبود تخصیص اعتبارات کافی، مهمترین محدودیت توسعه انرژی های پاک در کشور
در ایران طی سال های اخیر ضرورت جای دادن انرژی های پاک در سبد انرژی کشور، مورد توجه قرار گرفته است، اما نبود تخصیص اعتبارات کافی اجازه نداده تا نیروگاه های بزرگی احداث شود و این در حالی است که به اعتقاد صاحبنظران این حوزه، تمام نیاز برق ایران از طریق انرژی خورشیدی قابل تامین است.
چنین ظرفیتی در کشور در حالی بدون استفاده مانده که تولید برق در ایران اعم از احداث و نگهداری نیروگاه ها و تولید برق، سالانه دهها میلیارد دلار سوخت و درآمد ارزی کشور را می بلعد.

** جامانده از قافله انرژی های نو
مصطفی ربیعی مدیرکل دفتر آگاه سازی سازمان انرژی های نو ایران در گفت وگویی اظهار کرده بود: وجود منابع بزرگ نفت و گاز و ارزان نگه داشتن قیمت انرژی از طریق پرداخت یارانه در ایران، سبب شده تا کشورمان در مقایسه با کشورهای پیشرفته صنعتی از قافله انرژی های نو، عقب بماند.
وی در پاسخ به این سوال که ایران در بخش انرژی خورشیدی در چه شرایطی قرار دارد، با یک توضیح کلی در مورد این انرژی می گوید: از خورشید به دو طریق، استحصال حرارت از نور خورشید و دیگری از انرژی نور آن استفاده می شود.
ربیعی افزود: در روش نخست، با متمرکز کردن نور بر نقطه ای، حرارت را بالا می برند و سپس با تبخیر آب، برق تولید می شود. این روش به چهار طریق انجام می شود که از سال 1380 در شیراز روی روش 'سهموی خطی' کار کردیم و از سال 1385 به فناوری آن رسیدیم. 250 کیلووات تولید ما است و در سایه تلاش های انجام شده، جزو پنج کشور دنیا هستیم که این فناوری تولید را در اختیار داریم.
این مقام مسؤول با بیان اینکه از نور خورشید هم با استفاده از صفحه های فتوولتائیک می توان برق تولید کرد، در مورد توانایی کشور برای تولید برق از انرژی خورشید، گفت: بنا به تحقیق یک شرکت آلمانی اگر در یک مسافت به اضلاع 100 کیلومتر در 100 کیلومتر نیروگاه خورشیدی در ایران احداث کنیم، امکان تولید 60 هزار مگاوات برق معادل نزدیک به کل مصرف کشور وجود دارد و برای این کار هم به 10 میلیارد دلار اعتبار نیاز است. با این حال عددی که تاکنون به آن رسیده ایم 23 مگاوات برق از طریق سیستم های فتوولتائیک بوده است.
گفتنی است؛ در حالی برای تولید برق در کشور 65 میلیارد مترمکعب سوخت به ارزش 55 میلیارد دلار باید مصرف کرد که تامین برق از طریق انرژی های پاک با یک پنجم این رقم امکانپذیر است.

** موانع توسعه نیروگاه های خورشیدی و بادی
ربیعی در پاسخ به اینکه چرا ظرفیت نیروگاه های خورشیدی کشور از حد کیلووات ساعت یا نهایتا چند ده مگاوات فراتر نمی رود، یادآور می شود: یکی از دلایلی که منجر به توجیه ناپذیر بودن توسعه این نیروگاه ها در ایران شده، مقرون به صرفه نبودن آن در مقایسه با نیروگاه های فسیلی است. در مورد تولید برق بادی هم پایین بودن قیمت سوخت فسیلی و تحریم ها موانع اصلی توسعه این نوع نیروگاه ها به شمار می رود و قرارداد وزارت نیرو هم برای بانک ها در این زمینه جذاب نیست. زیرا به عنوان مثال یک کارخانه سیمان برای بانک سوخت و سوزی ندارد، در حالی که در مورد نیروگاه های انرژی خورشیدی بعضا چنین توجیهی برای بانک ها به چشم نمی خورد زیرا وقتی سود بانکی 20 درصد و تورم 20 درصد است، سرمایه گذاری در انرژی خورشیدی که ظرف 12 سال مستهلک می شود، توجیه پذیرنیست.
وی افزود: در حالی که در مناطقی مثل منجیل در طول چهار سال سرمایه گذاری انجام شده در نیروگاه بادی مستهلک می شود، این رقم در انرژی خورشیدی 12 تا 13 سال است که برای سرمایه گذاران توجیه اقتصادی ندارد و به همین دلیل است که از حالت نیروگاه های خورشیدی به صورت مجتمعی خارج شده ایم و فعلا بر برق رسانی به روستاهایی که امکان برق رسانی از طریق شبکه سراسری را نداشتند، متمرکز شده ایم. در این راستا600 روستای زیر 10 خانوار شناسایی شده اند و تاکنون هزار خانوار روستایی تحت پوشش این نوع سیستم برق رسانی قرار گرفته اند.
ربیعی در خصوص مزیت ایران در زمینه تولید انرژی خورشیدی، خاطرنشان کرد: در حالی از مزیت 300 روز آفتابی در کشور برخورداریم که این رقم در لندن 150 روز است. از سویی حداقل تابش خورشید در ایران چهار کیلووات ساعت بر مترمربع در روز است و این رقم بیشتر از میانگین دیگر کشورها و به خصوص کشورهای اروپایی است.‏
وی با بیان اینکه تولید هرکیلووات انرژی خورشیدی هفت تا هشت میلیون تومان هزینه دارد، اما اگر این کار در مقیاس نیروگاهی انجام شود هزینه ها تا 60 درصد قابل کاهش است، درباره مزیت کشورمان در تولید انرژی بادی، تصریح کرد: ظرفیت تولید 40 هزار مگاوات برق از طریق باد در ایران وجود دارد که افزایش آن تا پنج برابر این مقدار هم امکان پذیر است.
مدیرکل دفتر آگاه سازی سازمان انرژی های نو ایران وابسته به وزارت نیرو با اشاره به اینکه دشت های قزوین و تاکستان به تنهایی ظرفیت تولید دو تا سه هزار مگاوات برق از انرژی بادی را دارند، یادآور می شود: ظرفیت نیروگاه منجیل در سال گذشته به 92 مگاوات رسید و در نهایت به ظرفیت نهایی 100 مگاوات خواهد رسید.
وی سپس به نیروگاه بادی دوم ایران با ظرفیت 3/28 مگاوات در منطقه بینالود خراسان رضوی اشاره می کند و می گوید: ساخت نیروگاه های بادی متعددی در شهرهای مختلف ایران مانند خواف و تبریز آغاز شده است.

‏** توسعه انرژی خورشیدی
درباره ظرفیت های ایران در توسعه انرژی خورشیدی دو نکته قابل توجه است.
نخست اینکه اگر ژاپن، چین و آلمان می توانند روی انرژی خورشیدی حساب کنند، ایران باید بسیار بیشتر از این کشورها به صنعت برق خورشیدی بپردازد. ساده ترین دلیل را می توان به دو علت تابش جهانی سالانه و تابش مستقیم سالانه خورشید در ایران دانست. نقشه های تابش خورشید در جهان نشان می دهند که در ایران، حدود دو هزار کیلووات بر مترمربع تابش سالانه وجود دارد که از میانگین جهانی بالاتر است‏‎.‎
دوم اینکه، ایران برای تولید برق از نور خورشید، برخلاف کشورهای بزرگ آسیایی، نیازی به هزینه های نجومی ندارد. اگر ژاپن برای توسعه زیرساخت های خورشیدی خود 700 میلیارد دلار هزینه می کند، دلیلش این است که این کشور، حدود 850 میلیارد کیلووات ساعت مصرف برق دارد. مصرف برق در ایران، حدود 200 میلیارد کیلووات ساعت است. افزون بر این، تعداد روزهای آفتابی در ایران، بسیار بیشتر از ژاپن است. ایران کشوری است که به گفته متخصصان این فن با وجود 300 روز آفتابی در بیش از دو سوم آن و متوسط تابش 5/5 - 5/4 کیلووات ساعت بر مترمربع در روز، یکی از کشورهای با ظرفیت بالا در زمینه انرژی خورشیدی معرفی شده است.
برخی از کارشناسان انرژی خورشیدی، گام را فراتر نهاده اند و در حالتی آرمانی ادعا می کنند که ایران در صورت تجهیز مساحت بیابانی خود به سامانه های دریافت انرژی تابشی، می تواند انرژی مورد نیاز بخشی از منطقه را نیز تأمین کند و در زمینه صدور انرژی برق فعال شود. این در حالی است که متاسفانه علاوه بر توقف اجرای نیروگاه های خورشیدی، طرح هایی مانند دعوت شهروندان در کلانشهرها برای خرید اقساطی تجهیزات خورشیدی نیز بیش از آنکه یک طرح اجرایی و قابل برنامه ریزی باشد، برنامه ای است که سرنوشت آن به تصمیم شخصی شهروندان گره خورده است. ‎
آمار وزارت نیرو نشان می دهد که فعلا بزرگترین نیروگاه خورشیدی ایران با ظرفیت 97 کیلووات در منطقه 'سرکویر'سمنان و دومین نیروگاه بزرگ خورشیدی با 30 کیلووات ظرفیت در شهرستان طالقان نصب شده است.
این در حالی است که با نگاهی به آمار کشورهای ژاپن، چین و هند، در می یابیم که این کشورها سالهاست که تعریف شان از نیروگاه خورشیدی، مجموعه ای است که دست کم ده ها مگاوات برق تولید کنند و نیروگاه های چند کیلوواتی در این کشورها، تنها در مراکز تولید خصوصیِ برق یا در پارک های فناوری دیده می شود‎.‎
سرمایه گذاری در صنعت برق خورشیدی، سرمایه گذاری برای استقلال انرژی است و کشورهایی که بتوانند زیرساخت های انرژی خورشیدی و شبکه برق خود را سریع تر گسترش دهند، در رقابت برای تولید برق و توسعه اقتصادی، یک گام جلوتر از رقیبان شان خواهند بود‎.‎

** سرانه ناچیز انرژی های نو در ایران
‏رییس ستاد محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران نیز در گفت وگویی اظهار داشت: سهم انرژی های نو در سبد مصرف انرژی کشور کمتر از یک صدم درصد است، در حالی که میانگین مصرف این نوع انرژی در جهان به بیش از 10 درصد رسیده است.
به گفته علی محمد شاعری، تصویب لایحه توسعه انرژی های نو و تجدیدپذیر در شورای شهر تهران گامی مؤثر در افزایش مصرف این نوع انرژی ها و حفاظت از محیط زیست شهری است. ‏
وی با تاکید بر اینکه لایحه الزام شهرداری تهران به توسعه انرژی های نو و تجدید پذیر، لایحه جامع و کاملی است، افزود: این لایحه به منظور کاهش آلودگی هوا و جلوگیری از تغییرات اقلیمی به شورای شهر تهران ارائه و به اتفاق آرا به تصویب رسید.
رییس ستاد محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران با تاکید بر اینکه مصرف انرژی های فسیلی علت اصلی آْلودگی هوا و تغییر اقلیم است، اضافه کرد: استفاده از انرژی های نو و تجدید پذیر موجب کاهش آلودگی هوا و انتشار گازهای گلخانه ای و همچنین کاهش وابستگی به نفت، حفظ محیط زیست و در نهایت منجر به توسعه پایدار می شود و از سویی رویکرد اصلی توسعه پایدار در دنیا تکیه بر انرژی های نو و تجدیدپذیر است.
وی ادامه داد: در چنین شرایطی، سهم انرژی های نو در سبد مصرف انرژی در کشورهای دنیا به 10تا 15 درصد و در کشورهای اروپایی به 20 درصد رسیده و طبق افق 2050 میلادی، این برآورد به بیش از 50 درصد خواهد رسید.‏
شاعری خاطرنشان کرد: متاسفانه فراوانی و ارزانی انرژی های فسیلی در ایران موجب شده تا کمتر به فکر استفاده از انرژی های نو و تجدیدپذیر باشیم، حال آنکه رویکرد دنیا به سمت بهره گیری از انرژی های نو است.‏
وی با اشاره به اینکه در مفاد این لایحه بر ایجاد زیرساخت های تولید و استفاده از تجهیزات انرژی های پاک تاکید شده، تصریح کرد: علاوه بر این، در این لایحه بر کاهش حداقل پنج درصد میزان مصرف انرژی در پارک ها و بوستان های عمومی شهر و تامین حداقل 20 درصد انرژی مصرفی از منابع انرژی های نو تا پایان برنامه پنج ساله دوم، تاکید شده است.‏

** تأمین انرژی ساختمان های دولتی
رییس ستاد محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران می افزاید: طبق مصوبه، صدور مجوز ساخت و پایان کار برای تمام ابنیه و ساختمان های دولتی و شهرداری منوط به تامین حداقل 10 درصد انرژی مورد نیاز از طریق انرژی های تجدیدپذیر خواهد بود و همچنین 20 درصد از انرژی فضاهای عمومی و طرح های شهری باید از طریق انرژی های نو تامین شود.‏
وی با اشاره به ممنوعیت استفاده از شومینه در بناهای ساختمانی و استفاده از منابع آب و فاضلاب و پسماند برای تامین انرژی های تجدیدپذیر، تاکید کرد: طبق لایحه مصوب شهرداری، مقرر شده حداقل 70 درصد روشنایی و 100 درصد آب گرم مصرفی پارک ها و بوستان های عمومی تازه تاسیس از طریق انرژی های نو تامین شود.‏
شاعری ادامه داد: پیش از مواجه با بحران انرژی در کشور، باید با استفاده بهینه از انرژی های نو و تجدیدشونده در مسیر توسعه پایدار گام برداشته شود.

** رشد تولید انرژی های تجدیدپذیر
روند پرشتاب رشد فناوری و تولید برق از انرژی های تجدید پذیر حتی برای کارشناسان این حوزه هم غیرقابل تصور بود چنانچه کاهش قیمت مدول های فتوولتائیک بهای برق تولید شده در واحدهای خصوصی تولید انرژی خورشیدی در آلمان را برای صاحبان منازل و واحدها ارزان تر از برق معمولی کرده است‏‎.‎‏
‏گفتنی است، انرژی خورشیدی از دو منظر مورد توجه کشورها قرار گرفته است. نخست آنکه خورشید، منبع رایگان انرژی است و اگر زیرساخت های این فناوری فراهم باشد، استفاده از برق خورشیدی بسیار باصرفه خواهد بود و نوسان بازار یا عوامل سیاسی و بین المللی در تامین آن دخالتی نخواهد داشت. دوم آنکه برق تولید شده از نور خورشید، یکی از پاکترین انواع انرژی ها شمرده می شود و برق نیروگاه های گازی از این نظر، به هیچ وجه، قابل مقایسه با نیروگاه های خورشیدی نیست‎.‎‏ در جهان برخی از کشورها به اهمیت انرژی یادشده پی برده اند و درصدد توسعه سریع تولید برق خورشیدی و بادی هستند.
این گسترش به وضوح در چین مشهود است. در این کشور دائما نیروگاه های بزرگ با استفاده از صفحات فتوولتائیک ساخته می شود و آلمان نیز با انرژی خورشیدی حدود 28 گیگاواتی خود پیشتاز استحصال برق از انرژی خورشیدی در سطح جهان است.

** آسیا، پیشتاز انرژی خورشیدی
‎در حالی که ظرفیت تابش خورشید در ایران، از اکثر کشورهای آسیایی بیشتر است، چین، ژاپن و هند برای تامین نیاز انرژی در بخش های مختلف کشورشان با انرژی خورشیدی، طرح هایی به ارزش میلیاردها دلار در دست اجرا دارند.
در چنین شرایطی، هند طرح پیشین خود برای 19 میلیارد دلار سرمایه گذاری و افزایش ظرفیت تولید انرژی خورشیدی به میزان 20 گیگاوات تا سال 2020 را اصلاح کرد تا در طرح جدید، 100 میلیارد دلار سرمایه گذاری برای دستیابی به ظرفیت تولید 100 گیگاوات برق تا سال 2022میلادی پیش بینی شود‏‎.‎‏ اما رقابت برای توسعه انرژی خورشیدی در آسیا، فقط به هند و چین محدود نمی شود. دولت ژاپن نیز برنامه ای 700 میلیارد دلاری در دست دارد و امیدوار است تا سال 2035 میلادی، تا 35 درصد از کل منابع انرژی این کشور از خورشید تامین شود‎.

** نیروگاه های زباله سوز فرصتی برای گسترش انرژی های تجدیدپذیر
ساخت نیروگاه های زباله سوز و استفاده از زباله های شهری برای تولید انرژی سال هاست که به عنوان یک روش موثر مدیریت زباله ها و تولید انرژی پاک در دنیا مطرح است، اما این صنعت در ایران یک روش نوظهور است.
سیدمحمد صادق زاده مدیرعامل سازمان انرژی های نو ایران (سانا) در این زمینه اظهار داشت: منابع انرژی های تجدیدپذیر دارای تنوع بسیار زیادی هستند، انرژی خورشیدی، زمین گرمایی، انرژی بادی و انرژی برقابی، انرژی هیدروژنی و انرژی زیست توده (یا بیوانرژی) هر کدام از این منابع دارای پتانسیل بسیار خوبی در سطح کشور هستند، اما در این میان زباله های شهری دارای ویژگی های خاصی می باشند.
وی گفت: این منابع دارای پتانسیل زیادی برای تولید برق هستند، ضمن اینکه این منابع دارای ویژگی فسادپذیری خودبخود هستند که در آن صورت انتشار انواع گازهای گلخانه ای را به همراه ایجاد بستر مناسب برای گسترش انواع بیماری های خطرناک ناشی از تجمع زباله های مختلف سبب خواهند شد.
صادق زاده افزود: بنابراین در صورت بکارگیری این منابع در جهت استحصال انرژی می توان تهدید ناشی از مخاطرات رها کردن زباله در طبیعت را به فرصتی برای گسترش انرژی های تجدیدپذیر و توسعه کشور تبدیل کرد.
وی تصریح کرد: بدون شک با توجه به توسعه روزافزون روند شهرنشینی و افزایش اجتناب ناپذیر حجم زباله در کشور، بنا بر فرهنگ مصرفی جامعه و ترکیب زباله های شهری در ایران، می توان با بکارگیری فناوری های متناسب و مناسب با ترکیب زباله های شهری، به تولید انرژی الکتریکی از این منابع اقدام کرد.
مدیرعامل سازمان انرژی های نو ایران ادامه داد: برمبنای نتایج علمی و عملی یکی از پروژه های اجراشده در سازمان انرژی های نو ایران مبنی بر پتانسیل سنجی زباله های شهری در شهرهای با جمعیت بیش از 250 هزار نفر در کشور بر مبنای سرانه سال 1385، پتانسیل تولید برق از زباله های 30 شهر در ایران، برابر با 311مگاوات تنها مبتنی بر فناوری زباله سوزی و 159 مگاوات مبتنی بر فناوری هضم بیهوازی و 217 مگاوات بر اساس تولید برق بروش گازی سازی قابل استحصال است.
وی اضافه کرد: در صورت تولید انرژی از مراکز فعلی امحای زباله شهری، 112 مگاوات برق قابل تولید است که البته با توجه به افزایش جمعیت این مطالعات می بایست امکان سنجی و تدقیق شود و ارقام مرتب در حال رشد است.
صادق زاده با اشاره به مهم ترین روش های تولید برق از زباله، گفت: عموماً دو روش کلی برای تبدیل زباله به انرژی (برق و حرارت) وجود دارد که هر کدام به چند تکنولوژی تقسیم می شود که شامل روش های ترموشیمیایی (شامل تولید برق از دفنگاه (لندفیل)، احتراق زباله (زباله سوزی)، گازیفیکاسیون و روش پلاسما) و روش های بیوشیمیایی که با تولید بیوگاز دنبال می شود و شامل فنآوری هضم بی هوازی، لاگون ها و برکه های بیهوازی است.
وی گفت: در روش تولید برق از دفنگاه (لندفیل)، زباله ها در یک محیط بدون اکسیژن به طور بهداشتی و کاملاً مهندسی دفن می شود و بعد از مدتی شروع به تجزیه می کنند، در اثر تجزیه گاز متان تولید می شود که این گاز قابل احتراق است و از این گاز برای تولید برق استفاده می شود.
مدیرعامل سازمان انرژی های نو ایران خاطرنشان کرد: نکته مهم این است که تولید این گاز در این روش دو ماه بعد از دفن زباله ها شروع می شود تا سال ها ادامه دارد.
وی گفت: در روش زباله سوزی یا احتراق زباله، مواد آلی قابل احتراق موجود در زباله ها در اثر سوختن انرژی حرارتی تولید می کند و این انرژی حرارتی می تواند برای تولید بخار آب استفاده و بخار آب برای حرکت توربین ها و تولید برق بهره گیری شود.
این مقام مسؤول افزود: نکته مهم این است که این نیروگاه ها باید استانداردهای زیست محیطی را رعایت کرده و از خروج گازهای سمی جلوگیری کنند.
وی همچنین در تشریح شیوه گازیسازی (گازیفیکاسیون) خاطرنشان کرد: در این فرآیند، زباله در دمایی بالاتر از دمای احتراق در زباله سوزی بسته به محصول تولیدی در حضور هوا و یا اکسیژن خالص تبدیل به گاز شده و از گاز مولد و سنتز برای تولید برق و حرارت استفاده می شود.
صادق زاده توضیح داد: در روش پلاسما نیز زباله تحت تأثیر دمای بسیار زیاد (بالاتر از سه هزار درجه سانتیگراد)تبدیل به پلاسما (شکل چهارم ماده)شده و از آن برای تولید برق استفاده می شود؛ در این روش هیچ احتراقی صورت نمی گیرد و هیچ ماده سمی تولید نمی شود چرا که در این دما تمام سموم زباله از بین می روند که این روش دوستدار محیط زیست است.
وی گفت: در روش های بیوشیمیایی که با تولید بیوگاز همراه هستند زباله ها در راکتورهای بی هوازی تحت واکنش هضم بی هوازی قرار می گیرند و نتیجه آن تولید بیوگازی است که عمدتاً شامل متان و CO2 است از گاز متان حاصل برای برای تولید برق استفاده می شود.
مدیرعامل سازمان انرژی های نو ایران اظهار داشت: با توجه به اینکه کشورهای نفتی به نحو روزافزونی به بازارهای نفت وابسته شده اند؛ لذا نتیجه این امر آسیب پذیری به اقتصاد کشور خواهد بود در حالی که تنوع در سبد انرژی کشور با سیاست گذاری و هدف گذاری در خصوص تولید انرژی های تجدیدپذیر به طور عام و توجه به منابع زیست توده در کشور به ویژه منابع رو به افزایش زباله بعنوان یک منبع غیرقابل اجتناب و انکار تولید انرژی می تواند به کشور کمک کند که تا وابستگی کشور به منابع انرژی حاصل از سوخت های فسیلی کاهش یافته و بستر توسعه یک اقتصاد مقاومتی در کشور فراهم شود.
صادق زاده خاطرنشان کرد: تأمین اعتبارات و تخصیص بودجه ویژه تولید انرژی های پاک در بعضی از کشورها لحاظ شده و لذا این اعتبار غالباً مبلغ ثابتی به ازای کیلوات ساعت بوده و یا درصدی از دیگر تعرفه های خرید برق شرکت های برق منطقه ای است. در کشورهایی نظیر آلمان و ژاپن، اعتبارات مالیاتی تولید با هدف توسعه تولید برق از زباله تعریف شده است.
وی ادامه داد: در ایران نیز برای حمایت از تولید برق از زیست توده، آیین نامه ای مبنی بر خرید تضمینی برق حاصل از نیروگاه های زیست توده در قالب سه فناوری زباله سوزی و هضم بی هوازی ابلاغ شده که بر اساس آن تولید برق از نیروگاه زباله سوزی طی یک قرارداد 20 ساله با وزارت نیرو به مبلغ پنج هزار و 870 ریال و براساس فناوری نیروگاه لندفیل به مبلغ دو هزار و 900 ریال و نیروگاه برپایه هضم بی هوازی به مبلغ سه هزار و 150ریال برپایه هر کیلوات ساعت، خریداری می شود.

** تا سال 1400؛ پنج هزار مگاوات انرژی تجدید پذیر در کشور تولید می شود
آرش کردی مدیرعامل توانیر در نخستین همایش تولید برق و انرژی پاک از زباله های شهری نیز معتقد است: نیاز کنونی کشور توجه بیشتر به موضوع انرژی های نو و تجدیدپذیر است و باید با ایجاد قوانین لازم، این تفکر استراتژیک را هر چه بیشتر ساختاری کنیم.
وی گفت: در این راستا وزارت نیرو باید کار و تفکر خود را آغاز کند و بدانیم اگر قواعد و قوانین جهانی نیز در این زمینه تصویب شود، انرژی های تجدیدپذیر جزو لاینفک انرژی های کشور خواهد شد.
مدیرعامل توانیر ظرفیت کنونی نصب شده کشور در حوزه انرژی های تجدیدپذیر را فقط یک درصد سبد انرژی برشمرد و پیش بینی کرد در افق زمانی سال 1400 ظرفیت تولید انرژی نیروگاه های تجدیدپذیر به پنج هزار مگاوات برسد.
وی نرخ های کنونی خرید برق در کشور را 10 درصد میزان پولی که مردم برای خرید برق پرداخت می کنند، توصیف و تصریح کرد: براین اساس وزارت نیرو پیشقدم شده تا نرخ های تولید برق از نیروگاه های زباله سوز را به نرخ های جهانی نزدیک کند که در آن صورت هر نوع سرمایه گذاری در این بخش توجیه پذیر می شود.
کردی شهرهایی که ظرفیت تولید روزانه 200 تن زباله دارند را دارای قابلیت احداث نیروگاه زباله سوز توصیف و پیشنهاد کرد: شورای عالی استانها و شوراهای شهرها این مهم را به عنوان یک طرح برای شهرداری ها تعریف کنند.
وی گفت: هم اینک شش درصد برق دنیا از منابع تجدیدپذیر زیست- توده تامین می شود و راه اندازی و احداث این نیروگاه ها علاوه بر حل مساله تولید انرژی، مدیریت زباله ها و پسماندها را نیز به دنبال دارد.
این مقام مسؤول افزود: شرکت توانیز با حمایت ویژه و خاص از این نیروگاه ها، برای تامین همه منابع لازم در این زمینه برای سازمان انرژی های نو ایران (سانا) تعهد خواهد داد.
وی خاطرنشان کرد: حلقه مفقوده احداث این نیروگاه ها، خرید تضمینی برق تولید آنهاست که با بخشنامه جدید اعلام شده از سوی وزارت نیرو، برگشت سرمایه آنها تضمین خواهد شد.
مدیرعامل توانیر ادامه داد: سال گذشته بیش از 70 درصد سوخت نیروگاه های کشور از گاز طبیعی که کمترین آلایندگی را به همراه دارد، تامین شد و مصرف آن نسبت به سال 92 بیش از 34 درصد رشد داشته و انتظار می رود در سال جاری سهم آن به 80 درصد برسد.
وی گفت: اگر وزارت نیرو با برنامه ریزی مناسب موفق به تدبیر و مدیریت 99 درصد مسائل انرژی کشور شده، می تواند سهم یک درصد باقی مانده مربوط به انرژی های تجدیدپذیر را نیز به خوبی مدیریت کند.
گزارش ایرنا حاکی است؛ مشکل اصلی فراروی توسعه بکارگیری انرژی های تجدیدپذیر، سرمایه گذاری اولیه بالای مورد نیاز است که دولت باید با تقویت همکاری های بین المللی (به ویژه کمک های مجامع بین المللی مرتبط به کشورهای در حال توسعه که پیش بینی شده مصرف انرژی آنها به طور غیرمنتظره افزایش می یابد)، حمایت از سرمایه گذاری بخش خصوصی و غیردولتی، زمینه مشارکت گسترده انرژی های نو در عرضه انرژی را مهیا سازد، چرا که این امر کاهش هزینه در بلندمدت صرفه جویی سرمایه ملی، افزایش تولید ناخالص داخلی، افزایش درآمد ملی، ایجاد فرصت های شغلی و صیانت از محیط زیست را به همراه خواهد داشت.
برنامه ریزی کوتاه مدت براساس الگوی تصمیم گیری اقتصادی کنونی بزرگترین مانع در مقابل رشد انرژی های تجدیدپذیر است. این انرژی ها ظاهرا به سرمایه گذاری اولیه بیشتری نسبت به هزینه های جاری نیاز دارند، در حالی که به علت عدم نیاز به سوخت در طول کار در واقع به انرژی های جاری نیاز ندارند.
در این راستا به نظر می رسد بازنگری و به روز کردن روش تصمیم گیری های اقتصادی، حذف تدریجی یارانه انرژی فسیلی و سوق دادن درآمد حاصل از آن به تامین بودجه سرمایه گذاری در انرژی های تجدیدپذیر، تشویق بخش خصوصی به شرکت در سرمایه گذاری در انرژی های تجدیدپذیر، تاسیس سازمانی به منظور تقویت و ایجاد تمرکز بین المللی و رهبری جهت افزایش استفاده از انرژی های تجدیدپذیر و افزایش بودجه بخش آموزش و تحقیقات انرژی های تجدیدپذیر، می تواند از جمله راهکارهای افزایش سهم و نقش این دسته از انرژی ها در سبد انرژی کشور باشد.