به گزارش شانا، وزارت نفت به منظور احیای تالاب هورالعظیم، تالابی که در سال ٩٢ همزمان با آغاز کار دولت یازدهم به طور کامل خشک بود و اکنون با پیگیری سازمان حفاظت محیط زیست و همکاری وزارت نفت بیش از 75 درصد آن آبگیری شده است، میلیاردها تومان اعتبار صرف کرده است.

حوزه‌ تالابی هورالعظیم به پنج حوضچه تقسیم می‌شود که طرح توسعه میدان نفتی آزادگان شمالی در حوضچه‌ ۱و ۲ و آزادگان جنوبی در حوضچه ۳، ۴ و ۵ واقع شده است، میدان نفتی یاران شمالی در نوار مرزی ایران و عراق در حوضچه شماره ‌۴ و یاران جنوبی در حوضچه شماره ۵ مشغول فعالیت هستند.

تالاب هورالعظیم از آب‌های اضافه رود کرخه و بخشی از آب‌های اضافه اروند رود تشکیل شده‌ است، ژرفای این تالاب کم است، اما به‌تدریج عمق در وسط آن به چند متر می‌رسد، مساحت مشخص شده این تالاب ازسوی اداره کل محیط زیست خوزستان به عنوان تالاب حدود ١١٨ هکتار است. بیش از هفت هزار هکتار از اراضی ملی واقع در دشت آزادگان، استان خوزستان برای عملیات حفاری به مدت پنج سال در اختیار وزارت نفت قرار گرفت که پس از قطعیت استخراج نفت، بهره‌برداری از محل هریک از چا‌ه‌ها با شعاع ٢٥٠ متر از نقطه استخراج به مدت ٣٠ سال به وزارت نفت واگذار شد.

شرکت مهندسی و توسعه نفت (متن) که مجری این طرح‌های توسعه‎ای است، به منظور ارائه راهکارهای کوتاه‎مدت و بلندمدت برای جلوگیری از به‎وجود آمدن هرگونه خسارت و پیامد در‎باره آبگیری حوضچه‌های منطقه هورالعظیم و تحت تاثیر قرار گرفتن طرح‎های منطقه غرب کارون از مدت‌ها پیش کمیته بحرانی تشکیل داد که در آن مسائلی مانند احداث جاده‌های دسترسی به پروژه‌های غرب کارون با ارتفاعی بالاتر از سطح زمین، تشکیل تیم واکنش در شرایط اضطرار به منظور جلوگیری از خطر نشتی لوله‌های جریانی در هورالعظیم، مبارزه با تبعات زیست محیطی، خرید تجهیزات مورد استفاده در شرایط بحران و نگهداری در پروژه یاران شمالی مورد توجه قرار دارد.

مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست شرکت متن، مسئولیت نظارت دقیق از صفر تا صد بر الزام‌های زیست‎محیطی حوضچه‌های حوزه تالابی هورالعظیم از طراحی تا اجرا و ساخت را بر عهده دارد و همچنین مطالعات ارزیابی آثار زیست محیطی (EIA)، بازرسی و کنترل، اندازه‌گیری آلاینده‌های زیست محیطی و پایش مستمر وضع تالاب از دیگر فعالیت‌های شرکت متن در حوزه تالابی هورالعظیم است.

متاسفانه در سال‌های ٨٨ و ٨٩ آب روی تالاب هورالعظیم بسته و برای رسیدن به نفت تالاب خشک شد، معصومه ابتکار، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در این باره گفته بود: در دولت‎های نهم و دهم برای رسیدن به نفت، تالاب هورالعظیم را خشک کردند که این موضوع روی افزایش گرد و غبار در جنوب کشور تاثیرگذار بود، اما با اقدام‌های موثر وزارت نفت در دولت یازدهم، بخش عمده این تالاب آبگیری شده که تاثیری بسزا در کاهش گرد و غبار در آن منطقه داشته است.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست اعتقاد دارد که در بحث تالاب هورالعظیم برخی نیمه خالی لیوان را می‌بینند و دائم تکرار می‌کنند که اتفاق خاصی در این تالاب نیفتاده، در حالی که بیش از نیمی از این تالاب با همکاری وزارت نفت آبگیری شده است.

البته این نکته را نیز نباید از نظر دور داشت که تالاب هورالعظیم در غرب استان خوزستان در انتهای رود کرخه در منطقه مرزی دشت آزادگان میان ٢ کشور ایران و عراق واقع شده است و یک سوم آن در سمت ایران قرار دارد، از این رو احیای کامل آن به همکاری این کشور همسایه نیز بستگی دارد و رفع مشکلات فعلی به همکاری‌های بین‌المللی و منطقه‌ای نیازمند است.

پیش از این احمدرضا لاهیجان زاده، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان خوزستان نیز درباره آثار مثبت احیای تالاب هورالعظیم پس از سالیان سال در این منطقه عنوان کرده بود: جنوب تالاب به یکی از کانون‌های اصلی ریزگرد در منطقه تبدیل شده بود که با احیای آن، این معضل زیست محیطی بر طرف شد.

وی با اشاره به تامین اعتبار ٣٠ میلیارد تومانی از سوی وزارت نفت طی سال 95 برای احیای تالاب هورالعظیم در استان خوزستان، اعلام کرده بود: این وزارتخانه اقدام به ساخت ده‌ها زیرگذر و پل در منطقه تالاب هورالعظیم کرده است که به این ترتیب ارتباط بین بخش‌های مختلف تالاب و حوضچه‌های آن که پیش از این مسدود بود، بار دیگر برقرار شد.

جدول روند 10 ساله ایام مواجهه استان خوزستان با پدیده گرد و غبار نیز نشان می‌دهد برخلاف برخی مباحث مطروحه، روند گرد و غبار در استان خوزستان طی سال‌های 93 تا 95 وضع بهتری نسبت به سال‌های 86 تا 93، به ویژه 88 تا 90 داشته است.

همچنین بر اساس این جدول مشخص شد باوجود این‌که غلظت گرد و غبار در استان خوزستان در هر سه سال 89، 90 و 95 بیش از 10 هزار میکروگرم بر مترمکعب بوده است، اما استان خوزستان در سال 95 با 28 روز گرد و غبار نسبت به سال‌های 89 و 90 با 46 و 55 روز گرد و غباری به مراتب وضع بهتری داشته است.

آمار مواجهه خوزستان با گرد و غبار در 10 ساله گذشته، نشان می‌دهد باوجود تشدید خشکسالی، کاهش بارندگی، جنگ و ناامنی در منطقه که منجر به سخت‌تر شدن شرایط همکاری‌های منطقه‌ای برای مقابله با این پدیده می‌شود، طی سال‌های 93 تا 95 استان خوزستان از وضع نسبتا بهتری در مواجهه با پدیده گرد و غبار برخوردار بوده که اقدام‌هایی همچون احیای تالاب هورالعظیم، مقابله با کانون‌های گرد و غبار از طریق نهال کاری، مالچ پاشی و سایر روش‌ها در این بهبود نسبی تاثیری به سزا داشته است.

مقایسه آماری کمک می‌کند تا نتایج تلاش‌ها و اقدام‌های صورت گرفته برای بهبود شرایط محیط زیست و ارتقای کیفیت زندگی و سلامت مردم در دولت یازدهم، بهتر بیان شود.