به‌تازگی نشریه اینترنتی اویل‌پرایس با استفاده از اخبار صنعت نفت ایران مقاله‌ای تحلیلی در زمینه ژئوپلیتیک انتشار داده است که انعکاس داخلی آن بیش از هر چیز، معضل ترجمه‌های گاه نادرست متون خارجی به زبان فارسی در ایران را به رخ کشیده است. نکته جالب توجه، استفاده نویسنده این مقاله، آقای سیمون واتکینز از ترجمه دقیق و درست خبر اصلی فارسی در تحلیلش بوده که البته از تحلیلگر کارکشته‌ای چون ایشان غیر از این هم انتظار نمی‌رود.

واتکینز از مدیران پیشین بانک مونترال کاناداست و به‌نوعی حرفه اصلی ایشان تحلیل مسائل اقتصادی به‌ویژه انرژی است و در این زمینه شناخت کافی نسبت به مسائل روسیه، اروپا و خاورمیانه دارد. تخصص اصلی او بررسی ریسک‌های ژئوپلیتیکی است که در همین زمینه مقالات پیشرو متعددی در نشریه‌های مختلف چاپ کرده و نویسنده کتاب‌های پرفروشی در زمینه اقتصاد، اقتصاد بازار و نفت است.

عنوان مقاله تحلیلی نشریه اویل‌پرایس چنین است:

Iran’s Huge Caspian Gas Find Is A Geopolitical Gamechanger که به‌خوبی نشان‌دهنده درک صحیح نویسنده مقاله از خبر انتشاریافته شرکت نفت خزر است. استفاده از کلمه Find (به معنای یافته) به جای واژه Exploration (به معنای اکتشاف) نشان از دقت تحلیلگر این نشریه در تحلیل خبری است که در هیچ کجای آن شرکت نفت خزر ادعای اکتشاف یک میدان گازی را نداشته و تنها از یافته‌های ناشی از مطالعات نام برده است.

دقت بالای این مقاله درباره اصطلاحات تخصصی در جمله دیگری نیز نمود یافته است:

If the initial estimates of the gas reserves held in the Chalous deposit are correct then…

استفاده از ترکیب Initial Estimate (به معنای تخمین اولیه) و ترکیب Chalous Deposit (به معنای ساختار چالوس) در یک جمله شرطی با فعل Correct نشان‌دهنده این واقعیت است که نگارنده می‌داند احجام اعلامی در خبر شرکت نفت خزر احجام فرضی قبل از عملیات اکتشاف است، نه احجام اکتشافی و به‌خوبی این اشراف وجود داشته که برای پارس جنوبی می‌توان از عبارت Field استفاده کرد، اما برای چالوس باید عبارت Deposit را به کار برد.

متأسفانه بازنشر این خبر با عنوان «میدان گازی جدید ایران جغرافیای سیاسی منطقه را تغییر می‌دهد» در بعضی از رسانه‌های داخلی در حالی است که با تیتر اویل‌پرایس همخوانی کامل ندارد. در مطالب انتشار یافته از سوی شرکت نفت خزر و همین‌طور مقاله مورد اشاره اویل‌پرایس، حرفی از اکتشاف یا میدان زده نشده، اما ترجمه به‌نحوی بوده که حاوی عبارت اکتشاف است و حتی میدان کشف‌شده را نام‌گذاری هم کرده است. آیا تفاوت یافته با اکتشاف و تفاوت ساختار با میدان مشخص نیست؟

افزون بر این، مقاله اویل‌پرایس به معادلات جغرافیای سیاسی جهان و بازیگران اصلی آن یعنی آمریکا، روسیه، اروپا و چین می‌پردازد، نه بحث فنی کشف گاز توسط ایران و از قضا بازی ایران در این زمینه یعنی انتشار خبر مربوط به احتمال وجود ذخایر گازی در ساختار چالوس را گوشزد می‌کند. این موضوع آنجا که به موقعیت مکانی ساختار چالوس و به دور از مناقشه بودن آن اشاره دارد به‌خوبی نمایان است. موضوع اصلی این مقاله خط لوله انتقال گاز نورد استریم-۲ از روسیه به آلمان و اهمیت آن در جغرافیای سیاسی است.

شرکت نفت خزر در خردادماه سال جاری در مطلبی، ضمن اشاره به تصویب دو پروژه این شرکت در هیئت‌مدیره شرکت ملی نفت ایران، تنها به ظرفیت‌های مناسب ساختار چالوس بر اساس مطالعات شرکت‌های بزرگ جهان اشاره کرده بود که در بعضی از رسانه‌ها با عناوینی مانند کشف یک میدان گازی بزرگ در دریای خزر منتشر شده است.

از این رو باید یادآوری شود پس از کشف نفت در میدان سردار جنگل در سال ۱۳۹۱ و حفاری دوباره و تثبیت آن در سال ۱۳۹۳ تاکنون، هیچ‌گونه عملیات حفاری در ساختارهای شناسایی‌شده در دریای خزر توسط ایران انجام نشده است و خبر کشف میدان‌های بزرگ گازی در ساختار چالوس صحت ندارد.

یدالله بهرامیان
مدیر برنامه‌ریزی شرکت نفت خزر